Blogumuzu ziyarYt etmYyi unutmayın: utopiaderslik blogspot com

Yüklə 15,57 Mb.

səhifə	1/43
tarix	21.11.2018
ölçüsü	15,57 Mb.
	#84324

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 43

_{AZRBAYCAN RESPUBLİKASI THSİL NAZİRLİYİ}
_{BAKI DÖVLT UNİVERSİTETİ}

_{Blogumuzu ziyarYt etmYyi unutmayın: utopiaderslik.blogspot.com}

_{İQTİSADİYYAT (İqtisadi nYzYriyyY)}
_{D R S L İ K}

_{AzYrbaycan Respublikası TYhsil Nazirliyinin}

_{«»------------2008-ci il tarixli saylı}

_{Ymri ilY dYrslik kimi tYsdiq edjilmişdir.}

_{AzYrbaycan Respublikası TYhsil Nazirliyi}

_{Elmi-metodik şurası «İqtisadiyyat» bölmYsinin}

_{………2008-ci il tarixli saylı iclas protokolu}

_{B A K I - 2 0 0 8}
_{İBADOV SABİR ADİL OĞLU}
_{İqtisadiyyat (İqtisadi nYzYriyyY)}

_{D Y r s l i k}

_{DYrslik Bakı DövlYt Universitetiinin Ümumi iqtisadiyyat kafedrasında hazırlanmışdır.}
_{Elmi redaktoru: AMEA-nın müxbir üzvü ,i.e.d.,prof. Ş.M.Muradov}

_{İxtisas redaktoru: i.e.n.,dos. Q..QitYliyev}
_{RYyçilYr: AMEA müxbir üzvü, i.e.d.,prof.A.K.lYsgYrov}

_{i.e.d., prof.R..NYbiyev}

_{i.e.d..Q.Allahverdiyev}
_{DYrslikdY «İqtisadiyyat» kursu mövcud standarta uyğun 2004-cü ildY AzYrbaycan Respublikası TYhsil Nazirliyi tYrYfindYn tYsdiq olunmuş proqram mövzuları Ysas götürülmYklY, müasir iqtisadiyyatın öyrYnilmYsinY yeni yanaşma tYlYb edYn nYzYri-metodoloji bazaya vY prinsiplYrY istinad edilmYklY yazılmışdır.}

_{ŞYrh olunmuş materialların dYrindYn mYnimsYnilmYsinY yardım ola bilYcYk mYntiqi sxemlYr vY qrafiklYrdYn geniş istifadY olunmuş, AzYrbaycanın 1995 vY 2000 - 2006-cı illYrdY sosial-iqtisadi inkişafına dair statistik mYlumatlar çoxsaylı iqtisadi terminlYrin müxtYsYr izahlı lüğYti vY iqtisadiyyat elmlYri sahYsindY Alfrid Nobelin xatirY mükafatını almış laureatların siyahısı verilmişdir.}

_{DYrslik ali mYktYb tYlYbYlYri, magistrlYr, aspirantlar vY iqtisadiyyatı müstYqil öyrYnYnlYr üçün nYzYrdY tutulmuşdur, o iş adamları üçün dY faydalı ola bilYr.}

_{MüYllif dYrslikdY verilmiş mYntiqi sxemlYrin hazırlanmasında göstYrdiyi gömYyY görY i.e.n.,dos. Z.A.Hüseynovaya vY dYrsliyin mYtnini komputerdY yazmış M.A.İsmayılovaya öz minYtdarlığını bildirir.}

_{M Ü N D R İ C A T}

_{MüqYddimY................................................................................................... ..9}

_{BölmY 1. İqtisadi nYzYriyyYyY giriş vY ümumi iqtisadi problemlYr}
_{I fYsil. İqtisadiyyat vY cYmiyyYtdY onun rolu}

_{§1. İqtisadiyyat anlayışı. Onun müxtYlif mYnalarda vY sYviyyYlYrdY}

_{sYciyyYlYndirilmYsi İqtisadiyyatın başlıca funksiyası …………………….12}

_{§2. NemYt: mYzmunu vY növlYri. TYbii vY iqtisadi nemYtlYr………………....15}

_{§3. İnsan iqtisadiyyat alYmindY. İqtisadi nYzYriyyYdY insan modeli…………16}

_{§4. İstehsal, bölgü, mübadilY vY istehlakın qarşılıqlı YlaqYsi …………………19}

_{§5. TYlYbatlar vY resurslar. İstehsal imkanları. İqtisadi seçim.}

_{Müasir istehsalın quruluşu…………………………………………………21}
_{II fYsil. İqtisadi nYzYriyyYnin predmeti vY metodu}

_{§1. İqtisadi nYzYriyyYnin predmetinin müYyyYn edilmYsinY}

_{müxtYlif baxışlar (yanaşma)………………………………………………..26}

_{§2. İqtisadi münasibYtlYr sistemi………………………………………………29}

_{§3. İqtisadi kateqoriyalar vY iqtisadi qanunlar……………………………....31}

_{§4. MYhdud resurslar şYraitindY istehsal, bölgü, mübadilY vY istehlak}

_{sferasında insanların davranışı. Subyektiv psixoloji qanunlar………….32}

_{§5. İqtisadi nYzYriyyYnin funksiyaları………………………………………. 34}

_{§6. İqtisadi nYzYriyyYnin inkişafının Ysas mYrhYlYlYri ………………………35}

_{§7. İqtisadi nYzYriyyYnin tYdqiqat vY şYrh metodları………………………..42}
_{III fYsil. İqtisadi sistem vY mülkiyyYt}

_{§1. İqtisadi sistem: mYzmunu, xarakteri vY ümumi Ysasları …………….....44}

_{§2.İctimai istehsal vY onun tYrYflYri. MYhsuldar qüvvYlYr vY istehsal}

_{münasibYtlYri. İqtisadi sistemdY tYsYrrüfat mexanizmi…………………47}

_{§3. İqtisadi sistemin tiplYri. Keçid iqtisadiyyatı……………………………50}

_{§4. MülkiyyYt: mYzmunu, iqtisadi vY hüquqi kateqoriya kimi.}

_{MülkiyyYt hüququ. MülkiyyYtin obyektlYri vY subyektlYri…………….54}

_{§5. MülkiyyYtin formaları vY onların reallaşdırılması.}

_{AzYrbaycanda yeni mülkiyyYt formalarının yaradılması ……………..56}

_{IV fYsil. Bazar iqtisadiyyatı: ümumi Ysasları, qanunları vY modellYri}

_{§1. Bazar iqtisadiyyatı vY onun genetik Ysasları.}

_{Natural vY YmtYY istehsalı ………………………………………………….59}

_{§2. MYhsulun iqtisadi formaları. mtYYnin xassYlYri.}

_{Pulun meydana gYlmYsi, mahiyyYti vY funksiyaları……………………….62}

_{§3. Bazar iqtisadiyyatı: mahiyyYti, Ysas cYhYtlYri, obyekt vY subyektlYri ……65}

_{§4. Bazar iqtisadiyyatının qanunları, tiplYri vY modellYri ……………………67}

_{§5. İnzibati-amirlik sistemindYn (planlı iqtisadiyyatdan)bazar}

_{iqtisadiyyatın keçidin zYruriliyi vY yolları.}

_{AzYrbaycan bazar iqtisadiyyatına keçid yollarında………………………70}
_{BölmY 2. Mikroiqtisadiyyat}
_{V fYsil. Mikroiqtisadiyyat vY onun tYşkilatı formaları}

_{§1. Mikroiqtisadiyyat: mYzmunu, strukturu, tYşkili formaları.}

_{CYmiyyYtin hYyatında mikroiqtisadiyyatın rolu …………………………..72}

_{§2. Sahibkarlıq vY biznes fYaliyyYti. Mikroiqtisadi sahYdY istehsal,}

_{bölgü, mübadilY vY istehlak………………………………………………….76}

_{§3. Mikroiqtisadi sYviyyYdY YmYk bölgüsü vY bazar}

_{strukturunun formalaşması………………………………………………..80}

_{§4. Mikroiqtisadi sYviyyYdY infrastrukturun yaranması……………………..81}
_{VI fYsil. Bazar vY onun fYaliyyYt mexanizmi. Bazar infrastrukturu}

_{§1. Bazar: mahiyyYti vY meydana gYlmY şYrtlYri. Bazarın funksiyaları,}

_{forma vY növlYri……………………………………………………………. 87}

_{§2. Bazar qanunları vY bazar mexanizmi. Bazar YlaqYlYrinin tiplYri…………90}

_{§3. TYlYb vY ona tYsir edYn amillYr. TYlYb qanunu. FYrdi vY bazar tYlYbi.}

_{TYlYbin elastikliyi ………………………………………………………….. 93}

_{§4. TYklif vY ona tYsir edYn amillYr. TYklif qanunu. TYklifin elastikliyi …….96}

_{§5. QiymYtin YmYlYgYlmY mexanizmi. Bazar tarazlığı.}

_{Subyektiv qiymYtlYndirmY. Faydalılıq hYddi ……………………………..99}

_{§6. Bazar infrastrukturu. Birja. ………………………………………………102}
_{VII fYsil. Mikroiqtisadi sistemdY firma (müYssisY). İstehsal xYrclYri vY mYnfYYt}

_{§1. Firman}_ı_{n (mьYssisYnin) mYzmunu vY tY}_ş_{kili formalar}_ı_{…………………}₁₀₃

_{§2. Firman}_ı_{n sahibkarl}_ı_{q f}_Y_aliyy_Y_{ti v}_Y_{istehsal funksiyas}_ı_.

_{MYhsuldarlıq vY mYhsuldarlıq hYddi…………………………………….107}

_{§3. Firman}_ı_{n istehsal xYrclYri. Firman}_ı_{n istehsal fondlar}_ı_,

_{onların dцvranı, dцvriyyYsi vY amortizasiyası…………………………..108}

_{§4. Firman}_ı_{n g}_Y_lirl_Y_{ri v}_Y_m_Y_nf_YY_{ti. M}_Y_nf_YY_{tin bölgüsü}_{……………………}_..114

_{§5. Firmanın idarY edilmYsi. Menecment. …………………………………..117}

_{VIII fYsil. Bazar rYqabYti vY inhisar. Antiinhisar tYnzimlYnmYsi}

_{§1. Azad rYqabYt: mYzmunu vY formaları. Sağlam vY qeyri-sağlam rYqabYt….119}

_{§2. TYkmil rYqabYt bazarı vY onun effektliyi. RYqabYtin iqtisadi rolu………...120}

_{§3. Qeyri-tYkmil rYqabYt bazarı vY bazar hökmranlığı …………………………122}

_{§4. İnhisar: mahiyyYti, yaranma sYbYblYri vY formaları. İnhisarçı rYqabYt.}

_{Oliqopoliya…………………………………………………………………….124}

_{§5. RYqabYt vY inhisarın sintezi. Antiinhisar tYnzimlYnmY tYdbirlYri………….128}
_{IX fYsil. İstehsal: mahiyyYti vY amillYri. İstehsal amillYri bazarı}

_{§1. İstehsalın mYzmunu vY mYqsYdi. İstehsal amillYri vY onlara olan tYlYb……131}

_{§2. Resurslar, onlardan istifadY qaydaları vY normaları.}

_{Resursların qarşılıqlı YvYzlYnmYsi…………………………………………….133}

_{§3. mYk istehsal amili kimi. İş qüvvYsi vY YmYk. İş qabiliyyYtli Yhali.}

_{mYk bazarı, YmYyY olan tYlYb vY tYklif. mYk haqqı vY mYşğulluq…….... 134}

_{§4. Kapital istehsal amili kimi. Kapital bazarı. Kapitala olan tYlYb vY tYklif….137}

_{§5. Kapital vY investisiya qoyuluşları. İnvestisiya qoyuluşlarının sYmYrYliliyi…139}
_{X fYsil. Torpaq vY aqrar münasibYtlYr. Renta. Torpaq bazarı}

_{§1. İstehsal amili kimi torpağın rolu. Aqrar münasibYtlYr vY}

_{onların xüsusiyyYtlYri …………………………………………………………..142}

_{§2. Torpaq mülkiyyYti vY onun iqtisadi reallaşdırma formaları ………………...144}

_{§3. Aqrar bölmYdY istehsalın tYşkili formaları. KYndli fermer tYsYrrüfatları.}

_{Aqrar SYnaye KomplekslYri (ASK)…………………………………………...145}

_{§4. Torpaq icarYsi vY icarY haqqı. İcarY haqqının tYrkib ünsürlYri………………147}

_{§5. Renta vY onun formaları. Differensial vY mütlYq renta………………………148}

_{§6. Torpaq bazarı vY torpağın qiymYti ……………………………………………152}

_{§7. AzYrbaycanda aqrar islahatlar vY Ysas mYqsYdlYr…………………………….153}

_{BölmY 3. Makroiqtisadiyyat}
_{XI fYsil. Makroiqtisadiyyat vY onun göstYricilYri}

_{§1. Makroiqtisadiyyat – milli iqtisadiyyat vahid bir tam kimi.}

_{Mezoiqtisadiyyat…………………………………………………………….156}

_{§2. Makroiqtisadiyyatın Ysas cYhYtlYri………………………………………….158}

_{§3. Milli iqtisadiyyatda gYlirlYr vY xYrclYrin dövriyyYsi ……………………….161}

_{§4. Makroiqtisadi göstYricilYr sistemi. Ümumi daxili mYhsul (ÜDM) vY}

_{onun hesablanma üsulları. QiymYt indeksinin gYlir göstYricilYrinY tYsiri …161}

_{§5. Milli gYlir (MG) vY onun bölgüsü. SYrYncamda qalan gYlir………………. 165}
_{XII fYsil. TYkrar istehsal vY iqtisadi artım. İşsizlik vY Yhalinin mYşğulluğu problemi}

_{§1. TYkrar istehsal vY onun Ysas cYhYtlYri. SadY vY geniş tYkrar istehsal.}

_{TYkrar istehsalın proporsiyaları…………………………………………….. ..167}

_{§2. İqtisadi tsikl vY istehsal tsiklinin fazaları. Makroiqtisadi tarazlıq…………. .169}

_{§3.İqtisadi artım: mahiyyYti vY amillYri. İqtisadi artımın dövlYt tYnzimlYnmYsi ..173}

_{§4. mYk resursları vY mYşğulluq. İşsizlik vY onun formaları.}

_{AzYrbaycanda işsizlik problemi…………………………………………. ……..174}
_{XIII fYsil. Pul-kredit sistemi vY pul-kredit siyasYti}

_{§1. Pul vY onun funksiyaları……………………………………………………….178}

_{§2. Pul sistemi, onun mahiyyYti vY tiplYri ……………………………………… 180}

_{§3. Pul kütlYsi vY onun quruluşu. Pul aqreqatları…………………………… ….181}

_{§4. Pula olan tYlYb vY pul tYklifi………………………………………………… 183}

_{§5. Kredit: mahiyyYti, funksiyaları, mYnbYlYri vY formaları…………………….185}

_{§6. Banklar, onların növlYri vY funksiyaları………………………………………198}

_{§7. QiymYtli kağızlar bazarı………………………………………………………..193}

_{§8. DövlYtin pul-kredit siyasYti ……………………………………………………195}

_{§9. İnflyasiya: mahiyyYti, sYbYblYri vY sosial iqtisadi nYticYlYri.}

_{Antiinflyasiya tYdbirlYri. ……………………………………………………….197}
_{XIV fYsil. MaliyyY münasibYtlYri. DövlYt büdcYsi vY vergilYr}

_{§1. MaliyyYnin mahiyyYti, zYruriliyi vY funksiyaları. MaliyyY sistemi …………204}

_{§2. DövlYt büdcYsi. BüdcYnin gYlirlYri vY xYrclYri ……………………………….208}

_{§3. Yerli büdcYlYr. BüdcY kYsiri: sYbYblYri vY tYnzimlYnmYsi …………………..213}

_{§4. VergilYr: mahiyyYti, növlYri vY funksiyaları. Vergi dYrYcYlYri………………215}

_{§5. DövlYtin fiskal siyasYti. ………………………………………………………218}
_{XV fYsil. GYlirlYr, onların bölgüsü vY yenidYn bölgüsü. HYyat sYviyyYsi.}

_{halinin sosial müdafiYsi}

_{§1. GYlirlYr vY onların bölgüsü………………………………………………. …220}

_{§2. hali gYlirlYrinin formalaşması mYnbYlYri vY onların qeyri-bYrabYrliyi.}

_{Lorens Yyrisi …………………………………………………………………223}

_{§3. HYyat sYviyyYsi vY onun göstYricilYri………………………………………225}

_{§4. Yoxsulluq vY onun müYyyYn edilmYsi sYbYblYri…………………………..227}

_{§5. halinin sosial müdafiYsi …………………………………………………..232}
_{XVI fYsil. İqtisadi idarYetmY sistemi}

_{§1. İdarYetmY: mYzmunu vY strukturu………………………………………..237}

_§2._İ_{qtisadi idarYetmY: mYzmunu, obyektlYri, subyektlYri}_{…………………}_..239

Yüklə 15,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 43