##book id=175//book name= Defektologiya və Loqopediyanın əsasları

##num=2// level= 1// sumtest=22 // name= Atipik uşaqların psixi inkişaf qanunauyğunluqları, yaranma səbəbləri, təsnifatı, diaqnostika və korreksiya işi //

1. Anormal uşağın təlim və inkişafı kateqoriyası nədir?

A) Fiziki qüsurların aradan qaldırılması.

B) Bilik, bacarıq və vərdişlərin ümumtəhsil fənlərinin tədrisi prosesində məqsədəyönlü şəkildə ötürülməsi və mənimsədilməsi prosesi.

C) Bu fəaliyyətin bilik, bacarıq və vədişlərin məqsədəyönlü şəkildə ötürülməsi və mənimsədilməsi

D) Anormal uşağın məktəbdə və ailədə təlim –tərbiyə edilməsi yolu ilə inkişaf etdirilməsi

E) Xüsusi təhsil müəssisələrində təlim –tərbiyə prosesi.

2. Anadangəlmə qüsurları yaradan səbəblər hansılardır?

A) İrsi xəstəlilər.

B) Ananın viruslu və ya somatik xəstəliləri, qan xəstəlikləri

C) Qan xəstəlikləri, narkomaniya və alkoqolizm.

D) Hamiləlik dövründə bətndaxili inkişafa təsir göstərən mənfi amillər:viruslu , somatik , qan xəstəlikləri, düzgün qidalanmaması, rezus amilin təsiri, fiziki və mənəvi xəsarətlər, irsi xəstəliklər, narkomaniya və alkoqolizm

E) Narkomaniya və alkoqolizm.

3. Anomal inkişaf yaranma səbəblərinə görə neçə qrupa ayrılır?

A) Qan və irsi xəstəliklər.

B) Anomallığı yaradan səbəblər çoxdur.

C) Anadangəlmə və sonradan qazanılma .

D) Endogen və ekzogen

E) İnfeksiyalı - viruslu xəstəliklər, somatik və irsi xəstəliklər

4. Korreksiya ″ anlayışı nəyi bildirir?

A) Korreksiya inkişaf qüsurlarının aradan qaldırılmasıdır.

B) Defektologiyada korreksiya qüsurların düzəldilməsidir.

C) Uşaqların psixo - fiziki inkişafındaki qüsurların zəiflədilməsinə və ya aradan qaldırılmasına yönəl - dilmiş pedaqoji tədbirlər sistemi.

D) Defektologiyada korreksiya zamanı ayrı - ayrı qüsurların aradan qaldırılmasıdır.

E) Korreksiya normal uşaqlar şəxsiyyət və emosional inkişafının ləngiməsidir.

5. Kompleks inkişaf qüsurları nədir?

A) Ağır inkişaf pozulmaları.

B) MSS - nin ağır pozulmaları

C) Ağır somatik və psixi qüsurların birgə özünü göstərməsi.

D) Uşaqda həm birincili, həm ikincili, bəzən də üçüncülü qüsurların olmasıdır.

E) Baş beyin qabığında nitq, hərəkət mərkəzlərinin üzvü zədələnməsi.

6. ”Adabtasiya” termini haradan götürülüb və mənası nədir?

1 - Latınca“adabtasio” - uyğunlaşmaq mənasını verən sözdən

2 - Yunan sözü olan” adabtasio” - –dan götürülüb mənası bərpa etməkdir

3 - Romalılardan götürülüb, bərpa etmək mənasını verir.

4 - “Adabtasio” - – bərpa etmək mənasını verən ingilis sözündən götürülmüşdür.

5 - Yunanca “Adab” –uyğun və latınca “tasio” – etmək sözlərinin birləşməsindən.

A) 3.

B) 2.

C) 1.

D) 4.

E) 5.

7. ”Kompensasiya” anlayışı nəyi bildirir?

1 - İnkişafdan qalmış və ya pozulmuş funksiyalarının digərləri ilə əvəz olunması;

2 - Xəstəlik nəticəsində fəaliyyətdən qalmiş orqanların yenidən funksiyası.

3 - orqanizmin yenidən qurulmasını

4 - Ali sinir fəaliyyətinin əsas proseslərindən biri

5 - Fizioloji prosesi.

A) 2, 4

B) 1, 3

C) 2, 3.

D) 1, 2

E) 3, 4

8. Hansı səbəblər anadagəlmə qüsurların yaranmasına şərait yaradır?

1 - Endogen amillərə görə: ananın viruslu , somatik və ya qan xəstəlikləri, ;

2 - Düzgün qidalanmama, rezus amilə görə qan uyğunsuzluğu,

3 - Fiziki və mənəvi xəsarətlər

4 - Ekzogen amillərə görə: irsi –genetik xəstəlilər, narkomaniya və alkoqolizm

5 - Ananın viruslu və ya somatik xəstəliləri, qan xəstəlikləri.

6 - Qan xəstəlikləri, narkomaniya və alkoqolizm.

7 - İrsi xəstəlilər.

8 - Narkomaniya və alkoqolizm.

A) 2, 5, 4

B) 1, 2, 3

C) 1, 3, 6

D) 4, 5, 6

E) 1, 4, 6

9. Anomal uşaq kateqoriyaları hansılardır?

1 - İntellektual inkişafı ləngiyənlər,

2 - Uşaqlıqdan inkişafı pozulmuş uşaqlar.

3 - Kompleks pozulmaları olan uşaqlar

4 - Ağır nitq qüsurları olanlar,

5 - Xəstə və əlil uşaqlar

6 - Kor, kar, oliqofren, kəkələyən, pəltək, imbesil

7 - Sensor pozulmaları olanlar,

8 - Davranış pozulmaları olan uşaqlar

9 - İdiot, imbesil və debil uşaqlar

10 - Dayaq - hərəkət aparatı pozulmuş uşaqlar

A) 2, 3, 4, 5, 6, 8

B) 2, 5. 8, 9, 10

C) 1, 3, 4, 7, 8, 10

D) 1, 2, 4, 6, 7, 8

E) 1, 3, 5, 6, 8, 9

10. Surdopedaqogikanın tədqiqat metodları hansılardır?

1 - Müşahidə,

2 - Müayinə,

3 - Test,

4 - İntervyu

5 - Eksperement.

6 - Riyazi metodlar.

7 - Söhbət,

8 - Uşaq fəaliyyətinin nəticələrinin təhlili,

A) 1, 2, 3, 6, 8

B) 2, 3, 4, 5, 7

C) 1, 2, 3, 5, 8

D) 1, 3, 5, 6, 7

E) 2, 3, 5, 6, 8

11. Hər uşağın təkrarolunmaz anadangəlmə sinir sisteminin xüsusiyyətləri var və bunlar hansılardır?

1 - gücü

2 - sinir proseslərinin hərəkətliyi

3 - şərti əlaqələrin əmələ gəlmə sürəti

4 - dinamikliyi

5 - möhkəmliyi

A) 2, 3, 4, 5

B) 1, 3, 4, 5

C) 2, 3, 4, 5

D) 2, 3, 4, 5

E) 1, 3, 4, 5

12. Normada psixi inkişafa aiddir:

1 - qeyri - iradi psixi proseslərin iradi olması

2 - iradi diqqət

3 - fiziki inkişaf

4 - düşünülmüş qavrama

5 - məntiqi hafizə

6 - nitq pozulmaları

A) 1, 2, 3, 6

B) 1, 3, 4, 6

C) 1, 2, 4, 6

D) 1, 3, 5 , 6

E) 1, 2, 4, 5

13. Artikulyasiya aparatının anatomik xüsusiyyətləri əsasında yaranan nitq qüsurları hansı 2 - cili qüsuru əmələ gətirir?

1 - görmə

2 - diqqət

3 - oxu

4 - yazı

5 - motorika

A) 1, 2

B) 1, 3

C) 4, 5

D) 3, 4

E) 1, 5

14. Elkonin tərəfindən təqdim olunan yaş dövrləşməsinin ardıcıllığını göstərin:

1 - körpəlik dövrü

2 - anadan doğulduğu zamanın böhranı

3 - erkən uşaqlıq dövrü

4 - bir yaşın böhanı

5 - məktəbəqədər uşaqlıq dövrü

6 - üç yaşın böhranı

7 - yeddi yaşın böhranı

8 - 11 - 12 yaşın böhranı

9 - kiçik yaşlı məktəbli dövrü

10 - böyük yaşlı məktəbli dövrü

11 - yeniyetmə yaş dövrü

A) 1, 2, 4, 3, 5, 7, 6, 8, 10, 9, 11

B)2, 1, 4, 3, 6, 5, 7, 9, 8, 11, 10

C) 3, 4, 2, 5, 1, 8, 11, 9, 10, 7, 6

D) 3, 2, 5, 1, 4, 7, 6, 9, 11, 10, 8

E) 1, 3, 5, 2, 4, 7, 6, 8, 10, 9, 11

15. Adaptasiya hadisəsinin ardıcılığını tap :

1 - Qıcıqlandırıcıların fasiləsilə ilə təsiri nəticəsində duyğunun tamamilə yoxa çıxması kimi

1 - - Qıcıqlandırıcıların fasiləsiz təsiri nəticəsində duyğunun tamamilə yoxa çıxması kimi;

2 - - Zəifqıcıqlandırıcıların təsiri nəticəsində duyğuların kütləşməsi kimi

4 - Güclü qıcıqlandırıcıların təsiri nəticəsində duyğuların kütləşməsi kimi;

5 - Güclü qıcıqlandırıcıların təsiri altında həssaslığın artması kimi

6 - Zəif qıcıqlandırıcıların təsiri altında həssaslığın artması kimi.

A) 2, 4, 6

B) 1, 3, 5

C) 1, 3, 4

D) 3, 4, 5

E) 4, 3, 6

16. Azərbaycanda anomal uşaqların tədqiq edən alimləri ardıcıl sadala:

1 - S. Qasımov, Y. Talıbov

2 - Ə. Əlizadə, H. Balıyev, Ə. Bayramov

3 - Y. Seyidov, Ə. Əlizadə, M. Abasov,

4 - M. Abasov, E. Quliyev, E. Qasımov

5 - M. Abasov, E. Quliyev

A) 1, 2

B). 1, 5

C) 3, 4

D) 2, 5

E) 3, 4

17. A. R. Luriyaya görə beyin funksional sistemində birinci blokun fəaliyyət ardıcıllığını müəyyən et

1 - psixi funksiyaların tənzimlənməsini

2 - tonus requlyasiyasını

3 - psixi funksiyaların proqramlaşdırılmasını

4 - beyin çevikliyini

5 - daxil olan informasiyanın təhlilini

6 - daxil olan informasiyanın mühafizəsini

A) 3, 5, 6

B) 1, 3 5

C) 1, 2, 6

D) 1, 2, 4

E) 3, 4, 5,

18. Kriteriyalara görə uyğunlaşdır:

1 - sensor pozulmalar

2 - fiziki inkişafın çatışmazlığı

3 - ilkin autizmli uşaqlar

4 - psixi inkişafın çatışmazlığı

5 - dayaq - hərəkət aparatı pozulmuş uşaqlar

6 - motor pozulmalar

7 - senso - motor pozulmalar

A) 2, 5, 6

B) 4, 5

C) 2, 4

D) 1, 3, 5

E) 3, 5

19. D. B. Elkoninin dövrləşməsinə əsasən yaşlarla dövrləri uyğunlaşdırın:

l - 0 - 1 yaş

ll - 1 - 3 yaş

lll - 3 - 7 yaş

lV - 7 - 11 yaş

V - 11 - 15 yaş

Vl - 15 - 17 yaş

1 - körpəlik dövrü

2 - məktəbəqədər dövr

3 - erkən uşaqlıq dövrü

4 - böyük yaşlı məktəbli dövrü

5 - kiçik yaşlı məktəbli dövrü

6 - yeniyetmə yaş dövrü

A) l - 1; ll - 3; lll - 2; lV - 5; V - 6; Vl - 4

B) l - 2; ll - 4; lll - 5; lV - 6; V - 1; Vl - 3

C) l - 3; ll - 4; lll - 1; lV - 6; V - 5; Vl - 2

D) l - 6; ll - 4; lll - 2; lV - 1; V - 3; Vl - 5

E) l - 4; ll - 3; lll - 1; lV - 6; V - 2; Vl - 5

20. V. A. Lapşın və B. P. Puzanov pozulmalarının təsnifatında hansılar “anomal” uşağın kriteriyasına uyğundur?

1 - Sensor pozulmaları olan uşaqlar

2 - Daun sindromlu uşaqlar

3 - İntelektual pozulmaları olan uşaqlar

4 - Oliqofren uşaqlar

5 - Disharmonik inkişafı olan uşaqlar

A) , 3, 5

B) 2, 3, 4

C) 1, 4, 5

D) 21, 3, 5

E) 1, 3, 4,

21. Hansı qüsur zamanı beyin yarımkürələrinin qabıq strukturlarının diffüz zədələnməsi qeyd edilir?

A) Autizm zamanı.

B) PİL zamanı.

C) Serebral iflic zamanı.

D) Oliqofreniya.

E) Epilepsiya zamanı.

22. Uyğunluğu göstər:

I - Konstitusion mənşəli

ll - Somotogen mənşəli

lll - Psixogen mənşəli

lV - Serebroastenik mənşəli

1 - İnamsızlıq

2 - yüngül təsirə düşmə

3 - fiziki cəhətdən inkişafsızlıq

4 - motorikanın çatışmazlığı

5 - duyğu ilə bağlı qorxu

6 - cəmiyyətə adaptasiya problemi

7 - emosional çılğınlıq

A) l - 5, 6; ll - 1, 3, 7; lll - 4; lV - 1, 2

B) l - 1, 2; ll - 3, 4, 6; lll - 5, 7; lV - 7

C) l - 3; ll - 1, 5; lll - 4, 6, 7; lV - 2

D) l - 2, 7; ll - 1, 3, 5; lll - 6; lV - 4

E) l - 1, 7; ll - 3, 4, 6; lll - 2; lV - 7