C. M. Keyns və onun davamçılarının adı ilə bağlı olub, iqtisadi nəzəriyyədə "inqilabi dəyişikliklər" P. Samuel­

Avropa İttifaqı (Birliyi). XX əsrin 50-ci illə­rin­də ideyası irəli sürülmüş və ilk ünsürləri formalaşmağa başlamış Avropa ölkələrinin bu inteqrasiya birliyi, 1957-ci ildə rəsmiləşdirilmişdir. Həmin ilin mart ayında Romada, Avropanın 6 ölkəsi (Almaniya, Fransa, Belçika, Nider­land, Italiya, Lüksemburq) tərəfindən imzalanmış müqa­vi­lə­yə əsasən Avropa İqtisadi Birliyi təşkil olunmuşdur. Bu müqavilə 1958-ci il yanvarın 1-dən etibarən qüvvəyə minmişdir. «Altılar İttifaqı» və «Ümumi Bazar» adlan­dı­rılan bu beynəlxalq inteqrasiya qrupuna sonralar müxtəlif vaxtlarda başqa dövlətlər də daxil olmuşlar.

1993-cü ilin 1 noyabrından Avropa İttifaqı (Birliyi) kimi tanınan bu iqtisadi qrupa hazırda 27 ölkə, o cümlədən Avropanın İngiltərə, Danimarka, İrlandiya, Yunanıstan, İspaniya, Portuqaliya, Avstriya, İsveç, Finlandiya, Malta, Kipr kimi dövlətləri ilə yanaşı, keçmiş sosialist ölkələri və sovet respublikaları (Polşa, Macarıstan, Latviya, Litva, Es­to­niya, Çexiya, Slovakiya, Sloveniya, Rumıniya Bolqa­rıs­tan) daxildir.
Öz inkişafında müxtəlif tarixi mərhələlər keçmiş və 2002-ci ilin 1 yanvarından tədricən vahid valyuta kimi qə­bul olunmuş avronun tətbiqinə başlamış Avropa İttifaqı, müasir dünyanın iqtisadi həyatında mühüm bir rol oy­na­yaraq, öz inkişafının siyasi birliyinə doğru irəliləyir. Son məlumatlara görə bu birliyin ərazisi 4,34 milyon kv.km., əhalisi 500 milyon nəfər, ümumi daxili məhsulunun həcmi 15 trilyon dollardan çoxdur.
b) Şimali Amerika azad ticarət birliyi (NAFTA) ABŞ, Kanada, Meksika kimi dövlətlərin daxili olduğu bu iqtisadi inteqrasiya qrupu 1994-cü ildən fəaliyyətə baş­la­mışdır. Uzun illərdən bəri Şimali Amerikanın 3 döv­ləti arasında şirkətlər və istehsal-xidmət dairələri sahələri sə­viy­yəsində aparılmış çoxcəhətli iqtisadi-ticarət əlaqələri, həmin ölkələr arasında rəsmi saziş imzalandıqdan sonra ar­tıq dövlətlər səviyyəsində həyata keçirilməyə baş­la­n­mışdır.
Bu inteqrasiya qrupunun fərqli cəhəti, ABŞ və Ka­nada kimi yüksək inkişaf etmiş ölkələrin, öz iqtisadi-sosial göstəricilərinə görə onlardan xeyli geridə qalan Meksika kimi bir dövlətlə birlik təşkil etməsidir. Lakin bu birliyə daxil olmuş ölkələrin ümumi maraqları ilə yanaşı, hər birinin xüsusi milli mənafe problemləri də olmuşdur. ABŞ regionda öz geosiyasi mövqeyini daha da möhkəmlətmək, Kanada isə Meksika vasitəsilə Cənubi Amerika ölkələri bazarına çıxmaq məqsədi güdmüşdüsə, Meksika ilk növ­bədə istehsal-xidmət dairələrinin modernləşdiril­mə­sində qonşu dövlətlərin investisiya imkanlarından faydalana­ca­ğını nəzərdə tutmuşdu.
Perspektivdə NAFTA daxilində əməkdaşlığı geniş­ləndirməklə yanaşı, başqa Cənubi Amerika ölkələrini də cəlb etməklə, Kanadadan başlamış Çiliyə qədər uzanan Şimali, Mərkəzi, Cənubi Amerika ərazisində Ümumi Ame­­rika (Panamerika) sərbəst ticarət zonası yara­dıl­ma­lı­dır.
NAFTA inteqrasiya qrupu ölkələrinin ümumi əra­zisi 21,2 milyon kv.km., əhalisi 450 milyon nəfər olub, ümumi daxili məhsulunun həcmi 16 trilyon dolları ötür.