Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
de latere transferre Episcopos ex vno Episcopatu ad alium, vel vnam Ecclesiam Cathedralem alteri subiicere, & alteri cōcedere ius Primatis, vel duos Episcopatus vnire, aut vnum diuidere: vt constat in cap. nisi specialis, & c. quòd translationem, de officio legati, & alia plura congerit Decius ca. pa- storalis, in princ. num. 20. de appell. quę ex senten- tia plurium, quos ibi refert, nō potest efficere Le- gatus: quia iuri communi, aut generali consuetu- dini contraria sunt. Tamen ex euidenti & necessa- ria causa potest Legatus contra ius commune ali- quid statuere. Nota etiam, potestatem Legati ordinariam esse: quod patet ex cap. legatus de officio legati, in 6. vbi sic habetur, legatos, quibus in certis prouinciis committitur legationis officium, vt ibidem euellant, & dissipent, & ædificent, & plantent: prouinciarum sibi commissarum ad instar proconsulum, cæteroruḿ præ- sidum, quibus certæ decretæ sunt prouinciæ moderandæ ordinarios reputantes, &c. Sed an hæc potestas Legati quoad legumlatio- nem delegabilis sit, attigit Panormitanus cap. gra- ue, de sentent. excomm. & pro parte affirmante re- fertur Bartolus d. l. omnes populi, vbi non satis clarè loquitur. Probat autem ex illo textu, confir- mariq́ue potest ex l. vnic. ff. quibus, tit. 1. C. de no- uo Codice edendo. Alij dicunt, in lege condenda duo posse considerari, vnum est componere le- gem; aliud est dare illi vim: primum cōmitti posse, vt regulariter committitur aliis; & de hoc maxi- mè videri loqui dicta iura: secundum etiam com- mitti, & delegari posse: quia est potestas ordinaria iurisdictionis, & nihil habet speciale, quod repu- gnet. Vnde, sicut Papa suo Legato contulit hanc potestatem ordinariam; ita Legatus potest eam aliis delegare. Absolutè tamen dicendum est, esse delegabilem ex cap. fin. de officio leg. vbi sic habe- tur, Nemini dubiũ esse volumus, quin Legatorum sedis
ponit, delegari posse causas, ac proinde potestatẽ condendi statuta. An verò delegatus à Legato, possit subdelegare? quidam dicunt, non posse: quia id est priuilegium delegati à Principe, ita Archidiaconus cap. 21. de officio iud. deleg. in 6. Ioannes Andreas, Domini- cus, & Francus ibi, Innocentius cap. cùm Bartol- dus, de sent. & re iud. glos. cap. cùm caussam, de ap- pell. Alij sentiunt, posse, vt Baldus l. à iudice. C. de iudic. Alexāder l. more & l. seq. ff. de iurisd. omniũ iud. Angelus l. cum prætor. ff. de iudiciis, Panor- mitanus dicto cap. cùm Bartoldus: quos sequitur Gaubertus, de officio leg. in 6. nu. 143. Id probant: quia Legatus instar principis habet regiam facul-<-P> @@0@ @@1@ nis loquuntur de delegatione causarum iudicia- lium: sed eadem ratio videtur de delegatione po- testatis legislatiuæ, & secunda opinio videtur pro- babilior. Nota etiam, potestatem condendi leges respe- ctu vnius, vel alterius prouinciæ, facilè concedi posse, & solere: respectu tamen totius Ecclesiæ, nec solere, nec debere fieri: quia expedit leges in totam Ecclesiam manare ab eo, qui in moribus instituendis errare non possit: nulli autem præter summum Pontificem hæc infallibilitas compete- re potest. Quæres rursus, circa quæ possint Legati statuta facere. Respondeo circa ea omnia, quæ ad iurisdi- ctionem eorum spectant, vt ad mores componen- dos, vitia corrigẽda, c. quoniam quidem 18 d. hoc enim etiam possunt Episcopi. At verò nec Episco- pi, nec Legati possunt quicquam statuere contra ius commune ex toto, vel ex parte, glos. cap. vlt. de his, quæ fiunt à Prælato sine consensu capituli. Fe- linus, & alij, cap. quod super his, de maior. & obe- dien. glos. clem. nec Domini, de electio. Possunt tamen præter ius commune statuere: item contra non parentes iuri communi, pœnam addere; vt singuli faciliùs ius commune obsernent. doct. c. 2. de constit. Innocentius & Hostiensis c. cùm inhi- bitio, de clandest. desponsat. An verò statutis Legatorum ligentur subditi, cũ extra prouinciam delinquunt, disputatum fuit Pa- duæ, vt testatur Albericus l. ex causa ff. de postulā- do, & tandem conclusum est, nō incurrere in pœ- nam statuti à Legato conditi. Et quamuis Episco- pus punire possit subditum, qui delinquit extra territorium, quando in ipso Episcopi territorio reperitur, vt annotant doctores authent. qua in prouincia cap. vbi de criminibus agi oportet: ta- men quod ad delictum spectat, contra statutum non censetur delictum, nisi in prouincia commis- sum: Doctores cap. 2. de constitutionibus in 6. An verò possit Legatus condere statutum cōtra statuta aliorum Legatorum, respondeo posse: quia nec inferior, nec par potuit ei legem im ponere, c. cùm inferior, de maiori, & obe. & c. inferior d. 21. Quis verò possit statuta Legatorum interpre- tari? Respondet, durante legatione ipsius esse sua statuta interpretari, si quid incertum, obscurum, ambiguumq́ue contineant: quia eius est interpre- tari legem, cuius est condere cap. inter alia, de sen- ten. excom. legatione verò finita, interpretatio ad Papam deuoluitur: glos. cap. ex parte 3. de verbor. signific. ------------------------------------------------------------ An Prælati religionum possint leges condere. à summo Pontifice approbatæ sunt, potestatem habent ordinariam con- stitutiones, seu leges cōdendi in con- gregatione generali, maiore suffragiorum parte conueniente. Idem communiter possunt Prouin- ciales in capitulis prouincialibus. Constat ex vsu, & consuetudine religionum, & ex priuilegiis, quæ Pontifices illis concesserunt. Intelligitur hæc fa- cultas de legibus & constitutionibus iuri cōmuni consentaneis, aut non aduersis: non enim possunt<-P>@@
ne expressa facultate Papæ, vt optimè docet Na- uarrus 1. consiliorum, tit. de electione, & lib. 3. tit. de regularib. consilio 26. nu. 8. An verò id possint extra capitula, dicunt aliqui ex constitutionibus, cōsuetudinibus, & priuilegiis cuiusque Religionis iudicandum esse: ex quibus intelligetur voluntas Pontificis, qui hanc potesta- tem confert: sicut & religiones confirmat, & ap- probat: cùm tamen anteà ex Episcopi auctoritate intra propriam diœcesim confirmarentur. An ve- rò ex consensu ipsorum religiosorum eandem po- testatem legislatiuam prælati habere potuissent, etiamsi summus Pontifex illam non concessisset? Aliqui negant: nescio tamen, qua ratione: nā quæ- libet communitas hominum non impedita potest superiorem eligere, & potestatem præcipiendi, & leges ferendi ei dare in rebus, quæ non sint contra maiorum iussa, & leges. Sed dubium est, an Prælati religionis possint leges ferre, aut aliquid præcipere præter regulam, seu institutum, primámve constitutionem. Gerson lect. 4. de vita spirituali, quæ est in al- phabeto 62. littera R. circa finem corol. 13. inquit, non posse Abbatem præcipere Monacho, præter id, quod in regula continetur: quia votũ obedien- tiæ est ad obediendum secundum regulam; siue id expresserit in professione, siue non: semper enim ita intelligitur, vt docet S. Thomas 2. 2. q. 104. art. 5. ad. 3. & q. 186. ar. 9. imò hanc sententiam Gerso- nis tradidit expressè D. Thomas locis citatis, & quodlib. 10. ar. 10. & 2. d. 4. q. vlt. ar. fin. vbi Bona- uentura ar. 3. q. 2. Durandus q. 4. Carthusianus q. 5. Antoninus 3. par. tit. 16. cap. 1. §. 9. & 13. Turrecre-. mata in exposit. regulæ sancti Benedicti titulo 45. Cordubensis in cap. 6 regul. S. Francisci q. 10. pun. 6. Rodriguez tom. 2. regularium q. 22. art. 6. & qu. 45. art. 4. & tom. 3. qu. 19. art. 3. Toletus tract. de 7. peccat. mort. cap. 16. Valentia 2. 2. disp. 7. qu. 3. pun. 2. §. addit, & disp. 10. q. 4. pun. 3. §. nunc verò, Oto- radus cons. 16. incipiente numquid Monachum. Nauarrus cap. nullam 18. qu. 2. ad 6. arg. & cap. sta- tuimus 19. qu. 3. nu. 23. §. ad hoc respondeo, Silue- ster verbo Religio 6. q. 6. Angelus religiosus n. 30. Panormitanus cap. literas de restitut. spolia. & c. ex literis de sponsalibus, Innocentius cap. veniens de iure iur. quam sententiam ita intelligunt, vt supe- rior præcipere non possit, nisi quę in regula habẽ- tur, aut aliquo modo ad obseruantiam eius perti- nent, seu quæ ad talem obseruantiam accommo- data sunt. Quare nisi videat superior expedire in- feriori aliquam nouam pœnitẽtiam, vel ad exem- plum aliorum propter defectus, vel ad cautelam recidiui in obseruatione regulæ, non poterit eam iniungere, nec ad arctiorem regulam ipsum obli- gare. Quod verum est, & indubitanter dicunt Sil- uester, & Angelus, eò quòd iurisdictio superioris in religione non est ei absolutè concessa, sed tan- tùm iuxta vota inferiorum, qui vltrò se subiecerũt sub tali regula: quod eleganter tradit Bernardus lib. de præcept. & dispens. cap. 8. vbi inter paria, in- quit, non oportet cum qui præest, non fræna suæ laxare voluntati super subditos; sed præfixam ex regula sibi scire mensuram: & sic demum sua imperia moderari circa id solùm, quod rectum esse constiterit, nec quo dlibet rectum, sed hoc tantùm quod prædictus pater (S. Bene- dictus) instituit, aut certè quod sit secundum quod in- stituit. Vide alia in S. Bernardo; aliqui adducunt<-P> @@0@ @@1@ infrà. Declaramus autem, & dicimus, quod dicti fratres non solùm ad illa tria vota nudè & absolutè accepta, ex professione suæ regulæ obligantur: sed etiam tenentur ad ea omnia implenda, quæ sunt pertinentia ad ea quæ re- gula ipsa ponit. Præcipuum tamen fundamẽtum est, quo vtitur Bernardus, quia religiosus solùm pro- mittit obedire secundum regulam: vnde in aliis est non subditus: cui constat nil posse præcipi cap. præsens 20. q. 3. Quare si regula alicuius religio- nis nō obligat ad culpam, ex prima sua institutio- ne, sed tantùm ad pœnam, non potest superior in aliqua domo obligare omnes ad obseruantiam il- lius sub aliqua culpa: hoc enim esset statuere no- uam regulam, potest tamen ad correctionem ali- cuius, & exemplum aliorum, alicui præcipere ali- quid de regula sub peccato, etiam mortali, si vide- rit expedire: eodem modo philosophatur Gerson de superioribus non religiosis, vt ferre nō possint leges, nisi sub diuina contineantur. Intelligit autẽ contineri sub lege diuina, non solùm ea, quæ re- uera à Deo præcepta sunt, vel speciatim, vel vni- uersè: sed etiam ea, quæ ad illam pertinent, vt sect. præced. explicatum est. An verò generalis cum ca- pitulo generali, cui commissa est facultas conden- di canones, & leges, ferre possint leges, quæ sub aliqua regula non contineantur? Quidam dicunt, non posse leges ferre obligātes ad arctiorem mo- dum viuendi, nisi consensu singulorum. Ita Ange- lus suprà, pro quo etiam Syluester refert gloss. ca. gesta. d. 74. fundamentum est: quia nemo virtute suæ professionis compelli potest transire ad ar- ctiorem religionem: ergo nullus in sua religione compelli potest ad arctiorem regulam. Oppositum tamen tenet Innocentius, quem re- fert, & sequitur Panormitanus cap. super eo. de re- gularibus, Vincentius & Hostiẽsis, eodem c. Præ- positus cap. ante triennium vers. tamen si per sta- tutum d. 31. glos. quòd omnes, de regu. iuris in 6. Ioann. Andreas c. Ioannes eodem titulo: fundamẽ- tum est id, quod decernitur cap. vni. de statu regu. lib. 6. vbi monialibus, quæ ex professione sua non seruabant clausuram, imponitur præceptum per- petuæ clausuræ: quod regulam efficit arctiorem. Idem præcepit Tridentinum sess. 25. cap. 5. de regu- laribus, & Pius V. in Bulla edita anno 1562. & in alia anno 1569. & Gregorius XIII. anno 1572. Mi- hi placet quod ait Syluester, sententiam posterio- rem esse veriorem adhibito temperamento: vt, scilicet, intelligatur de statutis, & legibus, quæ ad reformationem antiquæ regulæ necessaria viden- tur iuxta varias circumstantias temporum, & lo- corũ. Quare meritò statutũ est à Bonifacio VIII. illo ca. vnico de regularibus in 6. vt moniales, quę anteà clausuram non seruabant, deinde seruarent, eò quòd eo tempore non cum leui iactura castita- tis, & pudicitiæ, quam professæ erant, domo exi- bant. Malè ergo Oldradus & alij, quos suppressis nominibus, citat Bannes 2. 2. qu. 1. ar. 10. dub. 6. ad 3. arbitrati sunt, non posse Romanum Pontificem Sanctimonialibus præcipere clausurā: quam pro- fessæ non sunt. Quam sententiam iure Bannes te- merariā affirmat: cùm & à Bonifacio VIII. Pio V. Gregorio XIII. & Concilio Tridentino illis præ- cepta sit. Nomine prioris regulæ intellige, nō tan- tùm ea, quę cōmunia sunt omni religioni, & perti-<-P>@@
ex peculiari instituto vnaquæque religio sibi as- sumpsit: in quo à reliquis distingueretur: ratio hu- ius sententiæ est: quia qui sponte sua vouit aliquā religionem, & regulam, paratus esse debet ex par- te sua, ad conseruandam regulam, & modum vi- uendi: quare, si culpa multorum modus viuẽdi in religione sua in peius abiisset, commodius quoq; iudicaretur, aut dissoluere, aut reformare religio- nem: pati debet nouas constitutiones, etiamsi vi- deantur arctiores, vt reformetur religio. Pruden- ter tamen considerādum, an talis lex ad reforma- tionem conducat: nec enim expedit assumere in- stitutum alterius religionis: credendum enim est institutum proprium cum approbatũ fuit à sum- mo Pōtifice, iudicatum fuisse sufficiẽs ad religio- sè viuendum; quare non opus est mutare institutũ, & de Monachis facere mendicantes, aut è contrà. Debent autem fieri constitutiones accommodatæ ad seruandum antiquum institutum. His suppositis ad argumentum, quo aliqui pro- bant Pontificẽ nil posse præcipere Ecclesiæ, quod non contineatur in diuinis præceptis: quia præla- tus religionis nil potest præcipere, quod non con- tineatur in regula. Respondeo primò, parem esse rationem ferẽdi nouas leges in Ecclesia, vel Rep. & in religione, quoad hoc, vt nil noui statuatur, quod nō pertineat ad pristinum statum reforman- dum, aut conseruandum: quod nulla ratione ne- garet Gerson. Non est autem nostrum, in dubio iudicare de iniustitia, inconuenientia, vel inutili- tate legis: sed quoties oppositum non constat, pro legislatore præsumendum est, & ei obediendum. Respondeo secundò, maiorem esse rationem, vt dicamus, superiores religionis non posse edere nouas leges, quæ ad primam regulam non perti- neant, quàm vt dicamus, Prælatos Ecclesiæ, aut principes sæculares non posse condere nouas le- ges: nam superiores religionis videntur habere li- mitatam iurisdictionem in subditos: qui se vltrò subiecerunt per votum obedientiæ iuxta institu- tum, & regulam: quare non mirum est illud. At ve- rò Pontifex potestatem habet immediatè à Chri- sto, vt Ecclesiam gubernet, prout ei cōueniens vi- debitur. Eodémque modo Princeps sæcularis, siue per electionem, siue iure belli regnum obtinuerit, potestatem habet leges ferendi, vt promoueat, vel tueatur iustitiam, pacem, & tranquillitatem Reip. eámque ab hostibus defendat. Ex dictis intelliges, quomodò intelligendi sint, qui dicunt Pontificem, aut alios Prælatos religio- num posse aliquid religiosis præcipere, quod non sit contentum in regula gloss. cap. vnic. in prin. v. præsentes, de statu regulariũ lib. 6. & regula quòd omnes, de regul. iuris in 6. Innocentius cap. super eo nu. 3. Panormitanus nu. 6. Cardinalis nu. 2. §. quartò quæro, de regularibus, Felinus cap. ad no- stram nu. 4. ad 6. §. Secundò considera, de appellat. quam sententiam communem testatur Felinus su- prà nu. 4. & Ioannes Andreas cap. Ioann. §. sed nũ- quid Papa, de regularib. debent enim intelligi de his, quæ licet non contineantur formaliter in re- gula, continentur tamen virtute: quia sunt secun- dùm regulam, & necessaria quodammodò ad eius obseruationem, vt de clausura monialium dixi- mus, & similiter intelligẽdus est Bonifacius VIII. cap. si religiosus, de elect. in 6. dicens, si religiosus,
@@0@ @@1@ &c. & Benedictus cap. 5. suæ regulæ dicens, mox vt aliquid fuerit imperatum à maiore, ac si diuinitus im- peraretur, morampati nesciant, & Bernardus libro de præcepto, & dispens. §. nam perfecta, vbi inquit, perfecta obedientia legem nescit, terminis non coarcta- tur, neque contenta angustiis professionis, largiori vo- luntate fertur in latitudinem charitatis, & ad omne quod iniungitur, spontanea vigore liberalis, alacriś animi modum non considerans, in infinitum libertatem extendit, & §. nunquid, siue enim Deus, siue homo Vi- carius Dei mandatum quodcumque tradiderit, pari profecto obsequendum est cura; pari reuerentia deferen- dum, vbi tamen Deo contraria non præcipit homo: hoc idem docet Cæsarius Arelatensis hom. 8. D. Tho- mas 1. 2. quæst. 13. art. 5. ad tertium, Bonauentura in speculo discip. cap. 4. & tract. de interio. domo c. 2. Basilius in institutione monast. cap. 23. Antiochus homil. 38. de obedient. Dorotheus tractat. de vita rectè, & piè instituenda, doctrina 2. ad fin. Clima- cus gradu 3. de discretione part. 2. Cassianuslib. 4. de institut. renunt. c. 10. Sed rogabis, an Pontifex possit religiosis viris clausuram iniungere, sicut de fœminis diximus. Ioannes Andreas cap. Ioannes, §. sed numquid Pa- pa de regularibus, affirmat, quod etiam insinuat Bannes suprà. Sed Nauarrus cap. statuimus 19. qu. 3. num. 40. negat minores conuentuales ad eam clausuram posse obligari: & eam inter ipsos, & moniales differẽtiæ rationem assignat, quod clau- sura monialium regulam, quam profitentur, non mutat, sed perficit, & adiuuat, vt obseruetur, cæte- rum clausura minorum conuentualium regulam mutat, & institutam viuendi rationem ab Aposto- lica sede probatam, quam professi sunt: & idcircò perpetua clausura illis non est præscribenda, & eadem de causa nec aliis religiosis, qui eam pro- fessi non sunt, cui sententiæ Nauarri meritò iu- niores aliqui Theologi subscribunt: si tamẽ Pon- tifex præcipetet, vt religiosi omnes eam quam professi non sunt, clausuram obseruarent, creden- dum esset iure optimo pro sua, quam in Ecclesiam habet, suprema potestate, eam clausuram religio- sis indicere posse. Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|