Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
vim habere sine voluntate principis saltem gene- rali, qua velit, vt consuetudo pro lege habeatur: sed semper est præsumenda, vt constat ex cap. fin. de consuet. Illud dictum, quidquid potest Papa in tota Eccle- sia, potest Episcopus in sua diœcesi: non est omnium, sed quorumdam tantùm, quos refert Suarez 3. par. tom. 4. d. 55. sect. 2. nu. 2. existimantium, omnẽ iu- risdictionem, quam Episcopi habent, competere illis iure diuino: quod incertum est, vt suprà vidi- mus, & licet illud pronunciatum esset verum, in- terpretandum esset iuxta superiora, cum Suarez illo tom. 4. disp. 7. sectione 4. num. 5. ------------------------------------------------------------ An possit Episcopus leges ferre, vel aliquid statuere contra ius commune. Albericus tract. de statutis par. 1. quæ. 8. quemcumque populum posse con- dere statuta iuri communi contraria, nisi ius cōmune expressè illa deroget, & affirmat, esse communem sententiam, quod si ita est, cur nō poterit etiam Episcopus statuere contra ius com- mune?
Dico primò, Resp. exempta, vt Genuensis, Ve- nera, & olim, Atheniensis potest statuere contra ius commune: quia ipsa fecit ius cōmune, & ideò illud potest abrogare cōtraria lege, & eodem mo- do Episcopus potest statuere contra id, quod ipse vel eius antecessor statuit, nisi illud à Papa confir- matum sit: quia tunc iam censeretur statutum à Pontifice, vt notat Baldus l. ex placito, col. 2. circa fin. C. de rerum permutatione. Dico secundò, quæ iure communi statuta sunt, non possunt ab Episcopo abrogari. Baldus l. om- nes populi nu. 8. Iason. nu. 30. 1 lectur. ff. de iustit. & iur. glos. cap. cùm dilectus, verbo, ætate, de ele- ctione, & cap. dilectus, de consuetudine, vbi fauet textus Ioannes Andreas cap. fin. de offic. ordin. & cap. fin. de offic. Archidiac. Panormitanus ca. cùm dilectus nu. 10. & cap. cùm consuetudinis nu. 5. de consuetud. & cap. fin. nu. 5. de offic. legati, gloss. ex textu ipso cap. super his, de maiorit. & obedient. tex. cap. institutionis 25. qu. 2. colligitur ex l. formā C. de offic. præfecti prætor. orientis Illyrici. Acce- dit, inferiorem non posse soluere, vel ligare supe-<-P>@@ <-P>riorem cap. inferiori. 21. d. cap. cùm inferior, de maiorit. & obedien. l. nam & magistratus. ff. de ar- bitris l. fin. C. de legib. & speciatim legem superio- ris per inferiorem tolli non posse, definit Clemẽs V. in Concil. Viennen. relatus Clemẽt. ne Roma- ni, de electione. Ad idem est Sebastianus Medicis tract. de legibus p. 1. qu. 14. dicens in ca. 1. & ca. fin. 98. d. probatur, quòd Episcopus Synodale Conci- lium ad libitũ disponere potest, modò nil statuat in præiudicium Ecclesiæ inferioris, nisi aliqua vr- genti causa, Panormitanus ca. vestram nu. 2. de lo- cato: vel nisi interueniente consensu eorum, quo- rum iura ipse tangere voluit. Panormitanus suprà nu. 6. Nec potest disponere derogando iuri cōmu- ni cap. cùm inferior, de maior. & obedien. nec po- test disponere super iis, in quibus Pontifex appo- suisset manus, Decius c. 2. de cōfirm. vtili, vel inu- tili. Ratio est, quia inferior nullam habet iurisdi- ctionem contra superiorem: & quia præceptũ su- perioris iustum præualet præcepto inferioris. Hāc conclusionem limitat Baldus suprà, vt non proce- dat cum Episcopus legem statuit contratiam iuri communi, ex euidenti, & necessaria causa, & quæ etiam moueret superiorem ad ita statuendũ. Idem Iason suprà nu. 11. Alexander l. nemo potest ff. de leg. 1. & Concil. 106. in 2 volum. Panormitanus ca. dilecti de appellat. & ca. at si clerici §. de adul- teriis, de iudiciis, & ca fin. de consuet. Ducuntur potissimè ex l. si hominum ff. mandati, vbi decer- nitur, actionem mādati competere aduersus eum, qui ex mandato Domini seruum manumisit, cùm procurator eiusdem Domini iustam causam ha- buit interpellandi manumissionem serui; eam ve- rò actionem non competere, si nulla iusta causa fuit procuratori denuncianti, ne seruus manumit- teretur. Ecce, quo pacto liceat ex iusta causa con- tra expressum Domini mandatum venire ob eius præsumptam voluntatem: ergo etiam Episcopus iusta de causa, & ex præsumpta voluntate Papæ poterit contra eius legem disponere: quod etiam probatur, quia communiter Canonistæ docent, maximè Antonius & Immola. cap. fin. per illũ tex. de trasact. Alexander & Iason. suprà num. 12. posse Legatum à latere, ex euidenti, & necessaria causa causam cognoscendam summariè, simpliciter, & de plano sine strepitu & figura iudicij: cum tamen absolutè cōtra ius commune sit huinsmodi com- missio, & delegatio, vt docet glos. verbo, figura. c. fin. de hęreticis in 6. & Clemen. sæpe, verbo, man- damus, de verborum significatione. Speculator ti. de legatis §. Superst. verbo, sed numquid legatus. Baldus l. ne quidquam §. fin. ff. de officio procons. & leg. Antoninus cap. dilecti, de iudiciis: ergo si- militer Episcopus, &c. Itẽ Episcopus ex iusta causa potest minuere pœnitentiam à summo Pontifice impositam, gloss. cap. tempora plenitudinis, verbo à quo iudicio 26. qu. 7. & Romanus consil. 428. quod incipit, in terminis propositæ consultatio- nis: ergo similiter poterit statuere contra statutum Pontificis. Item Aristote. 5. ethic. cap. 10. & 2. mag. moral. cap. 1. & 1. Rhetori. ad Theodectem cap. 13. D. Thom. 2. 2. qu. 102. ar. 1. ad. 2 & alij Philosophi, & Theologi virtutẽ æquitatis, seu epiikeiæ con- stituunt, ad quam spectat prætermissis verbis le- gis, illud sequi, quod iustitiæ ratio, & communis vtilitas postulat: quam ob causam æquitatem ap- pellat Aristoteles emendationem legis: ergo iusta de causa Episcopus poterit contra ius commune<-P> @@0@ @@1@ se quoad specialia decreta, & præcepta, quibus in aliquo casu determinato Episcopus iusta de causa contra ius commune aliquid decernit, quando su- perior absque incommodo consuli nō potest. Hoc modo limitationem superiorẽ interpretatur De- cius cap. at si clerici §. de adulteriis num. 81. de iu- dic. Romanus l. si vero §. de viro ff. soluto matrim. & alij, quos refert Decius suprà, numquam tamen Episcopo licere putant iuniores illi, contra ius cō- mune legem ferre, absque speciali mādato summi Pontificis: quia necesse non est legem vniuersa- lem ferre contra ius commune ob speciales euen- tus. Si verò lex communis iusta non esset, iam lex Episcopi non esset contra ius commune. Fauet Alexander III. cap. si quando, de rescriptis dicens, qualitatem negotij, pro quo tibi scribitur, diligenter con- siderans, aut mandatum nostrum reuerenter adimpleas, aut per litteras tuas, quare adimplere non possis, ratio- nabilem causam prætendes, qua patienter sustinebimus, si non feceris, quod praua nobis fuerat insinuatione sug- gestum. ------------------------------------------------------------ An Episcopus ad ferendas leges consensu capituli, vel synodi indigeat. lib. 6. Panormitanus cap. cum consue- tudinis, num. 5. de consuetu. & cap. 2. num. 3. de constit. & cap. fin. in 6. de offic. leg. cap. nouit, num. 7. de his quę fiunt à prælato, cap. ad audientiam, num. 4. de cle- rico non residente. Decius cap. cùm omnes, nu. 30. de constit. in 2. lectu. certum putant, sine consilio capituli non posse Episcopum leges ferre. Suadetur primò ex Concilio Carthaginensi 4. cap. 22. & refertur ca. Episcopus, 24. dist. Episcopus, inquit, sine concilio (vel, vt alia exemplaria habent, sine consilio) clericorum suorum clericos non ordinet,
& Vrbanus Papa cap. alienationes, 12. quæst. 2. ir- ritas iudicat alienationes bonorum Ecclesiastico- rum, & ordinationes personarum sine consensu capituli factas. Secundò, quia in eodem Concilio Carthaginensi cap. 23. & refertur cap. Episcopus, 15. quæst. 7. decernitur, vt Episcopus nullius causam
mul cum Episcopo, docet gloss. ibi. Tertiò, quia Alexander III. in cap. nouit, de his, quæ fiunt à prælatis, affirmat, non decere Episcopum omissis mem- bris, hoc est clericis seu canonicis Ecclesiæ suæ, aliorum consilio in negotiis eiusdem Ecclesiæ vti: cùm id non sit dubium, & honestati suæ, & sanctorum Patrum constitutionibus contraire: & infrà, Institutiones & destitutiones Abbatum, & aliarum personatum Ecclesiasticarum sine consilio fratrum suorum ab Episcopo factas robore firmitatis carere, decer- nit. Quartò, quia in cap. quāto eodem titulo idem Alexander ait, fraternitati tuæ mandamus, quatenus in concessionibus, & confirmationibus, & aliis Ecclesiæ tuæ negotiis fratres tuos requiras, & cum eorum consilio vel sanioris partis eadem peragas, & pertractes, & quæ cauenda sunt statuas, & errata corrigas, & euellenda dissipes, & euellas: ergo videtur, Episcopum sine cō-<-P>@@ <-P>sensu, vel consilio capituli leges ferre non posse. Dicendum tamen existimo cum multis Theolo- gis hîc, Episcopum communiter in ferendis legi- bus, seu faciendis statutis, vel cōstitutionibus non pendere à capitulo. Hanc esse communem resolu- tionem, vt latè refert Felinus cap. cùm omnes, de constitut. num. 15. tradit Archidiaconus, & textus ibi, cap. 1. de consecr. dist. 3. & probatur: quia non habet potestatem à capitulo, sed à Christo, vel à Papa, qui nunquam restrinxit generaliter hanc potestatem ad consensum, vel consilium capituli, vt videbimus: colligitur ex cap. si quis venerit, de maior. & obedient. vbi dicitur, si quis venerit contra
gloss. nihil dicit de consensu capituli, alios Iuris- peritos referemus in solutione 3. argum. Rosella verbo excommunicator, §. 1. ait, Episcopum, si sta- tuat sine consilio capituli, nil valere statutum per notata cap. quanto, de his quæ fiunt à prælato, sed §. 2. quærit, quid si capitulum non vult præstare consensum? sed dissentit Archidiaconus, Ioannes Andreas cap. 1. de constit. lib. 6. concludunt statu- tum valere, si per capitulum nil rationabile oppo- nitur, & hoc est Panormitani indubitabile, d. cap. quanto, quia cùm requiratur consilium, & non consensus, satisfactum est iuri ex sola petitione consilij, & expectatione responsi; cùm non tenea- tur sequi consilium, vt in cap. cùm olim de arbi- tris. Vide de hoc supra, consilium in principio, & §. 4. hæc Rosella, vnde reuerà nostra opinio nō est contraria canonistis, initio citatis. Ad primum respondeo, pręceptum esse Conci- lij Prouincialis, quod Episcopos nostros non li- gat: deinde, ibi præcipi, vt non aliter ordinentur: si tamen ordinentur, factum tenet: sic etiam licet non possint Episcopi sine peccato leges facere absque consilio capituli, factum tenet: nec Conci- lium obligat, vt consilium sequantur capituli, sed vt illud requirant, & audiant, vt sciant, quinam sint idonei, aut non: similia præcipit Tridentinum sess. 23. in decreto de reformatione cap. 7. & 8. & Clemens VIII. in Pontificali Romano Rubr. de ordinibus conferendis. Quòd verò Episcopus le- ges facere debeat cum consensu, vel consilio capi- tuli, nullo iure cautum est. Ad Vrbanum similiter respondeo, non agere de legibus: sed de alienatio- nibus bonorum Ecclesiasticorum, & de ordina- tionibus clericorum, & quantùm ad has videtur consuetudine, aut alio iure decretum illud abro- gatum. Ad secundum respondeo, etiam illud decretum abrogatum esse contraria consuetudine, quæ, vt ait Bonifacius VIII. cap. non est, de consuetudine in 6. est optima legum interpres: nunc autem quando contra aliquem ex canonicis procedit Episcopus in causis criminalibus, duos ex capitulo adhibere tenetur, de quorum consilio & consensu Episco- pus, vel eius Vicarius in causa procedant Trident. sess. 25. decreto de reformat. cap. 6. sed ad ferendas leges nullo iure requiritur consensus capituli. Ad tertium respondeo, in rebus, quæ ad capitu- lum spectant, & vel lege, vel consuetudine legiti- mè præscripta in vtilitatem capituli inductæ sunt,<-P> @@0@ @@1@ capituli aliquid noui statuere, vel definire: in aliis verò, quæ ad capitulum non spectant, potest Epi- scopus sine consilio, & cōsensu capituli leges fer- re, vt docet Panormitanus cap. cùm consuetudi- nis, num. 5. de consuetud. & ferè in omnibus aliis locis superiùs allegatis, Decius cap. cùm accessis- sent, num. 22. de constit. & Archidiaconus cap. 1. de consecr. dist 3. per textum ibi. Felinus cap. cùm omnes, de constit. num. 15. & 27. & iuxta hæc in- terpretare primam partem textus in argumento citati: in secunda autem aut Pontifex ius nouum decernit, aut, quod erat optima consuetudine prę- scriptum, obseruari iubet: argumento textus in c. vestra de locato, vbi Pontifex decernit, canonicos non obstante Episcopi decreto, posse Ecclesię suæ in decimarum conductione consulere. Ad quartum respondeo, constitutionem il- lam satis probare, consilio canonicorum Episco- pum indigere in rebus, quę ad communem eorum Ecclesiam pertinent, non verò in aliis rebus quæ ad capitulum non spectant. Ex quibus etiam colliges primò, Episcopum nō indigere synodo parochorum ad ferendas leges, seu constitutiones: vt rectè docet Vazquez disput. 153. cap. 1. num. 4. sed falsò oppositum tribuitur glossæ cap. siquis, de maiorit. & obedient. ibi enim nil prorsus de hoc puncto dicit. Secundò colliges, vt Episcopus sine consensu capituli leges ferat, nullam causam requiri: cuius oppositum cum aliis docet Menchaca lib. 1. controuer. cap. 31. num. 14. vbi sic scribit, licet prælatus olim nil ferè sine capitulo suo facere posset, vt per Archidiaconum in summa 18. d. collectar. in cap. nouit, de his, quæ fiunt à prælato, Ægid. cap. irrefragabile, colum. penult. de officio ordin. tamen ex iusta causa capituli consilium requirere non tenebatur, vt per Hostiensem & Panormitanum in d. cap. nouit. Hæc Menchaca: sed facilè reiiciuntur; quia in iure communiter non requiritur consensus capituli, vt ostendimus: ergo etiam si nulla subsit causa, potest Episcopus leges ferre, & alia facere sine consen- su capituli, vt de principe in præfatione lib. 1. c. 2. num. 20. his verbis dixerat, sed in quibus casibus le- ges nouas facere, & veteres mutare ei liberum est, in il- lis non eget alicuius consensu, aut consilio, aut interuen- tu: nec in aliis vtcuḿ arduis, ita tenent Albertus Cy- nus, & Petrus de Bellamera per textum in l. humanum C. de legibus, est́ communis opinio, vt planè resoluit Loazes vbi suprà, in resp. ad 7. argument. n. 7. pag. 393. glossa in ca. Anastasius verbo conc. 19. d. & in cap. fun- damenta §. decet, verbo, contingeret, de election. lib. 6. te- net gloss. communiter approbata, in cap. ad apostolicæ, in princ. de re iudicata lib. 6. & extrauag. execrabilis Ioan. XXII. titu. de præben. in verbo, de ipsorũ consilio, & vo- lunt cōmuniter doctores in Rub. vbi Andreas Siculus, Felinus, Philippus Decius, Ioānes Frācus, de Ripa, An- dreas ab Exea hanc inquiunt esse communem opinionẽ, de const. Hostiensis, Antonius Debutrio, Panormita- nus, & communiter alij in cap. ex gestis, de cleric. non re- sident. Idem Albertus de Rosat. in l. quidam decedens §. Papinianus col. 3. vers. sed an Papa ff. de administrat. tut. Petrus in conclusionib. suis, in 7. colum. Martinus Laudensis tract. de Cardinal qu. 45. Paulus Castrensis, l. fi n. post Bartholum, Baldum, & doctores ibi C. de le- gibus, & in l. fin. ff. eodem tit. & cons. 414. incipiente, in facto præsenti, col. penult. vol. 1. Andre. Siculus sibi con- trarius in cons. 1. incipiente, ex sacris col. 9. vers. vlt. vbi hanc dixit esse communem opinionem vol. 1. Lucas de<-P>@@ <-P>Penna l. omnes iudices col. 13. C. de decurion. lib. 10. An- tonius de Rosella, tract. de consiliis q. incipiente, senten- tia, quæ potiùs, col. 8. vers. nota quod dicit, in 1. lectura, colum. 3. & in princ. C. de sacrosan. Eccles. & ibi Petrus de Bergnia additio. ad Iacobum Butrigarium, vbi hanc dixit esse communem opinionem, Augustinus de Anco- na tract. de potest. Ecclesiæ, quem refert, & sequitur An- toninus 3. par. tit. 22. cap. 5. §. 5. prædictam opinionem tamquam communem, tenet Rochus de Curte. cap. fin. col. 9. de consuet. & gloss. pragmaticæ sanctionis hanc in- quiens esse communem opinionem tit. de authorit. gene- ralium concil. cons. 23. in verbo, concilio, & tit. de nume- ro & qualit. Cardinal. fol. 186. in gloss. in verbo, collate- rales. Thomas Parpalia, in d. l. placet, colum. 38. Claud. de Scysello, alias de Aquis, in suo feudorum speculo, titu. qui feudum dare poss. col. 6. de rescriptis, Ioannes Crotus de Monteferrato, qui hanc dixit esse communem opinio- nem, & ab ea in iudicando, atque consulendo nō esse re- cedendum, Rub. de const. lib. 6. alios allgeans. Hæc Menchaca. Sed aduerte, Episcopum sine consensu cleri, & populi non posse festa instituere, vt colligitur ex cap. conquestus de feriis, vbi Pontifex ait, seruanda
stitutiones sine consensu clerici, aut populi, & si- ne consensu synodi, imò constitutiones, quas in Synodo facit, non habere vim ex suffragio Syno- di: sed ex sola eius voluntate: & cōgregatos in Sy- nodo non habere suffragium decisiuum, sed con- sultiuum, vt dicemus disp. 20. sectio. 4. qu. 4.
------------------------------------------------------------ An Cardinales possint leges condere. gatis: nam de legatis posteà dicam. Distinguendum hîc est: nam aut loquimur de illis, vt singuli, & diui- siuè, aut vt omnes simul, seu collecti- uè, item aut de lege vniuersali obligante vniuer- salem Ecclesiam, aut de lege particulari obligante aliquam aliam minorem communitatem. Dico ergo primò, singuli Cardinales non possũt condere legem, quę obliget Ecclesiam vniuersalẽ, ita docent omnes Theologi, & Canonistæ, & esse indubitatũ meritò ait Sebastianus Medicis tract. de legib. part. 1. quæst. 10. quoniam non habent iuris- dictionem in vniuersalem Ecclesiam: sed hoc est proprium Papæ, vt & Principis in Remp. sæcula- rem, propter quod ipse solus & nō alij ei subiecti, possunt leges vniuersales condere, l. si. ff. de legib. Secundò dico, in loco, seu Ecclesia sui tituli Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|