Mała encyklopedia kultury antycznej

si vis pacem, para helium łac. jeżeli chcesz pokoju, przygotowuj wojnę (wg Wegecjusza Epitome institutorum rei militaris 3).

Sibylla zob. Sybilla.

Sibyllini libri zob. sybillińskie księgi.

Sibyrtios jeden z wodzów Aleksandra W., po którego śmierci zachował władzę w przydzielo­nych prowincjach, Arachozji i Gedrozji; stanął po stronie Eumenesa, wmieszał się jednak w spi­sek przeciwko niemu i musiał uciekać. Po śmierci Eumenesa cieszył się względami jego przeciw­nika, Antigonosa.

sic itur ad astra łac. tak idzie się ku gwiaz­dom (Wergiliusz, Eneida IX, 641).

Sicania zob. Sycylia.

Sicca Yeneria miasto w Numidii, na wzgórzu nad rzeką Bagradas, na północo-zachód od Zamy. Po klęsce Jugurty nad rzeką Muthul w r. 109 p.n.e. przeszło na stronę Rzymian. Miejsce kultu bogini Astarte.

Sicilia zob. Sycylia.

sicilicus (łac., od sicilis sierp; na napisach oznaczony był znakiem 3) ^ uncji czyli 1/43 asa (ok. 6,8 g).

Sicinius 1. Caius S. Yellutus, przywódca pier­wszej secesji na Górę Świętą w r. 494 p.n.e. Po uzyskaniu przez plebejuszy nowego urzędu trybuna ludowego został w r. 493 wybrany try­bunem. .2. Lucius S. Dentatus, znany z dziel­ności Rzymianin, miał walczyć z Ekwami w r. 455. 3. Cnaeus S., trybun ludowy z r. 76 p.n.e., po śmierci Sulli domagał się przywrócenia praw trybunom ludowym; został zamordowany przez przeciwników politycznych.

Sicinus zob. Sikinos.

Sicyon zob. Sikion.

Side (gr. Side) 1. miasto w Azji Mn. na wy­brzeżu Pamfilii, tuż koło ujścia rzeczki Melas, eolska kolonia miasta Kyme. W ostatnim stu­leciu republiki rzymskiej schronienie piratów. W epoce cesarstwa stolica Pamfilii. Dochowały się ruiny teatru, twierdzy i olbrzymiej świątyni. 2. miasto w Foncie, na jego miejscu Polemon założył miasto Polemonion. 3. port w Lakonii, na południe od Epidaurus Limera, niedaleko przylądka Malca.

Sidicini lud italski w północnej Kampanii, u stóp góry Massicus, na granicy Samnium. Stolicą ich było miasto Teanum.

Sidon

681

signifer

Sidon zob. Sydon.

Sidonius Apollinaris (Caius Sollius Modestus Apollinaris S.) pisarz i poeta z V w. n.e. Byt biskupem w Clennont w Galii. Zachował się zbiór 24 wierszy i 9 ksiąg listów zawierających również trochę wierszy.

siedem wzgórz Rzymu zob. Septimontium.

Siedmiu mędrców legenda starożytna obejmo­wała tą nazwą mężów starożytnej Grecji odzna­czających się mądrością życiową, praktyczną:

polityków, prawodawców, filozofów z okresu lat 620 - 550 p.n.e. Zachowało się kilka kano­nów z różnym układem nazwisk mędrców. W najstarszym katalogu przytoczonym przez Platona (Protagoras 343 A) są wymienieni: Ta-ies, Pittakos z Mityleny, Bias z Prieny, Solon, Kleobulos. Myson, Chilon. W innych kanonach występuje Myson, Periander z Koryntu, bajko­pisarz Ezop, Scyta Anacharsis i inni. Z tymi imionami wiązano hasła—znane powiedzenia, jak np. „Poznaj samego siebie" (napis w świą­tyni Apollina w Delfach); „Miara—jest rzeczą najlepszą"; „Nic ponad miarę"; „Zaręczaj, a zguba blisko". Tradycja przypisała Siedmiu mędrcom zagadki i skolia przekazane przez Diogenesa Laertiosa.

Siedmiu przeciwko Tebom (Heptd epi Thebas) siedmiu wodzów, którzy wyprawili się w obronie praw Polinejkesa przeciwko jego bratu Eteoklesowi (zob.): Adrastos król Argos, Polinejkes, Tydeos, Kapaneus, Hippomedon, wieszczek Am-fiaraos, Parthenopajos. Każdy z nich zajmował stanowisko przy jednej z siedmiu bram Teb. Wróżbita Tejrezjasz zapowiedział Tebańczykom zwycięstwo, jeżeli ktoś z rodu Spartów poniesie dobrowolnie śmierć. Poświęcił się Menojkeus, syn Kreona, i rzucił się z murów do jaskini smoka. Z wyjątkiem Adrastosa wszyscy wodzo­wie wyprawy zginęli; Eteokles i Polinejkes zgi­nęli w bratobójczej walce. Wyprawa ta była tematem wielu tragedii greckich, m.in. Ajschy-losa Siedmiu przeciwko Tebom oraz Eurypidesa Fenicjanki i Blagalnice. sielanka zob. bukoliczna poezja. Siemieński Lucjan (1807-1877) literat, poeta, dziennikarz, miłośnik i tłumacz literatury grec­kiej i rzymskiej, a przede wszystkim Odysei Homera (całość wydana pt. Homera Odyssea, Kraków 1873/4, wiele razy wznawiana) i Ód Horacego (Kraków 1869).

Sifnos (gr. Slfnos) wyspa na Morzu Egejskim, z archipelagu Cyklad, na południo-wschód od

Serifos; największym jej bogactwem były metale szlachetne. Słynęła również z garncarstwa. Z dzie­siątej części rocznego dochodu mieszkańcy wy­budowali słynny skarbiec w Delfach, utrzymany w stylu jońskim, z kariatydami zamiast kolumn. S. należała do Związku Ateńskiego. Wraz z wy­spami Serifos i Melos odmówiła płacenia daniny Kserksesowi.

Siga port morski w Mauretania Caesariensis, nad rzeką o tej samej nazwie. Położenie dokład­nie nie ustalone.

Sigejon (gr. Sigejon, tac. Sigeum Promonto-rium) przylądek w półnbcno-zachodniej części Azji Mn., u wejścia do Hellespontu. Znajdowało się tam miasto S. i port.

Sigeum Promontorium zob. Sigejon.

sigillarius zob. sigillum.

sigillum łac. mała statuetka służąca jako wo­tum składane w świątyni. Sigilla wykonywane były z różnych materiałów (metal, marmur, drewno, glina). Wkładano je również umarłym do grobu. Specjalną odmianą s. były figurki (zwane sigillaria), którymi obdarowywano się w czasie świąt Satumaliów (zob.). Wykonawcę s. zwano sigillarius.

siglus zob. szekiel.

signa militaria łac. znaki oddziałów wojsko' wych. Znakiem legionu był zwykle orzeł (aguila), umieszczony na drzewcu. W okresie cesarstwa pojawiają się też inne znaki legionowe: naj­częściej wyobrażenia różnych zwierząt. Znakiem manipułu była dłoń skierowana ku górze albo wieniec. Od czasów Hadriana, gdy manipuły zostały zniesione, otrzymały swoje znaki kohorty. Znakiem kohort było najczęściej wyobrażenie smoka.

Signia (gr. Signfa) miasto italskie w Lacjum, na południo-wschód od Rzymu, założone po­dobno przez Tarkwiniusza Starego. Podczas dru­giego triumwiratu (r. 43 p.n.e.) przyjęło kolo­nów. Znane z (dochowanej do dziś) świątyni Jowisza Uriosa, z mozaiki używanej do robienia podłóg (opus Signinum), gorzkich win służących jako leki i z hodowli gruszek. Dochowały się resztki murów poligonowych i brama będąca przykładem budowli cyklopich, tzn. zbudowa­nych z ogromnych brył kamiennych.

signifer łac. chorąży, nosił signum oddziału wojskowego. Zależnie od rodzaju signum nazy­wał się różnie: np. noszący orła (signum legionu) — aguilifer, noszący smoka (signum kohorty) — draconarius. Signiferi zarządzali również oszczęd-

Sikanos

682

Silii

nościanu żołnierzy i wydawali je im po ukoń­czeniu służby wojskowej.

Sikanos grecki garncarz z końca VI w. p.n.e., sygnował wazy wraz z malarzem Ołtosem.

Sikanowie, Sikelia zob. Sycylia.

Sikelos grecki malarz wazowy z końca VI w. p.n.e., znany z sygnatury na panatenajskiej am­forze z Neapolu.

sikinnis (gr. sikimis) taniec satyrów w dramacie satyrowym.

Sikinos (gr. Sikinos, tac. Sicinus) wyspa na Morzu Egejskim, jedna z Cyklad, dzięki upra­wie winnej latorośli zwana także Ojnoe (gr. o/nos wino). Ponieważ podczas wojen perskich mieszkańcy S. stanęli po stronie Kserksesa, musieli potem płacić karną daninę Atenom. Z zachowanych budowli wyróżnia się świątynia Apollina Pytyjskiego, zamieniona na kościół chrześcijański.

Sikion (gr. Sikyon, łac. Sicyon) miasto w pół­nocnej części Peloponezu, nad Asopem, nieda­leko Zatoki Korynckiej, gdzie posiadało swój port. Stolica małego, żyznego, niezależnego kraju graniczącego z Arkadią, Achają oraz obszarem Koryntu i Pliuntu, założone podobno przez króla Ajgialeosa. Podczas pierwszej wojny mes-seńskiej, w VIII w. p.n.e., stało po stronie Argos, podczas drugiej wojny messeńskiej rozkwitało pod rządami tyranów z dynastii Orthagonidów (676 - 590). Po śmierci ostatniego z nich, Klej-stenesa, nastały w S. rządy republikańskie. Mia­sto było sprzymierzone ze Spartą podczas wojny peloponeskiej (431-404), wojny . z Koryntem w r. 394 i z Tebami w r. 371. W r. 303 zburzone zostało przez Demetriosa Poliorketesa, który odbudował je opodal zrujnowanego. Miejsce urodzenia Aratosa, który postawił S. na czele Związku Achajskiego, dając mu część obszaru Koryntu z przewodnictwem nad igrzyskami ist-mijskimi. W r. 23 miasto zostało zburzone przez trzęsienie ziemi. S. był ważnym ośrodkiem prze­mysłu, a także i sztuki (rzeźba). Miejsce uro­dzenia rzeźbiarza Lizypa.

Sikulowie zob. Sycylia.

Sikyon zob. Sikion.

Siła (dziś Silą) zalesiony łańcuch górski w Brut-tium, przedłużenie Apenin. Sławne z drzewa bu­dulcowego i z produkcji smoły.

Silaks z Region, grecki malarz działający w pierwszej poł. V w. p.n.e. Miał wykonać dekorację malarską Portyku Polemarchów we Fliunde.

Silanion rzeźbiarz grecki z Aten, współczesny Lizypowi (IV w. p.n.e.). Twórca posągów:

„Umierająca Jokasta", „Achilles", „Tezeusz" oraz portretów: Safony, Korinny, Platona, Apol-lodora i posągów zwycięzców olimpijskich. Prawdopodobnie o nim wspomina Witruwiusz jako o autorze Praecepta symmetriarum. W rzeź­bach swoich umiał podobno S. oddać indywi­dualne cechy charakteru przedstawianych po­staci.

Silanus 1. Lucius Turpilius S. zob. Turpilius 2. 2. Marcus Iwńus S. zob. Iiinii 14. 3. Decimus S;

kochanek Julii Młodszej, wnuczki Oktawiana Augusta. Za miłostki z nim Julia została ska­zana na wygnanie.

Silarus rzeka w południowej Italii, na gra­nicy Lukanii i Kampanii, wypływająca z Apenin i uchodząca do Zatoki Pestańskiej nieco na pomoc od Paestum. Nad S. został pokonany Spartakus w r. 72 przez pretora Krassusa.

Silenos 1. S. z Kaleakte, historyk grecki z III w. p.n.e., autor dzieła Perl Anniban Istoriaj, traktującego o II wojnie punickiej i o Hannibalu (lata 218-201); dzieło to odznaczało się obiek­tywnym naświetleniem i było ważnym źródłem dla późniejszych historyków, jak dla Polibiusza, Celiusa Antypatra i Liwiusza. 2. S. z Chios, mitograf z III - II w. p.n.e., autor (nie zacho­wanego) dzieła Mythikdj historia], w 2 księgach.

silent leges inter arma tac. milczą prawa wśród oręża (Cyceron, Pro Milone 4, 10). Waleriusz Maksimus (V, 2, 8) przypisuje tę myśl Mariu­szowi, który miał powiedzieć, że nie mógł do­słyszeć wyrazów prawa wśród szczęku broni (inter armorum strepitum verba se iuris civilis exaudire non potuisse). Naśladuje to powiedzenie Lukan (.Pharsalia I, 217): leges bello siluere coac-tae (prawa zmuszone wojną zamilkły).

Silentiarius zob. Paulus 6.

Silenus zob. syleny.

Silicius (Publius S. Coronas) senator rzymski z I w. p.n.e., wchodził w skład zespołu sędziow­skiego, który miał w r. 43 osądzić i wydać wyrok na zabójców Cezara. S. był jedynym w tym gro­nie, który miał odwagę pochwalić stanowisko Brutusa; pociągnęło to za sobą umieszczenie jego nazwiska na liście proskrypcyjnej Okta­wiana.

Silii Siliusze, rzymski ród plebejski. 1. Titus Silius, oficer Cezara w czasie wojny galickiej;

wysłany jako poseł do Wenetów, został wzięty do niewoli. 2. Publius S., propretor w Bitynii,

siliqua

683

Simonides

dobry znajomy Cycerona. 3. Aulus S; przyjaciel Cycerona i Attyka. 4. Publius S. Nerva, konsul w r. 20 p.n.e., walczył zwycięsko z osiadłymi w Alpach plemionami Norików i Pannonów. Był namiestnikiem Hiszpanii. 5. Caius S; konsul w r. 13 n.e., był dowódcą wojsk rzymskich w Germanii do r. 20, zdławił bunt żołnierzy, brał udział w wyprawach Germanika, walczył z plemieniem Chattów. W r. 21 stłumił powsta­nie Belgów w bitwie pod Augustodunum. Podej­rzewany przez Tyberiusza (głównie z powodu bliskich kontaktów z Germanikiem) i oskarżony o posługiwanie się szantażem odebrał sobie ży­cie w r. 24. 6. Caius S. syn poprzedniego, stra­cony na rozkaz Klaudiusza za kontakty z Mes-saliną. 7. Caius S. Italicus, poeta rzymski (26 n.e.--101), autor zachowanego w całości poematu Punica, zawierającego opis II wojny punickiej a stanowiącego mało poetycką przeróbkę z Liwiusza i Polibiusza.

siliqua (lać; dosł. strączek) 1. mała jednostka wagi, ^l!{ skrupułu (scrupulum) równa 0,189 g. 2. drobna moneta srebrna wagi 2,59 g. Kurso­wała w cesarstwie bizantyńskim od panowania Anastazjusza I (491 - 518) do czasów Herak-liusza I (610 - 641).

Siło zob. Pompaedius Silą.

Silurowie (łac. Silures) wojowniczy lud w pół-nocno-zachodniej Brytanii, znany z częstych powstań przeciw Rzymowi.

Silvanus 1. rzymski malarz z okresu cesar­stwa, ozdobił grobowiec Postumiusa w Car-monie, w Hiszpanii. 2. zob. Sylwan.

Silvius wg podania syn Eneasza i Lawinii, brat przyrodni Askaniusza. Po śmierci Aska-niusza otrzymał władzę w Albie. Protoplasta królewskiego rodu albańskiego. Wg Liwiusza S. był synem Askaniusza.

sima łac. w architekturze greckiej rynna w kształcie wygiętej w górę listwy, która zbie­rała wodę spływającą z dachu i odprowadzała ją rzygaczami w kształcie lwich pysków. W bu­downictwie drewnianym s. wykonywana była z drzewa, potem z kamienia. W budowlach stylu jońskiego .r. zdobiono malowanym ornamen­tem z liści.

Sinimanus mit. latyńskie lub sabińskie bóstwo piorunów, miał świątynię w Rzymie, niedaleko Circus Marimus. Później czczony był jako bó­stwo złodziei.

Simmias 1. 5'. z Aten, syn Eupalamosa, grecki rzeźbiarz działający w okresie wczesnoarchaicz-

nym. Twórca (nie zachowanego) posągu Dionizosa. 2. geograf grecki, który na zlecenie Ptolemeusza Euergetesa badał okolice Morza Czerwo­nego i pisał niezwykłe rzeczy o zamieszkujących nad nim ludach. Dzida jego zaginęły. 3. S. z Rodos, żyjący ok. r. 300 p.n.e., gramatyk i poeta grecki, autor zaginionego dzieła Glossai (w 3 księgach). Wśród jego Różnych wierszy (Pojemata didford) w 4 księgach były poematy epiczne, np. Apollon (zachowany fragment, 13 wierszy) Gorgó, Mtnes (Miesiące), wiersze bu­dowane stychicznie, epigramy, „igraszki figu­ralne" (tzw. carmina figwata, tj. krótkie utwory poetyckie, w których wiersze tworzą zarys ja­kiegoś określonego przedmiotu). Zachowały się trzy takie poemaciki, z których ostatni Pelekys (Topór), zaczyna się od wiersza dłuższego, po którym następują coraz krótsze, a potem znowu wzrastają, .tak że układ ich tworzy zarys dwu­siecznego topora. Wśród epigramów zachowały się napisy nagrobkowe, wotywne i in. (zob. epigram).

Simon z Eginy, grecki rzeźbiarz działający w drugiej ćwierci V w. p.n.e., wykonał dla Olim­pu posąg konia z jeźdźcem, wotum Formisa z Majnalos, dowódcy wojsk Gelona i Hierona.

Simonides 1. S. z Keos, liryk grecki z VI w. p.n.e., autor pieśni chóralnych: epiników, hym­nów, trenów, skolii (pieśni biesiadnych), dyty­rambów, elegii oraz epigramów. Pisać zaczął ok. r. 510 p.n.e. Z jego pieśni chóralnych zacho­wało się 60 fragmentów, z utworów elegijnych 5. Nie zachowało się nic z epiników napisanych na cześć tyrana syrakuzańskiego Hierona (zwy­cięzcy Kartagińczyków spod Himery), zacho­wała się natomiast m.in. pochwała poległych pod Termopilami. S. celował we wzbudzaniu litości: zachował się jeden fragment z tzw. Lamentu Danai, jednego z trenów. „Łzy symonidejskie" i „lament kejski" stały się później przysłowiowe.' Do śmierci tyrana Hipparcha Simonides przebywał w Atenach. Następnie wy­jechał na dwór jednego z władców tesalskich, Skopasa, dla którego napisał pieśń pt. Skolion. W pieśni tej daje wyraz swoim poglądom na niektóre zagadnienia etyczne i polityczne Od człowieka nie wymaga doskonałości, uważa, że wystarczy nie czynić nic złego dobrowolnie, Lo „z koniecznością nawet bogowie nie walczą". W sprawie arete (sprawności etycznej, dzielności, doskonałości, wartości) uważa, że nikt nie może jej otrzymać bez woli bogów, a także — nie

Simonius Proculus Juliaous

684

Sinis

wystarcza do niej samo męstwo, potrzebny jest pot i trud. Z tego ostatniego twierdzenia można wnioskować, że był demokratą. Na los człowieka i trwałość jego dzieł zapatruje się pesymistycznie. Tyranowi Hteronowi nriał powiedzieć, że szczę­ście zdobędzie, gdy będzie „uważał ojczyznę za własny dom, obywateli za towarzyszy, przyjaciół za własne dzieci, dzieci za własną duszę", a zwy­cięzcy spod Platei Pauzaniaszowi: „pamiętaj, że jesteś człowiekiem". Podobnych wypowiedzi krą­żyło pod imieniem S. wiele. M. in. sławne było powiedzenie, że „poezja to mówiące malarstwo, a malarstwo— milcząca poezja".. Epigramaty S. w odróżnieniu od późniejszych są jeszcze fikcyjnymi albo prawdziwymi • napisami nagrob­nymi. Należą do nich m.ilL: słynny napis na grobie Lconidasa i jego towarzyszy poległych pod Tennopilami i ••—rią- grobie Koryntian poległych pod Platejami. W zbiorze pod imie­niem S. znajduje się kilkadziesiąt epigramów, trudno jednak dzisiaj stwierdzić, które z nich są autentyczne. 2. S. z. Keos (nie utożsamiać z poetą), historyk-logograf grecki z V w. p.n.e., autor dziel Genealogia] (w 3 księgach) i Heuremata (również w 3 księgach), z których zacho­wały się fragmenty. 3. S. Młodszy, geograf z epoki hellenistycznej, autor (nie zachowanego) dzieła o Etiopii. '4. S: 'z Magnezji (pod Sipylos), wg Księgi Suda poeta grecki z III w. p.n.e., piewca czynów Aritiocha I Sotera (lata 281 - 261) i słynnej bitwy z Galatami, w której Antioch wprowadził w szeregi walczących słonie i poko­nał jazdę nieprzyjaciół. 5. grecki malarz. Twórca obrazu Mnemozyne oraz portretu Agatharchosa. Czas życia nie znany (Pliniusz XXXV, 14).

Simonius Proculns lulianus (III w. n.e.) za­rządca Tracji, legat w Arabii, konsul, zarządca Dacji, legat Caelesyrii, wreszcie ok. r. 254 prefekt Rzymu. Pochodzisz bardzo bogatej senatorskiej rodziny. • •

Simos 1. grecki malarz, pochodzenie i czas działania nieustalone; być może ten sam, co rzeźbiarz tego nazwiska. Dzieła jego nie zacho­wały Się. 2. syn Themistokratesa z Salaminy na Cyprze, rzeźbiarz grecki działający w drugiej poł. III w. p.n.e. Twórca posągu Hippomachosa w Rodos oraz brązowego posągu Dionizosa, daru wotywnego Kartinikosa i Anthesa z Thery. Dzieła jego nie zachowały się. 3. poeta grecki z III w. p.n.'e., kinaidolog, tj. autor (nie zacho­wanych) sprośnych piosenek, naśladowca Sota-desa (zob.).

Simplikios (łac. Simplicius) filozof z VI w. n.e., uczeń Ammoniosa Sakkasa (zob. Ammonws 7) i Damaskiosa, należał do ateńskiej szkoły neo-platońskiej Proklosa. Pisał komentarze do dzieł Arystotelesa, Platona i Epikteta, w których usi­łował przedstawić zgodność Platona i Arysto­telesa w istotnych punktach ich doktryny. Dzieła jego, z racji dużej ilości fragmentów cytowanych w komentarzach do Arystotelesa, ,są cennym źródłem do poznania wczesnej filozofii greckiej.

simpulum łac. rzymskie naczynie kultowe po-

•chodzenia greckiego: metalowy (najczęściej brą­zowy) czerpak, warząchew o małej, głębokiej czarce i długiej albo krótkiej pionowej rączce zagiętej, zakończonej zazwyczaj, głową łabędzia albo kaczki. Podczas składania ofiar czerpano nim wino z amfory lub krateru do czary kultowej simpuYwm. S. występuje na rzymskich monetach i płaskorzeźbach okresu republiki i cesarstwa jako atrybut kapłanów (pontifices, augures). Kil­ka brązowych s. odkopanych w Edfu znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie, w Dziale Sztuki Starożytnej.

Simylos 1. poeta grecki z I w. p.n.e., autor elegii w rodzaju elegii Kallimacha; m.in. przero­bił mit rzymski o Tarpei, wprowadzając do niego element erotyczny i tłumacząc czyn Tarpei mi­łością do wodza Celtów (zob. Kallimach, Tarpeia, elegia). Fragmenty tej elegii cytuje Plutarch w żywocie Romulusa (r. 21 n.e.). 2. S. komedio­pisarz grecki, przedstawiciel komedii nowej. Utwory jego zaginęły.

Sinae (gr. Sinaj) kraj graniczący na północ i częściowo na zachód z krajem Serika, na wschód • z oceanem, na południe i zachód z Indiami. Obejmował część południową dzisiejszych Chin i część Indii.

sine ira et studio łac. bez niechęci i bez sym­patii, czyli bezstronnie; pod tym hasłem zaczyna Tacyt pisać swoje dzieło historyczne (Annales I, l).

Singara miasto w Mezopotamii, na południo-

-wschód od Nisibis, zdobyte przez Trajana ok. r. 115. Za cesarza Gordiana (r. 238) kolonia rzym­ska, za Juliana Apostaty zajęte przez Persów.

Sinis (także Sinnis) mit. okrutny zbójnik ży­jący na Istmie Korynckim. Schwytanych po­dróżnych mordował w ten sposób, że przywią­zywał ich do nachylonych wierzchołków sosen, tak że drzewa rozprężając się rozdzierały ciała. Został w ten sam sposób zabity przez Tezeusza. Zwano go także Pityokamptes — zginający so­sny.

Sinko Tadeusz

685

Sisenna

Sinko Tadeusz (1877 -1966) profesor Uniwer­sytetu Jagiellońskiego, jeden z najwybitniejszych filologów polskich, autor monumentalnej Lite­ratury greckiej w 6 częściach (wyd. w latach 1932 -1954) stanowiącej jedno z najwyższych osiągnięć naukowych polskiej filologii. Bada­niami swymi objął S. przede wszystkim literaturę grecką, której — obok głównego dzieła — po­święcił wiele monografii i artykułów (m.in. dotycz. Homera, Plutarcha, Lukiana, Grzegorza z Nazjanzu) ale także literaturę łacińską (m.iq. studia o Apulejuszu, rozprawy o Horacym, Wergiliuszu, Petroniuszu, Plaucie) i bizantyńską. Jednocześnie prowadził studia nad pisarzami polsko-łacińskimi i rolą antyku w kulturze pol­skiej stając się inicjatorem badań na szeroką skalę na tym odcinku. Wynikiem tych studiów są liczne prace poświęcone pisarzom polsko-ła-cińskim (m.in. Grzegorzowi z Sanoka, Szymo-nowiczowi, Sarbiewskiemu, Janowi Potockiemu) i badaniom wpływu literatury antycznej na piś­miennictwo polskie (Norwid, Fredro, Krasiński, Konopnicka), a przede wszystkim trzy podsta­wowe monografie: Hellenizm Słowackiego (1909 i 1924), Antyk Wyspiańskiego (1916 i 1923) i Mickiewicz i Antyk (1957). Obok prac badaw­czych prowadził S. wieloletnią działalność pe­dagogiczną, której rezultatem jest powstanie krakowskiej szkoły filologicznej.