MiLLÎ EĞİTİm bakanliği erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü İnsan ve kalite endüstriyel tekniK ÖĞretimde toplam kalite 3 2001 hazirlayanlar

KURULUŞ İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM

GİRİŞ

İnsanlar arasındaki ilişkiler, iletişim yoluyla kurulur. İnsanlar düşünce, duygu ve isteklerini sözel ve sözel olmayan çeşitli iletilerle birbirlerine duyururlar. Karşılıklı iletişim karşılıklı etkileşime yol açar. Kendimize yöneltilen bir iletiyi tam ve yüzde yüz doğru bir biçimde anlamak hemen hemen olanaksızdır. Aynı şekilde, bir iletiyi başkalarına tam olarak aktarmak da son derece güçtür. Böylece, iletişim çoğu kere eksik kalır, çarpıtılır ve yanlış anlaşılır. Bu durum da kişisel ya da toplumsal düzeyde bir takım iletişim arızalarına yol açabilir.

İletişim sorunlarını çözmeden doyumlu bir yaşam sürdürmek olanaksızdır. Sağlıklı bir kişiliğin yanı sıra iletişim becerilerini de geliştirmek gerekir. Ancak, iletişim bilgi ve becerilerinin arkasında gönül zenginliği, sevgi, anlayış ve hoşgörü yoksa her türlü iletişim becerisi yalın ve anlamsız bir alıştırmadan öteye gidemez. İletişim, kişiler arasında yer alan düşünce ve duygu alışverişini dile getiren bir kavramdır. Başka bir deyişle anlamları ortak hale getirmektedir.

İLETİŞİM TÜRLERİ

Etkili ve yenilikçi örgütlerin en önemli özelliklerin biri de iyi bir iletişim sistemine sahip olmalarıdır. İletişimi iki grupta incelemek mümkündür: 1) Kişiler arası iletişim 2) Yönetsel iletişim.

1) Kişiler arası iletişim: İnsan davranışını değiştirmek, kişiler ve gruplar arası ilişkileri geliştirmek, yetkinin görevlerini gerçekleştirmek, grubun verimli çalışmasını ve etkili bir koordinasyon sağlamak amacıyla kullanılır. İnsanın olduğu her yerde iletişim söz konusudur. Her grup informasyon kullanmak zorundadır. Her grup anlamları ortak hale getirme, karşılıklı mesaj alıp verme ihtiyacındadır.

2) Yönetsel iletişim: Örgütte bir haberleşme ağı kurmak yönetmenin gönderdiği anlamla astını etkilemesi, astın da üstünü cevaplandırmasını içeren bir etkileşim sürecidir. İletişim karşıdaki kişiyi etkilemek için yapılır. İster kişiler arası iletişimde olsun, isterse yönetsel iletişimde olsun, anlam gönderen kişi, anlam gönderdiği kişiyi etkilemeye çalışmaktadır.

TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI

- İletişim kurmak imkansızdır, hiçbir şey yapmamak bile davranıştır.

- İletişim algılamaktır, Zen Budistleri gibi mistikler şu soruyu sorarlar: “Bir ormanda eğer bir ağaç yıkılırsa ve çevrede bunu duyacak kimse yoksa, o ağaçtan bir ses çıkar mı?” Bir kimse algılamadığı sürece herhangi bir ses yoktur. Yalnızca ses dalgaları vardır. Ses algılamayla oluşur. Ses iletişimdir. Sesi algılayan kişi iletişimi sağlar. Çevresinde onu duyacak biri olmadıkça da iletişimden söz etmek mümkün değildir. Yalnızca o alıcının ya da “algılayacak” kişinin duymasını sağlar.

- İletişim beklentidir. Kural olarak algılamayı beklediğimiz şeyleri algılarız. Genellikle görmek istediğimizi görür, duymak istediğimizi duyarız. İletişime girmeden önce karşımızdaki kişinin neyi görmek ve duymak istediğini bilmek zorundayız. “Güzelliğin onpara etmez bendeki bu aşk olmasa”.

- İletişim talepler yaratır, iletişim her zaman “propaganda- dır”. İletişimi yollayan kişi ya da verici her zaman bir şeyi aşmak ister. Söylenen her şey bir talep olarak değerlendirilir, karşı konulur ve işitilmez.

Her türlü iletişim üç şekilde sonuçlanmaktır:

- Kabullenme (tasdik)

- Reddetme

- Umursamama

İLETİŞİMİN ÖĞELERİ

1) Amaç: İletişime yön verir ve iletişimin etkisi, amacın gerçekleşme oranı ile ölçülür.

2) Verici: Anlamı iletir. Bu bakımdan vericinin yasal ve güvenilir olması gerekir.

3) Kapsam: Olaylar, fikirler, semboller, değerler ve benzerlerini simgeler.

4) Kanallar: Formal kanalları hiyerarşi oluşturur. İnformal kanalları kişiler arası ilişkiler meydana getirir.

5) Araç: Sözlü ve yazılı, insancıl veya mekanik olabilir.

6) Alıcı: Kapsamı, kendi görüş çerçevesinde yaptığı öneri sonucunda anlaşılabilir.

7) Etki:Alıcının gösterdiği tepki, takındığı tutum ve yaptığı öneri sonucunda anlaşılabilir. Etki; iletişimin ne etkisi oldu, bu süreç tamamlanmazsa ne eksik kalırdı sorusunun cevabıdır.

*** Gürültü

Şekil:1 İletişim süreci

İLİŞKİ KURMANIN TEMEL KURALLARI

İlişki kurmanın temel koşullarını ya da iyi insan ilişkilerini olumlu yönde etkileyen etmenleri şöyle özetlemek mümkündür:

1) Başkalarına saygı duymak: Kişiyi kendine özgü nitelikleriyle olduğu gibi kabul edebilmektir. Duyuş, düşünce ve inançları bizimkin-den farklı olsa bile onu değiştirmeye ve etkilemeye kalkışmadan kendisi olmasına izin vermek saygı duymanın bir gereğidir. İlişkide bulunan kişi kim olursan olsun, ister zengin, ister fakir, ister zenci, ister beyaz, ister dindar, ister dinsiz, ister sağcı, ister solcu hoşgörüyle kabul edilmelidir. Kişilere saygı ile yaklaşmak arada daha derin ve olumlu bir ilişki kurulabilmesine olanak sağlar. Saygın bir kişi olarak muamele görmek insanın en önemli ihtiyaçlarından birisidir.

2) Başkalarına karşı saydam olmak: İnsanlara karşı açık ve berrak olmak; içi dışı ve özü sözü bir olmaktır. Dürüstlük, içtenlik ve doğruluk anlamına gelmektedir. Yani, içimizden geçenleri doğru olarak algılamak, öz benimizle ilişki hâlinde olmak, yaşadığımız duyguların farkında olmak ve bu duygularımızı uygunsa karşımızdaki kimselere aktarmak demektir.

Saydam olan kişinin öfkesi, sevinci ve kaygısı sözlerinde ve yüz hareketlerinde ifade bulur. Özü-sözü bir olan insanla daha rahat yaşanır.

Bir insan ne kadar bağdaşım içinde ise ne kadar özü sözü birse ne kadar özentisiz ve yapmacıksız ise o kadar rahat ve olumlu bir ilişki kurulur.

3) Başkalarına empatik bir anlayış göstermek; Diğer insanın duygularının yoğunluğunu ve anlatım algılama ve anlama yeteneğidir. Diğer bir anlatımla kendimizi karşımızdakinin yerine koyma becerisidir.

Empati, olayları başkasının gözünden, onun duyguları ve olaya yüklediği anlamlar ile görebilmektedir

İnsanlara saygı duymak, onlara karşı dürüst olmak ve onları empatik bir anlayışla dinlemek insan ilişkilerini düzelten en güvenilir etmenlerdir. Ancak, bu sayede, başkalarını yargılama eğilimimizden kurtulabiliriz.