Mövzu Müəssisənin dövriyyə kapitalının idarə edilməsi

Dövriyyə vəsaitlərinin dövretmə əmsalı realizə olunmuş məh­su­lun həcminin (əlavə edilmiş dəyərin satılmış hissəsi) dövriy­yə və­sait­lərinin orta qalığına (illik, rüblük) nisbəti kimi hesablanılır və bu­nun üçün aşağıdakı düsturdan istifadə olunur:

Ədə =	R
	Dor

Burada, Ə_də – dövriyyə vəsaitlərinin dövretmə əmsalı – il (rüb, ay) ərzində dövret­mələrin sayıdır; R – topdansatış qiymətində realizə olunmuş məh­su­lun həcmidir, manatla; D_or – dövriyyə vəsaitlərinin orta illik (rüb­lük, aylıq) qa­lı­ğıdır, manatla.
Dövriyyə vəsaitlərinin orta illik qalığını hesablamaq üçün, o qədər dəqiq olmasada, onların ilin əvvəlinə və axırına olan qalıqlarının ya­rı­sı­nın üzərinə ilin aylarının (ilin 1-ci ayı istisna olmaqla) əvvəlinə olan qalıqları əlavə edilib, nəticəni ildəki ayların sayına bölürlər:

Dor =	Də /2 + Dq2 + Dq3+ Dq4+ Dq5+ Dq6+ Dq7+ Dq8+ Dq9+ Dq10+ Dq11+ Dq12+ Da/2
	12

Burada, D_ə və D_q – uyğun olaraq ilin əvvəlinə və axırına dövriyyə vəsaitlərinin qalığıdır, manatla; D_q2 , D_q3, D_q4, D_q5, D_q6, D_q7, D_q8, D_q9, D_q10, D_q11, D_q12 – indeksdə göstərilən rəqəmlərə müvafiq ayların əvvəlinə dövriyyə vəsaitlərindən qalıqdır, manatla; 12 – təqvim ilindəki ayların sayıdır
Bundan əvvəlki düsturdan göründüyü kimi, dövriyyə vəsaitlərinin il ərzindəki dövretmələrinin sayı ya realizə olunmuş məhsulun həc­minin çoxaldılması və ya da dövriyyə vəsait­lərinin həcminin azal­dıl­ması (hər iki halın eyni vaxtda baş verməsi də mümkündür) hesabına ola bilər. Əks istiqamət kimi dövriyyə vəsaitlərinin illik dövr­et­mə­lə­ri­nin sayının artması, ya 1 manatlıq dövriyyə vəsaitinə düşən məh­su­lun həcmini artıra, ya da 1 manatlıq məhsula düşən dövriyyə vəsait­lə­ri­ni məbləğini azalda bilər.