“Musiqi və onun tədrisi metodikası”

Polifoniya. Homofoniya. Faktura 
Musiqinin yazılış üslubuna faktura deyilir. 
Musiqi əsəri iki əsas üslubda olur – polifonik və ya homofonik 
Əsərdə iki və ya daha çox sərbəst melodik xətlərin səslənmə vaxtının müxtəlif, lakin məna 
etibarı ilə bərabər olmasına polifonik musiqi deyilir. Polifoniya yunanca coxsəsli deməkdir. 
Polifonik musiqi bir neçə növə bölünür – a)imitasiyalı polifoniya, b)imitasiyasız 
polifoniya(ziddiyyətli polifoniya),c)səsaltı polifoniya 
Hamofonik musiqidə bir əsas melodiya olur. Həmin melodiya akkordlarla və akkord səsləri 
ilə müşaiyyət edilir.Əsas melodiya soprano, alt, tenor, basda ola bilər.Hansı səsdə 
səslənməsindən asılı olmayaraq, həmişə əsas melodiyaya birincilik verilir.

---

Transpozisiya
Transpozisiya 
musiqi
 
əsərinin və ya onun hissəsinin eynilə bir tonallıqdan başqa tonallığa 
keçirilməsinə deyilir. Transpozisiya olunan əsərin major və ya minor ladı yeni tonalda 
dəyişilmədən saxlanılmalıdır.Transpozisiya üç üsulla olur – xromatik yarımtonla, interval 
vasitəsi ilə və do açarları vasitəsi ilə. 
a)xpomatik yarımtonla transpozisiya – Transpozisiya olunan əsərin tonalı müəyyən edilir. 
qammaları xromatik yarımtonla transpozisiya etdikdə xromatik yarımtonla aşağı enərək
tonala transpozisiya olunur. qammaları xromatik yarımtonla transpozisiya etdikdə xromatik 
yarımtonla yuxarı qalxaraq tonala transpozisiya olunur.Açar qarşısında yeni tonalın işarələri 
yazılır. Not mətni olduğu kimi köçürülür. Transpozisiya olunan əsərdə rast gələn notqabağı 
təsadüfi alterasiya işarələri yeni tonalda öz mahiyyətini saxlayır. 
b)verilmiş interval vasitəsi ilə– Transpozisiya olunan əsərin tonalı müəyyən edilir.
Verilmiş intervala və istiqamətə əsasən yeni tonallıq müəyyən edilir. Açar qarşısında yeni tonalın 
işarələri yazılır. Not mətni verilmiş interval həcminə uyğun köçürülür. Transpozisiya olunan 
əsərdə rast gələn notqabağı təsadüfi alterasiya işarələri yeni tonalda öz mahiyyətini saxlayır. 
c)Musiqi əsərini açarlar vasitəsi ilə də transpozisiya etmək mümkündür. Əsrin yeni tonalı 
seçilir. Həmin tonala uyğun do açarı müəyyən edilir. Yeni tonalın açar işarəsi yazılır. Not mətni 
olduğu kimi köçürülür.Əsərdə olan not qabağı təsadüfi işarələr yeni tonalda öz mahiyyətini 
saxlayır.