Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi
81
Hazırda məktəbin qarşısında duran ümdə məsələlərdən biri də hər bir şagirdin inkişaf
etməsi üçün optimal şəraitin təmin edilməsidir. Bu məsələnin tezliklə həll edilməsini həm
valideynlər, həm də bütünlükdə cəmiyyət təhsildən, məktəbdən və müəllimlərdən gözləyir.
Həm
müəllimin, həm də psixoloqun fəaliyyətində vacib olan amillərdən biri də odur ki,
şagirdlərə bilgilər verməklə, onlarla ünsiyyətdə olub mənəvi aləmlərini tərbiyə etsinlər,
istedadlarını daha da təkmilləşdirsinlər. Onlara yüksək səviyyədə
fiziki və zehni əmək
vərdişləri aşılasınlar.
İstedadlı şagirdlər zehni işgüzarlıq və dərketmə qabiliyyətinə görə üç qrupu təşkil
edir:
1.
Birinci qrupa
t
əlim işgüzarlığı və
d
ərketmə
qabiliyyəti yüksək olan
şagirdlə
r
daxildir. Onlar bütün fənlə
rd
ən «əla» qiymət alırlar. Belə
istedadlı şagirdlə
r
ə
m
əktəb, fənn müə
lliml
ə
ri v
ə
ail
ə
t
ə
r
əfindən xüsusi qayğı tə
l
əb olunur. Onlar
müə
llimd
ən daha çox bilik, bacarıq
v
ə
pedaqoji mərifə
t gözl
əyirlər;
2.
İkinci qrupa
işgüzarlığı «əla», dərketmə
qabiliyyəti «yaxşı» olan şagirdlər daxildir.
Onlar meyil etdikləri ixtisas fənlərindən «əla» qiymət alırlar. Təlim
prosesində
yüksək yaradıcılıq qabiliyyə
ti göst
ərir, çətinə
düşəndə
fikirləşir,
çoxlu ə
lav
ə
ə
d
əbiyyat mütaliə
edir, sinifdənkənar işlə
rd
ə
xüsusi fəallıq göstə
rirl
ər;
3.
Üçüncü qrupa
işgüzarlığı «yaxşı», dərketmə
qabiliyyə
ti «
əla» olan şagirdlər daxildir.
Belə
istedadlı şagirdlə
r
əksər hallarda elmin bir sahəsində
daha çox qabiliyyə
t
ə
malik olur və
bir fəndən «əla», qalan fənlə
rd
ən «yaxşı» qiymət alırlar. Belə
istedadlı
şagirdlə
r t
ə
li
m prosesində
fəal olur, çətinliyə
düşəndə
düşünür, ə
lav
ə
ə
d
əbiyyata
müraciət edir, sinifdənkənar tə
dbirl
ə
rd
ə
müntə
z
əm iştirak edir, lakin öyrəndiklərini
möhkəm yadda saxlamadıqları üçün bə
z
ən «yaxşı» qiymət alırlar. Onlarla
müntə
z
əm iş aparıldıqda, tam ə
la
qiymə
tl
ə
oxumaq qabiliyyətinə
yiyə
l
ənirlər.
Ümumtə
hsil m
əktə
bl
ərində
bu qə
bild
ən olan istedadlıların inkişafını
təmin etmək,
onlarda tə
hsil
ə
m
əyini formalaşdırmaq üçün fənn müə
lliml
ərinin üzərinə
aşağıdakı
v
əzifə
l
ər düşür:
•
Elmin hər hansı sahəsində
xüsusi
qabiliyyə
t
ə
malik şagirdin inkişafını təmin etmək
üçün sə
m
ə
r
ə
li t
ə
lim motivl
əri yaratmalı;
•
Onlarda tə
hsil
ə
m
əyini formalaşdırmaq, bilik və
bacarığını
dərinləşdirmək üçün
müvafiq metodik tə
dbirl
ə
r h
əyata keçirməli;
•
Onlarda dərslik, kitab və
dig
ər informasiya mənbə
l
əri üzərində
işlə
m
ək bacarığı
formalaşdırıb inkişaf etdirməli.
Tə
drisd
ə
diferensial yanaşmanı
tətbiq etmək üçün onun sə
m
ə
r
əli yollarını
əsaslandırmaq ə
sas m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rd
əndir.
Dostları ilə paylaş: