Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
noris occurrit, negari nequit quin Regii patri- monii cura illi veniat præferenda; cùm præsertim adeò parui momenti sit; pro quo ita certare, vt ad suspensionem ministerij veniatur, nullâ caue- tur lege. Quòd si magni momenti existimant, & sibi penitus indecorum, officium dimit- tant, erunt enim, qui cum eo onere libentis- simè admittant: sicut dubio procul admitte- rent ipsi, si ita cùm anxiè prætenderent, oblatum fuisset.
non est ita rigidè cum eis actum, sicut cum Au- ditoribus: tantùm enim prohibentur contrahere cum filiabus, sororibus, aut coniunctis intra quartum gradum; Officialium Regiorum, infe- rioris inquam tribunalis, aut habentium curam Regiæ Gazæ, de quâ apud Tribunalia dicta sint rationem reddituri. Sicut è conuerso Regii Offi- ciales nequeunt cum filiabus ant sororibus Ratio- nalium maiorum per nuptias copulari. Quæ pro- hibitio extenditur ad filios, & filias eorumdem inter se: vt neque Rationalis filius Officialis filiæ, aut filius Officialis filiæ Rationalis possint matri- monio jungi, ni velint Officiis irremissibilis sen- tentiæ executione priuari. Circa quod ea, quæ de Auditoribus diximus Cap. 16. præcedentis Ti- tuli consulenda: juxta eam enim partem, quâ prohibitio vrget, idem est de præfatis asseren- dum, sed quia in prohibitione horum aliqua spe- cialia sunt, ea breuiter exponenda. Possunt Ra- tionarii maiores coniugium inire intra districtum jurisdictionis suæ, quod tamen Auditoribus de- negatum, quia in illis ratio diuersa est: districtus enim Audientiæ suos habet limites, extra quos facilè est vxores dignas inuenire: at Rationalium maiorum districtus amplissimus est, & totum re- gnum comprehendit; vnde valde difficile illis esset vxores aliunde sibi exportare. dicimus se attinentes consanguinitate, aut affini- tate, & videtur durum illam sic extendere, vt ne- queat vnus aliquis ex dictis cum sobrinâ vxoris alterius in quarto gradu sibi affini matrimonium<-P>@@
neâ, quod vinculum strictius est, vnde hæredes esse consanguinei ab intestato possunt vsque ad decimum gradum, juxta ea, quæ adducit Dom. Solorzanus Lib. 4. Cap. 7. num. 41. cùm tamen affines neque in gradibus proximioribus tales esse possint. Vnde vrgentior videtur esse ratio consanguinitatis, quia sanguis juxta vulgare pro- uerbium nostrum sine igne feruet. Videtur etiam vox Deudas consanguineos præsertim designare, & ita in lege pœnali non est ad significationem non ita propriam extendenda, juxta receptam de legibus huiusmodi doctrinam, quòd obligatio in illis minima esse debeat, & ita faciendam inter- pretationem; quia non est inducenda obligatio sine manifestâ ratione. Pro quo videri possunt Emmanuel Rodericus Tomo 1. qq. regul. quæst. 11.
cius Lib. 1. de Matrimonio Disput. 9. numer. 11. P. Salas Disput. 21. de legibus quæst. 3. vers. Octaua re-
quitur. P. Palaus Tom. 1. Tractat. 3. Disputat. 7. Puncto 3. §. 3. & alii. Quæ quidem partem hanc videntur verosimilem ostendere, vt, qui ita fecerit, non debeat rigorem legis experiri. Sed quia res est dubia, & judicium Regiorum Senatorum an- ceps, non erit expediens periculo se priuationis exponere, qui velit se in officio conseruare. eos, qui Regii patrimonii partem aliquam con- trectarint, de qua apud præfatos ministros reddi- turi sint rationem, fit ex eo, cum Prætorum filia- bus aut sororibus, consanguineisque non posse contrahi matrimonium; quia illi Gazam Regiam contrectant, & rationem sunt de illâ apud præ- fatos reddituri. Redditâ autem, impedimentum cessat, etiamsi credantur habituri officia alia cum eadem cura, quia lex de præsenti loquitur, Que tengan à cargo hazienda &c. si non etiam sint ratio- nem reddituri in ipsis Tribunalibus, prohibitio non vrget. Vnde cum filiabus, & sororibus Offi- cialium S. Cruciatæ, & è conuerso, connubia celebrari possint; quia illi non reddunt rationem in Tribunali, de quo loquimur. Et licet contin- gat aliquem ex prædictis ministris in Tribunali S. Cruciatæ aliquando interesse, vbi de Gaza Regiâ agitur; cùm illud Tribunal non sit suum, pro eo non extat prohibitio, cùm expressè dicat lex, Que aian de dar quenta en los dichos Tribunales. Vbi, & alia quæri possunt: sed cùm ex dictis ci- tato Capit. 16. habeatur quod ad negotium con- scientiæ spectat, in illis non est cur oporteat im- morari.
bunalium, & Primò circa munerum acceptionem.
ctant, quia omnis Regia Gaza per eorum transit manus, & ipsi arcarum claues tenent, in quibus illa asseruatur. Est autem viscosa pecunia, & ita cautissimos, & delicatissi-<-P>
@@0@ @@1@ cenda, quæ de maioribus Rationariis dicta sunt quantùm ad ea, in quibus eorum officia conue- niunt, diligentiam inquam, sumptus, sententias, commissiones, coniugia &c. Quoad munerum autem acceptionem nihil expressum deprehendi, licèt ordinationes Regias pro illis perlegerim. Et ita generaliter loquendo non videtur illis prohi- bita, quamuis de illâ, cùm aliquid ex Regio pa- trimonio soluunt, quæstio à Doctoribus agite- tur, si videlicet eo intuitu conferantur. Et id esse illicitum, & graue peccatum, communiter Auctores tenent, quia ad solutionem talem sunt in conscientiâ obligati, & pro huiusinodi exerci- tio sui officij proprio salarium accipiunt: ergo nequeunt quidquam vlterius accipere. Vide P. Molinam Disput. 83. & Disput. 88. in principio. & Cardinalem Lugo Disput. 37. de justitia n. 123. Circa restitutionis autem obligationem dubium esse potest. Circa quod censent aliqui illam non extare quando munera gratis offeruntur, gratis inquam; quia Officiales dicti nullam eo vsque difficultatem in soluendo ostenderunt. Si vide- licet eâ liberalitate eis dentur, quæ intra limites donationis sit satis ad transferendum dominium, & stare potest non solùm quando ex amicitiâ, & gratitudine procedit, sed etiam, vt afficiatur Re- gius minister ad benè negotium expediendum. Sic P. Molina Disput. 88. citatâ, etiamsi lex adsit, quâ id prohibeatur. Quod & sequitur P. Fra- gosus Tomo 1. pag. 921. num. 4. & colligitur etiam ex citandis statim, qui scilicet asserunt obligatio- nem esse restituendi, quando Quæstores difficiles se exhibent, & tergiuersantur sperantes se ali- quid accepturos. Sic Nauarrus, P. Reginaldus, P. Vasquez, & P. Rebellus, quos adducit & sequi- tur Bonacina Disput. 1. de Restitutione, Quæst. 3.
obligationem non esse quando Quæstores nul- lam difficultatem præseferunt. detur dicendum ministros tales ad restitutionem teneri: fatentur enim ad dominij translationem in casu dicto eam rationem voluntarij requiri, quæ gratuitam faciat, & ita propriam donatio- nem; atqui talis non est: ergo non transfertur dominium, & per consequens obligatio perstat restitutionis faciendæ. Maior constat, & Minor ostenditur: quia nullus nisi inuitus tribuit, non tributurus, si sciret debitũ sibi opportunè soluen- dum: ergo nō est ratio voluntarij ad translationẽ dominii necessaria. Antecedens constat experien- tiâ; vnde qui dato pretio solutionẽ obtinent, Quę- stores vocāt latrones. Ex quo est clara consequẽ- tia: nam ex ratione quando est aliqua difficultas, aut tergiuersatio, non est propria donatio, quia tantùm est redemptio vexationis. Quòd si illa nō apparet, cùm aliquid datur, timetur tamẽ & de illâ dubitatur, vnde ratio est eadem, quia idem est fundamentum inuoluntarietatis. Vnde quod ait P. Molina de amicitiâ, & gratitudine, locum in præsenti non habet, vt constat. Respectus autem ille, vt afficiatur Regius minister ad negotium di- ligenter expediendum, supponit equidem non ita affectum: ergo redimit quis suam etiam in eo vexationem. Quis enim actum agat, & benè affectum, vt benè afficiatur pergat obtinere?<-P>@@ <-P>Non ergo loquitur citatus Auctor de tributo munere, vt communiter contingit, juxta quod est judicandum, sed de casu singulari, in quo quis expressam eam habeat voluntatem donandi, etiamsi lege prohibeatur, juxta quem non est generaliter judicandum, sed juxta id, quod ordi- nariè contingit, vt Auctores communiter docent. P. Th. Sancius Tom. 1. Moralium consiliorum in fine. Cardinalis Lugo Disput. 37. de justitia num. 109. & in specie casûs nostri P. Vasquez Tractat. de Re- stitutione Cap. 7. num. 40. ait quòd dum contrarium non constat, semper est præsumenda violentia. Ideò sententiam istam absolutè tenet Bartholo- mæus de Medina in Instructione Hispana de Sacra- mento Pœnitentiæ Pag. 223. §. 3. P. Rebellus parte 2. lib. 18. Quæst. 20. in fine, qui non benè citatur à Bonacina pro eâ tantùm assertione, quâ velit obligationem tantummodo restitutionis exstare cùm se difficiles exhibent Quæstores; absolutè enim loquitur, nec talem limitationem apponit, sicut nec P. Vasquez videndus num. 38. & 39. junctis iis, quæ habet num. 126. videant ergo Officiales Regii inter quas sint angustias eorum conscientiæ constitutæ. & emptione eorum, quæ in subhasta- tione venduntur. possint cum Regiâ pecuniâ negotiari? supponendo omnem ab illis securita- tem adhibendam, ne vllo modo illa dispendium aliquod patiatur; nam si periculum dispendii sit, res extra omnem est controuersiam, quando- quidem neque cum pecuniâ priuati cuiuspiam id fieri potest. Quia verò dici potest grauem auda- ciam videri pecuniam ex Regiis arcis extrahi ad negotiandum cum eâ, & lege prohibitum sub pœ- nis grauissimis, de quibus Ordinat. 7. id tem- perari potest, si non extrahatur, sed cùm inclu- dendâ adducitur, extra illas relinquatur, fide ac- ceptionis afferentibus datâ. In quo quidem, si addatur hoc etiam lege prohibitum, vt videri po- test apud D. Solorzanum in Politicâ pag. 1026. §. Y por traer. & in citata ordinatione. Occurri potest legem illam in præsumptione fundari, periculi inquam dispendii; quod si cesset, obligatio ces- sabit, juxta communem sententiam de legibus in præsumptione fundatis, de quo non semel di- ctum. Nihilominus dicendum est in eo grauiter peccare: cuius ratio est manifesta; quia est vsus pecuniæ inuito Domino: voluntas enim Regis satis in legibus expressè habetur, tum juris com- munis, de quibus P. Fragosus suprà num. 3. tum Regni, de quibus dictum. Licèt autem hoc ita sit, lucrum ex tali negotiatione proueniens sibi possunt retinere, quia est fructus industriæ, & non naturalis, aut mixtus. Quod quidem juxta communem doctrinam procedit, quæ id in fure etiam admittit. Pro quo videantur Bonacina Disput. 1. de Restitutione, Quæst. 3. Puncto vlt. §. 2. in principio. P. Lessius Lib. 2. Cap. 12. Dub. 17. Cardinalis Toletus Lib. 5. Cap. 35. P. Gaspar Hur-<-P> @@0@ @@1@ tutione agunt, aut speciali tractatione, aut de ju- stitiâ & jure disputantes. dicebatur, negandum est quod assumitur: licèt enim periculum nullum dispendij sit; non vult tamen Rex patrimonium suum ne- gotiationibus suorum Officialium deseruire, quando neque Rex ipse illas in suam vult vtili- tatem institui: sed illos suo officio diligenter incumbere, neque ad alia distrahi, ex quibus sui patrimonij cura negligatur. Et vt demus in præ- sumptione fundari: talis præsumptio numquàm cessat; licèt in hoc aut illo periculum non sit: quod tamen non ita contingit, cùm contrarium experientia comprobarit: est tamen periculum in eo, quòd exemplum huius sequetur alter, & illius alius; & sic grauia dispendia Regium patri- monium perpetietur. Quando autem præsum- ptio non est tantùm facti, sed periculi, quod communiter euenit, non currit doctrina illa de præsumptione, vt cum P. Suario, P. Salas, Bona- cinâ, & Basilio Legionensi docet P. Palaus Tomo 1. Tractat. 3. Disput. 1. Puncto 8. num. 13. Ex quo infert cum eodem Basilio obligare in Religione præceptum non intrandi in aliena cubicula, et- iamsi in speciali huius ingressu nullum sit incon- ueniens; quia generaliter illa esse solent, & iuxta generalem experientiam leges & præcepta ferun- tur. Sed quia erit fortè aliquis, qui hoc penitus non admittat, in casu nostro addendum non so- lùm communiter accidere id, quod lex præsumit, sed semper esse periculum, ob rationem dictam: & ita circa id omnes debent conuenire. Sin minùs vix erit lex vlla, quæ vim habeat, quia omnes ad præsumptiones reuocari possunt, & ita earum efficacia prorsus eneruari. non emendi sibi aliquid eorum, quæ ad Regium patrimonium spectant ob confiscationem, aut aliter, & subhastatione venduntur. Circa quod etiam grauis extat prohibitio pro Rationalibus maioribus, vt patet ex eorum Ordinatione 49. in- ter priores, vbi & omnis illis contractatio pro- hibetur. Et non videtur negari posse quin gra- uiter peccent, & ad restitutionem teneantur, si aliquem submittant, qui suo nomine emat, & per eum, aut per seipsum emptores impediat alios maius daturos pretium, vt ipse viliori possit obti- nere. Licèt enim aliquorum sententia sit id esse licitum: de quo Diana Parte 1. Tractat. 8. Resol. 76. & nos aliàs, scilicet Titulo præced. num. 43. & seqq. quia dummodò pretium justum sit, licèt in- fimum, quod ex eo minùs habet rei Dominus, fructus industriæ ac diligentiæ est. In Regiis ta- men Officialibus res aliter se habet; quia tenen- tur Regium patrimonium ita administrare, vt eiusdem vtilitati, non propriæ, consulant: idque non solùm ex fidelitate, sed etiam ex justitiâ commutatiuâ, quia sunt ministri salariati, & ma- nifestum est Regiam voluntatem esse, vt ea, quæ ad se spectant, commodiori sibi vendantur pretio, sicut & quiuis alius rei Dominus, cùm eam ven- dendam alicui tradit, qui absque dubio ad resti- tutionem tenetur, si cùm possit maiori pretio vendere, viliori vendat. Pro quo est L. Diligen- ter. D. Mandati. Et videri potest Bonacina Disput.<-P>@@ <-P>1. de Restitutione, Quæst. 2. Puncto 6. num. 13. vbi alios, & omnes quidem è Societate, adducit Au- ctores. Videantur dicta citato loco.
specialis circa earum vnam, cùm jus- sio Proregis vrget.
militum stipendia alio quàm pecu- niâ soluant, de quâ, sicut & de præ- cedenti, Dom. Solorzanus Pag. & §. citatis num. 14. Et verò non sine vrgenti ratione: nam cum ingenti miserorum incommodo mercimonium exercent, & auidis stipendii res, quo volunt pretio, ingerunt, Deo, Regi, Reipublicæ multi- pliciter infideles. Vbi & præter graue peccatum obligatio est restitutionis aperta, quandoquidem stipendiarii tales detrimenta pretio æstimabilia patiuntur inuiti, & tolerant; vt suam redimant vexationem. Vbi quidem non fit satis, si id, quod de pretio est auctum, tribuatur: vt si lin- teum sex regalibus emptum, iuxta octo æstima- tionem datum sit, ad constituendam æqualitatem tribuantur duo: potest enim contingere vt plus aliquid debeatur. Si enim miles non ita indige- bat linteo, & illud viliori pretio, vt aliud magis sibi necessarium compararet, vendidit; totum illud compensandum est detrimentum. Si cùm debe- ret soluere pecuniam, pro quo stipendium spera- bat, eâ non acceptâ, aliquod à creditore illi gra- uamen illatum: pro illo etiam facienda satisfa- ctio, & sic pro aliis, quæ juxta rerum circumstan- tias consideranda, quando huiusmodi homines de componendâ conscientiâ per misericordiam Dei magnam pertractarint. etiam publicâ, necessitate pecunias extrahere, nisi ex præcepto eius, qui jubere potest. L. Sciant ju-
cum restitutionis onere: neque enim illi partem aliquam Gubernationis habent in Republicâ, vt ad id, quod occurrit, ærarium debeant suo ar- bitrio Regium aperire. Circa quod sunt leges Indicæ statuentes quando & quomodo pro ne- cessariis sumptibus Regia debeat pecunia contri- bui. Illud autem specialis quæstionis est, an suffi- ciat Proregis mandatum, quando ad sumptus est extraordinarios, & non lege designatos. Et non sufficere quodcumque, sed vrgens, post factas à Regiis Officialibus instantias, vt forma in hoc statuta seruetur, pro quo & ad Regiam Audien- tiam prouocatum. Doctè resoluit Dom. Solor- zanus in Politicâ Pag. 1027. §. Pero sin embargo,
Quoad criminalem scilicet causam non vrgen- dos: quoad ciuilem autem secùs: & ita ad sol- uendum obligandos: quia id erga Regias pecu- nias neglexerunt facere, quod verosimile est fa- cturos erga suas. Iuxta quam regulam omnes eos, qui facultates alienas administrant, se gerere Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|