Concilium Prouinciale posse statuta condere, in-
dubitatum est, vt ex pluribus Capitibus distinct.Posse sta-|tuta con-|dere, omnes|Episcopos|obligantia|demonstra-|tur.
8. constat. Item ex Cap. Graue nimis, de Præbendis
Cap. Sicut olim de accusationibus. Ex Concilio Tri-
dentino suprà Cap. 2. Tunc vltra. Statuta huius-
modi tenentur obseruare Episcopi vti à superio-
ri venientia potestate, iuxta Canonici iuris dis-
positionem. Quod in primis constat ex Cap. Epi-
scopus, citata distinct. 18. in quo sic habetur ex Con-Cap. Epi-|scopus 18.|distinct.
cilio Carthaginiensi 4. Cap. 16. Episcopus ad Syno-
dum ire non tardet, si non satis graui neceßitate inhi-
beatur: sic tamen vt in persona sua legatum mittat
suscepturus, (saluâ fidei veritate) quidquid Synodus<-P>@@
<-P>statuerit. Sic ibi: cùm ergo Episcopus non ad-
stans Concilio, quidquid statutum fuerit, susci-
pere teneatur: manifestum est Concilio inferio-
rem esse, à quo potest per statuta ab eodem obli-
gari.
162 Vt autem textus alios communis iurisEx Conci-|lio Triden-|tino aperta|probatio.
omittam, iuuat maximè ex Concilio Tridentino
rem istam apertè demonstrare. In Cap. 2. citato
sic habetur. Episcopi, qui nulli Archiepiscopo subijciun-
tur, aliquem vicinum Metropolitanum semel eligant,
in cuius Synodo Prouinciali cum alijs interesse debeant,
& quæ ibi ordinata fuerint, obseruent, ac obseruari
faciant; in reliquis omnibus eorum exemptio, & priui-
legia salua, atque integra maneant. Hæc Conci-
lium, ex quibus liquet Episcopos Concilij subie-
ctos esse decretis; quandoquidem exempti ad il-
la tenentur. Pro quo & est declaratio Cardina-
lium sic se habens: Prætereà ad obseruationem De-Declaratio|Cardinal.
cretorum Concilij Prouincialis omnes esse obligatos, qui
Episcopali iurisdictioni subduntur, atque item exemptos
in casibus, in quibus à iure communi, & Concilij decre-
tis, specialiter Episcopis, aut Concilio Prouinciali in ip-
sos potestas tributa est: contra inobedientes autem iu-
ris remedijs esse procedendum. Sic Congregatio ex
recognitione Ioannis Gallamert. Iuxta editio-
nem Lugdunensem Anni 1631. Vbi dici nequit
potestatem Concilij ad omnes extendi, quatenus
illius decreta vim habent à proprio Episcopo.
Nam eo pacto res erat omnino indubitata, ne-
que declaratione indigens: & ita solùm pro Con-
cilij iurisdictione erga totam prouinciam, & sub-
ditos etiam exemptos, debuit declarari. Subdi-
tos namque exemptos debere parere Episcopo
in iis, in quibus exempti non sunt, omnino ex-
ploratum est: vbi & obseruandum quod dicitur,
Episcopis, aut Concilio Prouinciali. Est ergo diuersa
Episcoporum, & Concilij Prouincialis potestas,
& hæc ad multa se extendit, ad quæ Episcopo-
rum potestas nequit extendi. Quot item ex Cō-
cilio ostendi clarè potest, dum potestates istas
vt distinctas proponit, Seßione citata Cap. 18. vbi
de concursu ad Parochialia Beneficia loquitur,Concilij|verba.
& inter alia sic ait: Etsi Episcopo, aut Synodo Pro-
uinciali pro regionis more videbitur magis expedire,
per edictum publicum vocentur qui volent examinari:
sic ibi; est ergo diuersa potestas Concilij, & sin-
gulorum Episcoporum in ordine ad statuta.
163 Pro quo & sunt aliæ Cardinalium de-
clarationes circa citatum Caput. 5. apud eum-
dem: quarum prima sic habet: non solùm EpiscopiDeclara-|tiones aliæ.
tenentur eligere (Metropolitanum, cuius Synodo
intersint) vt in hoc decreto; verum etiam prælati in-
feriores, qui hanc electionem liberam habent; licet eo-
rum Capitula contradicerent: quia Capitula tenentur
ad eamdem obseruantiam decretorum in Concilio Pro-
uinciali conditorum, sicut ipsi prælati eligentes. Se-
cunda ita est. Capitula etiam exempta tenentur ob-
seruare Decreta in Synodo Prouinciali facta. Ex qui-
bus dilucidè apparet iurisdictionem Concilij di-
uersam esse, quandoquidem Capitula ad obser-
uantiam Decretorum tenentur, & non ratione
immediatæ subiectionis ad Prælatos, quæ cùm
eorum pugnare nequit exemptione; & quia Prę-
lati ipsi pariter dicuntur subiecti. Tertia in hunc
modum procedit. Et notandum, quòd Episcopus
exemptus, qui Metropolitanum vicinum semel elegit, &
eius Metropolitanæ Synodo interfuit, non potest ab eo-<-P>
@@0@
@@1@De Concilij Prouincialis auctoritate. 321
<-P>dem Metropolitano compelli, nec cogi ad constitutiones
in ea Synodo editas obseruandas. Sic Congregatio cen-
suit, & hoc ratione exemptionis: nam Concilium lo-
quitur tantùm de interessentia, in reliquis verò ser-
uat exemptionem Metropolitanorum. Sic Congre-
gatio. Ex quibus fit Episcopos non exemptos
ad obseruantiam posse compelli, cùm non solùm
ad interessentiam teneantur.
164 Videntur autem prima, & secunda de-Inter illas|compugnā-|tiam non|esse.
claratio inter se pugnare: illa enim ait Prælatos
exemptos ad obseruantiam decretorum teneri;
quod tamen hæc negat, redditâ ratione quia Cō-
cilium Tridentinum loquitur de interessentia, in
reliquis autem seruat exemptionem: quod pari-
ter de aliis videtur accipiendum. Sed certè non
sunt inter se pugnantes; vbi primò dicere aliquis
possit non pugnare; quia prior de prælatis infe-
rioribus loquitur, posterior de Episcopis, quibus
Concilium præter interessentiam, seruari in aliis
exemptionem imperat: de aliis autem nihil sta-
tuit. Sed perstat difficultas; quia Concilium ex-
pressè determinat Episcopos exemptos debere
ordinata seruare verbis illis: & quæ ibi ordinata
fuerint obseruent. Ergo quoad obseruantiam nul-
lo modo illis exemptio suffragatur. Habet ta-
men hoc aptam explicationem, per quam omnis
repugnantiæ vmbra remouetur. Tenentur Epi-
scopi ad obseruantiam dictam, quod negari ne-
quit, cùm ita sit mens Concilij perspecta; te-
nentur etiam diligenter curare vt obseruentur,Teneri|Episcopos|ad statuta,|sed non|posse com-|pelli, si ex-|empti sint.
quòd & à Concilio præceptum. Tenentur item
& inferiores alij Prælati: sed neque illi, neque
isti possunt ad obseruantiam cogi, & compelli,
Est ergo in Concilio Prouinciali vis directiua,
sed non coerciua, sicut alibi sæpè contingit, & in
materia præsenti occurrit simile in Cap. Graue ni-
mis, de Præbendis citato, in quo cùm potestas tri-
buatur Prouinciali Concilio ad corrigendos prę-
latos, qui indignos ad Beneficia eligunt vsque
ad suspensionem, circa Metropolitani delictumArchiepis-|copus qua-|liter coerce-|ri possit|sicut &|Episcopi|Prouincia-|les.
limitatio adhibetur, quòd scilicet nequeat illius
correctio vsque ad suspensionem tendere; non
quia inferior non sit, sed ob præstantiam digni-
tatis: inferiorem enim esse ex eo constat, quia ab
eo ad Concilium potest appellari. Pro quo Ab-
bas Hostiensis, & alij apud P. Sancium Lib. 8.
de Matrimonio Disputat. 17. num. 36. Quòd au-
tem correctio, immò & coactio in Concilio, sine
suspensione tamen, stare queat, constat ex Tri-
dentino: Seßione 23. Cap. 18. de Reformatione in
quo sic dicitur: quòd si Cathredalium, & aliarumConcilium|Trident.
Ecclesiarum Prælati in hac seminarij erectione, eiusque
conseruatione negligentes fuerint, ac suam portionem
soluere detrectauerint; Episcopum, Archiepiscopus; Ar-
chiepiscopum, & superiores Synodus Prouincialis acri-
ter corripere, & ad supra dicta cogere debeat. &c.
165 Atque ex hoc, & iuribus aliis indica-Ratio va-|lida pro|Assertione.
tis, ac præsertim ex Cap. 5. Seßionis 24. Concilij
Tridentini, alia instrui ratio potest: nam Con-
cilium Prouinciale est superius singulis Episco-
pis in ordine ad correctionem grauium delicto-
rum, & alia, de quibus iura loquuntur, vnde eo-
rum quolibet resistente potest circa illius corre-
ctionem, quæ sibi benè visa fuerint statuere: er-
go & resistente etiam potest statutum aliquod le-
gale condere, quod ad prouinciæ bonum vide-
rit expedire. Consequentia constat: quia ex po-<-P>@@
<-P>testate dicta colligitur absoluta iurisdictio cum
independentiâ suffragio singulorum: ergo &
talis etiam erit in ordine ad statuta. Id quod vr-
geo; nam Concilia prouincialia ex præcipuâ. Ec-
clesiæ intentione ad commune bonum prouin-
ciarum ordinantur, & minùs principaliter ad E-
piscoporum correctionem. Vnde Concilium
Tridentinum Cap. 2. Seßionis 24. citato, fines,Concilia|Prouincia-|lia non|congregan-|tur præci-|puè ob cor-|rectionem,|sed ob fines|alios.
propter quos Prouincialia solent congregari
Concilia, proponens, sic ait: Prouincialia Concilia
pro moderandis moribus, corrigendis exceßibus, con-
trouersiis componendis, aliisquæ ex sacris Canonibus
permißis renouentur. Sic illud. Vbi de Prælato-
rum correctione nihil expressum, licet certum
sit ex sacris Canonibus, etiam ad eorum corre-
ctionem ordinari. Sed quia id minùs principaleConcilium|idem.
est, ideò non expressum, præcipuis aliis declara-
tis. Tunc vltra. Ergo in ordine ad principalem
finem, pro quo statuta esse possunt, nequit Con-
cilium à singulorum sententiâ pendere. Pater il-
latio: nam eâ ratione commune bonum facilè
posset impediri, vt est perspicuum: si enim vi-
ginti Episcopi circa rem aliquam conueniant, &
vnus resistat, nihil fiet: immò etsi plures.
166 Vnde iam efficacissimè insto aduersæInstantia|effic acissi-|ma.
illius, ac singularis sententiæ fundamentum de-
struendo; scilicet ad statuta cōdenda in Concilio
Prouinciali omnium Episcoporum consensum
requiri, cuius oppositum tenent Doctores de
hoc agentes, & videri possunt specialiter Car-
dinalis Tuschus Tomo 2. Conclusione 554. & Ste-
phanus Quaranta. V. Concilium Prouinciale n. 29.
& 30. plures adducens vti certum statuentes in
Concilio Prouinciali ex maiori suffragiorum
numero concludi, sicut in aliis regulariter con-
tingit. Sententia enim illa quorumdam nescio
quorum, de quâ P. Sancius suprà asserentium in
Concilio Prouinciali solum Archiepiscopum ha-
bere suffragium decisionum, aboleta est, & im-P. Ioannes|Perez Mo-|nachus.
probabilis, licet vir doctus illius probabilitatem
fundare conetur, ipse communem sententiam
amplexus, quidquid enim nonnulli ex antiquio-
ribus dixerint, contrarium inuiolabili est praxi
firmatum. Quomodo autem Caput si Primas.
Contrarium non statuat, ex dicendis constabit.
§. VI.
Postrema resolutio, & solutæ obiectiones.
167 DIco secundò. Suppositâ communis, &Assertio 2.|Neque E-|piscopos, ne-|que Ar-|chiepisco-|pum posse|validè in|legibus|Concilij|Prouincia-|lis pro libi-|tu dispen-|sare.
fundatissimæ sententiæ veritate, ne-
que Episcopi, neque Archiepiscopus possunt
pro libitu in lege Concilij dispensare, & si dispen-
sent irrita est dispensatio: quia in lege superioris.
Pro quo specialiter videndi P. Suarez, Cap. 15. ci-
tato. P. Thomas Sancius n. 36. & 37. P. Palaus
Tomo 1. Tract. 3. Disp. 6. puncto 4. n. 10. & 11. Bo-
nacina Tom. 2. Disput. 1. Quæst. 2. Puncto 1. n. 14.
P. Salas Disputat. 8. de legibus Cap. 9. num. 48 P.
Layman Lib. 1. Tract. 4. Cap. 22. num. 4. & Cap.
7. §. 3. num. 8. D. Villaroel Parte 1. Quæst. 4.
Art. 2. Quin. 65. addit Archiepiscopum à Con-Secus si|caussa iusta|adsit
cilio posse excommunicari. Si autem iusta ratio
subsit, dispensare possunt, quia talis videtur Con-
cilij esse voluntas, pro quo P. Suarez suprà n. 7.<-P>
@@0@
@@1@322 Thesauri Indici Titulus IX. Cap. XII.
<-P>P. Sancius num. 26. & alij communiter, licet id
neget etiam Archiepiscopo Dom. Villaroel num.
66. neque obiecta vrgent.
168 Ad primum enim dicimus extare plu-Primum|ex obiectis|solutum.
res iuris Canonici decisiones pro auctoritate
Concilij, quarum aliquas adduximus; qui autem
opponuntur textus facilem habent solutionem;
& quod ex principio Distinctionis 18. profertur,
nimium probat, cùm ad illud omnes teneantur
respondere: constat enim Concilia Prouincialia
non solùm ad corrigendum, sed etiam ad consti-
tuendum cogi, cùm possint condere statuta vt es-
se indubitatum vidimus num. 161. Pro quo Ho-Dicta Cō-|cilia sta-|tuere posse|& definire.
norius secundus ita scribit de Concilio Nanetensi
à S. Hildeberto celebrato; ibique corrigenda cor-
rexit, & statuenda constituit. Sic ille; & est Epi-
stola 66. inter Epistolas S. Hildeberti. Tom. 12.
Bibliothecæ Patrum. Debent ergo omnes ex-
plicare quomodo stare queat, vt ad constituen-
dum nequeant congregari. Et dicendum videtur
non congregari ad constituendum, & definien-
dum, neque ad id vim habere, quod generaliter
omnes possit obligare, aut in particulari aliquos,
qui alicuius gradus, aut status sint; ad hoc enim
necessaria non sunt, cùm pro iis quæ ad generale
bonum Ecclesiæ, & specialium statuum in illa
conducunt, satis sit Pontificum prouidentiâ con-
sultum. Quòd autem statuere, & definire Con-
cilium Prouinciale possit, ex eadem distinctione
constat: tum in Cap. Episcopus adducto num. 161.Cap. Epi-|scopus. Et|Ca. Decer|nimus.
Tum ex Cap. Decernimus ibi: Quæ eodem anno in
Concilio acta sunt, vel definita esse noscuntur.
169 Est autem à veritate alienum in eo Ca-
pite agi de Synodo diœcesanâ, cùm verba illiusIn Cap.|Decerni-|mus de Cō-|cilio Pro-|uinciali|agi demon-|stratur.
sint expressa, & sic habeant: Decernimus vt dum in
qualibet Prouincia Concilium agitatur. &c. à Pro-
uincia enim Prouinciale dicitur: quod & con-
textus ipse manifestat, cùm in eo dicatur conuo-
candos esse ab Episcopo omnes Abbates, Pres-
byteros & plebem, vt illis referat quæ in Conci-
lio acta, & definita sunt. Cùm enim Abbates ad
Synodum diœcesanam concurrant, & ex Clero
quamplures, non erat opus conuocari eos ad no-
titiam in diœcesanâ Synodo actorum ingeren-
dam. Agitur ergo de Concilio Prouinciali, à quo
cùm redit Episcopus, id debet intra sex menses
agere, quod ibidem à Concilio Toletano agen-
dum intimatur. Et ita intellexit Glossa: item ex
duobus Capitibus præcedentibus manifestè con-Synodum|diœcesanā|non censeri|Conciliũ.
stat diœcesanam Synodum non esse Concilium;
nam in priori, scilicet Propter Ecclesiasticas, prohi-
bentur Episcopi, qui Metropolitani non sunt,
Concilio facere: in sequenti autem Synodus con-
greganda præscribitur. Cùm ergo in finali cita-
to de Concilio in Prouinciâ habito decernitur,
compertissimum est ad diœcesanam Synodum
non esse referendum.
170 Caput Concilia ex distinct. 17. eatenusCap. Con-|cilia 17.|dist. quid|sibi velit.
Concilia Prouincialia inualidare videtur, quate-
nus aliquid sibi contra Sedis Apostolicæ volun-
tatem vsurpant, & maiora negotia tractant, vt
ex sequentibus constat. Item debere illa ante pu-
blicationem Sedi Apostolicæ præsentari. Pro
quo est praxis, & declaratio Cardinalium circa
Caput 2. citatum Seßionis 24. sed circa illud estCon cilium|Prouincia-|le an vim
non leuis difficultas: nam Concilium Pro-
uinciale, eo ipso, quòd ligitimè congregatum<-P>@@
<-P>est, & eius statuta nihil absurdi continent, po-habeat Se-|di Aposto-|licæ non|præsenta-|tum.
test statim obligare, confirmatione Pontificis ad
id minimè requisitâ, vt ostendit P. Suarez Lib. 4.
de legibus. Cap. 6. num. 10. & probari potest ex
Synodo diœcesanâ, cuius statuta vt obligent con-
firmatione Pontificiâ non indigent, vt in citatâ
Cardinalium declaratione dicitur verbis illis:
Mittentes autem ad Sedem Apostolicam diœcesanas Sy-
nodos laudandi sunt. Laudandi inquam ob Sedis
Sanctæ reuerentiam, & quia vltra debitum præ-
stant. Est autem maior ratio in Concilio Pro-
uinciali, ob maiorem illius auctoritatem. Ad hæc
dico debitum dictum non esse tale, vt propter
defectum Consultationis vis obligandi sit statutis
Concilij deneganda, vt adducta conuincunt. Est
ergo debitum honestatis, in quo peccatum ali-
quod potest admisceri, si non illi fiat satis. Tum
ob reuerentiam debitam Apostolicæ Sedi, quam
in hoc exhibendam praxis communissima per-
suadet. Tum etiam quia bono communi non
penitus prouidetur: statuta enim dum à Pontifi-
ce confirmata non sunt; possunt facilè abrogari,
variis ad id titulis conquisitis, & saltem à Conci-
lio alio. Hinc P. Suarez citato loco ait ad maius
auctoritatis robur, & vt leges immutabiliores
sint, solere hæc Concilia confirmationem sua-
rum legum à Pontifice postulare.
171 Ad Caput Nullus Primas. Dico inpri-Cap. Nul-|lus Pri-|mas ge-|nuinus in-|tellectus.
mis verba illius hæc esse: si quis Metropolitanus
Episcopus (nifi quod ad suam solummodo propriam
pertinet Parochiam) sine Consilio, & voluntate om-
nium Comprouincialium Episcoporum extra agere ali-
quid tentauerit, gradus sui periculo quidem subiacebit,
& quod egerit, irritum erit, & vacuum. Sic San-
ctus Calixtus Pontifex Epist. 2. Deinde respon-
deo ibi de Concilio non esse sermonem, sed ne
Metropolitanus circa Parochias suffraganeorum
si intromittat, illis inuitis; vnde omnium Consi-
lium & voluntas requiritur, si de omnium est
diuisiuè Parochiis aliquid disponendum. Vt dis-
ponatur ergo de Parochiâ vnius, non sufficit Cō-
silium, & consensus aliorum, etiam in Primate.
Quodquidem ex Cap. Archiepiscopus. Quæst. ea-
dem habetur perspicuum; sic enim habetur ibi.
Archiepiscopus nihil de Episcoporum caussis aut alijs
communibus, iuxta statuta Apostolorum, absque cun-
ctorum illorum agat Consilio, neque illi assumant, nisi
quantum ad suas pertinet Parochias, sine suo consensu
&c. Et explicationem istam adhibet Glossa sic
dicens: dicitur ergo quòd nullus Primas, vel Me-
tropolitanus debet se intromittere de specialibus nego-
tijs sui suffraganei, absque eius licentia, vel voluntate.
Sic Glossa, quam promptam, & facilem explica-Glossa.
tionem, si præfatus legisset Auctor, comperisset
sanè nullum in citato Capite fundamentum pro
singulari illa sententia reperiri.
172 Ad rationem vltimam dico ex Conci-Rationi|positionis|contrariæ|fit satis,|quæ non|videtur|probabilis.
liorum Prouincialium institutione hoc haberi;
nam aliàs ferè essent pro communi bono inuti-
lia, quando ex vnius contrario iudicio possent
statuta conuenientissima prorsus impediri, de
quo num. 165. & vt demus ex ipsâ Conciliorum
institutione hoc non haberi; habetur tamen ex
dispositione iuris Canonici, cuius circa hoc tot
vidimus decisiones. Quæ omnia ita positionem
istam firmant, vt contraria minimè probabilis
videatur. In quo Iudicium P. Suarij libenter<-P>
@@0@
@@1@De nonnullis contractibus Clericorum & Religiosorum. 323
<-P>complector, qui omnino certam, & indubitatam
eam esse testatur, vt vidimus num. 161. Cùm enim
certa sit, opposita nequit esse probabilis; quod
enim certo opponitur, falsum debet reputari, &
quod falsum, nequit cum veritatis coniecturis
probabilibus apparere. Pro quâ hæc satis, ad alia
properantibus.
§. VII.
De nonnullis alijs Religiosorum, & Cle-
ricorum contractibus.
173 SOlent apud illos pharmacopolia videri,Circa|pharmaco-|polia.
Dostları ilə paylaş: |