T. C. Orman ve su iŞleri bakanliğI

Geleceğe ilişkin strateji ve politikalar

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Su Yönetimi ile ilgili politika ve stratejilerin tanımlandığı “Ulusal Havza Yönetim Stratejisi (2012-2023)”ni ve “Ulusal Su Kalitesi Yönetimi Strateji Belgesi (2013-2023)”ni hazırlayarak yayımlama aşamasına getirmiştir. Ayrıca, TÜBİTAK tarafından yayımlanmış olan “Ulusal Su AR-GE ve Yenilik Stratejisi (2012-2016)’de bulunmaktadır.

Her üç strateji de kendi içerisinde bir bütünlük arz etmekte, su kalitesi ve yönetiminin, temel altlığını ve tamamlayıcı unsurlarını oluşturmaktadır. Anılan her üç strateji de kendi amaç ve hedefleri doğrultusunda, belirlenen mesul kurum/kuruluşlar tarafından; ilgili kurum/kuruluşlar ile eşgüdüm, işbirliği ve koordinasyon içerisinde, uygulanacak ve uygulamalar takip edilecektir.

“Ulusal Su Kalitesi Yönetimi Strateji Belgesi”nin vizyonu; “Ülkemiz su kaynaklarını hem miktar hem de kalite açısından korumak, geliştirmek, kontrol etmek ve sürdürülebilir şekilde kullanmak için katılımcı ve bütünleşik bir yaklaşımla havza bazında suyu yönetmektir”
Misyonu ise; “Ülkemizdeki kıyı ve geçiş suları dahil su havzalarının havza koruma eylem ve yönetim planlarını hazırlayarak bütünleşik bir yaklaşımla su yönetiminin altyapısını oluşturmak, Ülkemizin ulusal ve uluslararası su yönetim politikasının geliştirilmesi için gerekli koordinasyonu yapmak, havza bazında su kalite standartlarını oluşturmak, su kalitesinin denetimi için etkin bir izleme sistemi kurulmasını sağlamak, su ile alakalı verileri tek elde toplamak ve değerlendirmek, havza bazında taşkın ve kuraklık yönetim planları ile taşkın risk ve zarar haritalarını hazırlamak, iklim değişikliği senaryolarının Ülkemiz su kaynaklarına etkisini belirlemektir. Temel görevlerimiz “Su kaynaklarının korunmasına ve sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasına dair politikalar oluşturmak, mevzuat hazırlamak, havza bazında üst planlamaları yaparak bütünleşik havza yönetimini sağlamak, Ülkemizin ulusal ve uluslararası su yönetimini koordine etmektir”.

şeklinde tanımlanmıştır.

Bu vizyon ve misyon doğrultusunda, 3 adet “stratejik amaç” belirlenmiştir. Bunlar:

• 
  SA-01: Kıyı ve geçiş sularının da dahil olduğu bütün yüzey ve yeraltı sularının kalitesinin iyileştirilmesi maksadıyla, kurumsal ve yasal çerçevenin çizilerek, ilgili kurumlarla eşgüdüm, işbirliği ve koordinasyon sağlamak.
  

• 
  SA-02: Su yönetiminde teknik ve ekonomik araçlar geliştirmek ve kurumsal kapasiteyi güçlendirmek.
  

• 
  SA-03: Su kütlelerinin kalitesini korumak ve iyileştirmek, bu maksatla alınması gereken tedbirleri belirlemek ve uygulamaların takibini yapmak.
  

olarak belirlenmiştir.

Belgede Kısa (2013 - 2015), orta (2016 – 2018) ve uzun (2019 – 2023) olmak üzere, eylemlerin tamamlanacağı tarihler de belirtilmiştir.

• 
  SA-01’e ulaşabilmek için, 2 stratejik hedef ve toplam 13 eylem tespit edilmiştir.
  

• 
  SA-02’ye ulaşabilmek için, 7 stratejik hedef ve toplam 11 eylem tespit edilmiştir.
  

• 
  SA-03’e ulaşabilmek için ise, 12 stratejik hedef ve toplam 25 eylem tespit edilmiştir.
  

Tavsiyeler

Su kaynaklarının kalite ve miktar açısından korunması maksadıyla havza bazında koruma ve kullanma dengesini esas alan yönetim planlarının hazırlanmasına, yatırımların gerçekleştirilmesine, kısa, orta ve uzun vadede ilgili kurumlarca, hukuki, idari ve teknik alanlarda atılması gereken adımların belirlenmesine ve Çevre Faslı “Su Sektörü” kapanış kriterleri doğrultusunda koordinasyon ve işbirliğinin sağlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaca yönelik olarak aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir.

1. Hukuki Süreçler

Yeni bir “Su Kanunu’nun çıkartılması büyük bir ihtiyaç haline gelmelidir. Halen taslak olarak hazırlanmış olan yeni “Su Kanunu” ile ilgili hazırlık ve tartışmalar bir an önce tamamlanmalı ve bu kanun yürürlüğe girmelidir.

Öte yandan strateji belgesinde de tanımlanan yönetmelik ve diğer mevzuat hazırlıkları da, hedeflenen terminlere uygun olarak gerçekleştirilmeli ve yürürlüğe sokulmalıdır. Bu doğrultuda, başta AB Su Çerçeve Direktifi olmak üzere, su kalitesi yönetimini ilgilendiren tüm AB mevzuatı ile uyumlaştırma süreçleri, aksatılmadan sürdürülmeli ve müzakerelerin kapanış koşulları tamamlanmalıdır.

2. Kurumsal Yapılanma

Su kirliliğinin izlenmesi ve gerekli önlemlerin alınmasına ilişkin hizmetlerin etkin ve sürdürülebilir olarak verilebilmesi için mevzuat hazırlama, araştırma, denetim ve kontrol birimlerinin bir bütünlük ve koordinasyon içinde çalışmasını sağlayacak “merkezi bir otoritenin oluşturulması” mükerrerliğin ortadan kalkması, işlevselliğin sağlanması, kaynak israfının önlenmesi, personel yönünden tasarruf sağlanması, laboratuvarlar arasındaki kargaşanın önlenmesi, verilerin etkin bir şekilde kullanılarak değerlendirilmesi, bütüncül bir izleme yapılması açısından büyük önem arz etmektedir.
Şu anda farklı kurumlar tarafından değişik amaçlara yönelik gerçekleştirilen tüm izlemelerin tek bir kurum tarafından birleştirilerek ve SÇD ile uyumlu hale getirilerek yapılması ilk seçenek olarak ele alınmakla birlikte diğer bir seçenekler ise pek çok AB ülkesinde olduğu gibi izlemenin “Çevre Ajansları” tarafından yürütülmesi, kurulacak olan bağımsız ve bilimsel bir enstitü tarafından yürütülmesi veya üniversitelerden veya özel sektörden hizmet alımı şeklinde yapılması gibi alternatif seçeneklerdir.
Su yönetimi havza sınırları dikkate alınarak yapılmaktadır. Belirtilen kurumun uç noktası havzadaki su yönetiminin tek kurumda toplanmasıdır. Bu kurum havza otoritesi, havza komisyonu, havza bölge müdürlükleri gibi ülkeden ülkeye değişen yapılanmalardır. Havza bazlı yönetimde su kalitesi ve miktarı da tek elden gerçekleştirilir.
Mevcut kurumsal yapılanmadan kaynaklanan sorunların, öncelikli olarak çözülmesi gerektiği vurgulanmalıdır.

3.