Vii fəSİl mikroiQTİsadiyyat və onun təŞKİLİ formalari. Fİrma (MÜƏSSİSƏ), İstehsal xərcləRİ VƏ MƏNFƏƏT

Kiçik firmaların bir çox üstünlükləri vardır:

• 
  kiçik firmalar dinamikdir, də­yi­şən şəraitə daha tez uyğunlaşır, istehlakçıların dəyişən tələbini operativ əks etdirir;
  
• 
  kiçik sahibkarlığın inkişafı iş qüvvəsi və kapita­lın ərazi və sahələr üzrə axınını asanlaşdırır;
  
• 
  kiçik firmalar yeniliyi daha tez duyur və tətbiq edə bilir;
  
• 
  kiçik firmalar unikal məhsulların istehsalına tez uyğunlaşır, texniki cəhətdən ucuz xərclə tez silahlana bilir, çəkilən xərclər tez ödənilir;
  
• 
  kiçik firmalar ixtisaslaşmanın inkişafına səbəb olur, iri korporasiyaları kiçik seriyalı məhsulların istehsalından azad edir;
  
• 
  kiçik firmalar üçün yeni məhsulun layihə­ləş­dirilməsindən onun tətbiqinə və bazara çıxmasına qədər olan vaxt daha qısa olur. Əgər kiçik firmalar üçün bu müddət 2-3 ildirsə, iri firmalar üçün 3-10 ildir.
  

Kiçik bizneslə məşğul olmaq işsizliyin azalmasına səbəb olur və buna görə də kiçik firmaların yaradılması dövlət tərəfindən müda­fiə olunur, onlara kredit verilir, vergidə güzəştlər olunur.
Müasir iqtisadiyyatda biznesin təşkilinin çoxsaylı forması vardır. Hüquqi cəhətdən bütün təşkilatlar hüquqi şəxs statusuna malikdir və iki qrupa ayrılır:

1. 
   kommersiya firmaları;
   
2. 
   qeyri-kommersiya firmaları.
   

Kommersiya firmalarının məqsədi mənfəət əldə etməkdir. Kommersiya fəaliyyəti ilə məşğul olan, hüquqi şəxs kimi üç firma xüsusi fərqləndirilir: fərdi sahibkarlıqla məşğul olan; partnyorluq (tərəfdaşlıq) əsasında fəaliyyət göstərən; və korporasiyalar.
Birinci firma bir mülkiyyətçiyə məxsusdur. Bu cür firmanın sahibi müəssisəni təkbaşına idarə edir, əldə etdiyi mənfəətə özü sərəncam verir. ABŞ-da qeydiyyatdan keçmiş bütün firmaların 74 %-i fərdi sahibkarlıqla məşğul olurlar (bunlar 13 milyon təşkil edir). Bütün hüquqlar firma sahibinə məxsusdur.
Firmaların təşkilinin ikinci forması partnyorluqdur. Bu cür firmaların mül­kiy­yə­ti 2-3 şəxsin əlində olur. Sahibkarlıq birlikdə həyata keçirilir. Əldə olunan mənfəət payı nizamnamə kapitalına qoyulmuş paya uyğun bölünür. Firmanın öhdəliyinə hamı cavab­dehdir, birlikdə məsuliyyət daşıyırlar.