Biz bu araştırmamızda kutsal kitabımız olan Kur’an-ı Kerimde yer alan temsilleri çeşitli yönleriyle ele alıp, bu konuda bilgi vermeye çalışacağız

GİRİŞ 1

I.BÖLÜM: MESEL NEDİR 3

A- MESEL KELİMESİNİN TERİM VE ISTILAHİ MANALARI 3

1- Terim Mânâsı 3

2- Istılâhî Mânâsı 5

b- MESEL KELİMESİNİN KUR’AN’DAKİ MANALARI 6

C- ARAP DİLİNDE MESELLER 7

1-Kaynağı Belli Olmayan Meseller 8

2- Kaynağı Belli Olan Meseller 8

D- MESELLERİN ÖZELLİKLERİ 9

E- MESELERDE KULLANILAN EDEBİ SANATLAR 10

1-Teşbih(Benzetme): 10

a-Teşbihin Unsurları 10

b-Teşbîhü’t-Temsil 11

c-Teşbih-i Zımni 11

2-İsti‘âre 12

a-İsti‘âre’nin rükünleri: 12

b-İsti‘âre-i Temsiliyye (Mürekkep isti‘are) 12

II.BÖLÜM : KUN’AN’DA MESELLERİN YERİ 14

A- KUR’AN’IN BELAGATINA GENEL BİR BAKIŞ 14

1- Belagat 14

2- Belagatın Kısımları 15

a- Meâni 15

b- Bedî 15

c- Beyan 15

3- KUR’AN’IN BELAGATI VE İ‘CAZI 16

a. Kur’an’ın Belagatı 16

b- Kur’an’ın İ’cazı 17

c- Kur’an’da İ’caz Varmı-Yokmu?(Kur’an’da Mecaz Tartışması) 18

B- KUN’AN’DA BULUNAN DEYİMLER 19

C- KUR’AN’DA SEMBOLİK ANLATIM 22

D- KUR’AN’DA MESEL ÇEŞİTLERİ 24

1- Açıklık-Kapalılık Yönünden 24

a- Açık (Zahir, Sarih,Belirgin) Meseller 24

b- Kapalı (Kâmin,Gizli, Remizli,îmalı)Meseller 24

2- Yapıları (Kullanılan Edebi Sanatlar ) yönünden Meseller 25

a- Teşbîh-i Temsil Biçiminde olanlar: 25

b- Teşbih-i Zımni biçiminde olanlar 26

c- İsti‘âre-i Temsiliyye (Mürekkep isti‘are) Biçiminde olanlar 26

3 - Elemanları(Madrup-Madrubun leh) Arasındaki ilişki Yönünden 26

a- Madrup ve Madrûbun leh’in Elemanları ve Neticeleri Yönünden Benzerlik 26

b- Madrup ve Madrûbun leh’in Sadece Neticeleri Yönünden Benzerlik 27

4- Hal’e, Sıfata ve Kıssaya Delaletleri Açısından 27

a- Hal’den İsti’âre yapılan Temsiller 27

b- Sıfattan İstiâre Yapılan Temsiller 28

c- Kıssadan İstiâre Yapılan Meseller 28

E- KUR’AN’DAKİ TEMSİLLERİN ÖZELLİKLERİ 29

f- KUR’AN’DAKİ TEMSİLLERİN GAYELERİ 30

G- KUR’AN’DA SONRADAN MESEL OLAN AYETLER 32

H- KUR’AN’DA ÖNCEKİ MESELLERE DELALAT EDEN AYETLER 35

İ-ARAPLAR’IN KUR’AN AYETLERİNE DAYANARAK SÖYLEDİKLERİ MESELLER 37

J- ACEMLERİN KUR’AN AYETLERİNE DAYANARAK SÖYLEDİKLERİ ATASÖZLERİ 40

K- HADİSLERDE TEMSİLİ ANLATIM 42

III.BÖLÜM: KUR’AN’DA İRAD EDİLEN MESELLER 44

1-MÜHÜRLÜ KALPLER 44

2-ZARARLI ALIŞ VERİŞ 45

3-Zifiri Karanlıkta Sönen Ateş 45

4-Ölüm Korkusuyla Parmaklarını Kulaklarına Tıkayanlar 48

5-Yayılmış Döşek ve Kubbemsi Tavan 50

6-Sivrisinek ve Daha Küçük Varlıklar 51

7-Kalpleri Taş Kesilenler 52

8-Dünya Sevdası 53

9-Bin Yıl Yaşamak İsteyenler 53

10-Buzağı Sevdası 54

11-Arkaya Atılan Kitap 55

12-Allah’ın Boyası 56

13-Çobanın Çağırdığı Hayvanlar 57

14-Karınlarını Ateşle Dolduranlar 58

15-Birbirlerinin Koruyucu Giysisi Olanlar 58

16-Müminlerin Çetin İmtihanı 59

17-Çocuk Yetiştiren Tarlalar 60

18-Sağlam Kulpa Yapışanlar 61

19-Zulümattan Nura 62

20-Kemik Yığını Olan Merkebe Et Giydirilmesi 62

21-Parçalanan Kuşlar 64

22-Bire Yedi Yüz Mahsul 65

23-Yağan Yağmurla Üzerindeki TopraK Kaybolan Kaya 66

24-Yüksek Bir Tepede Kurulmuş İki Kat Ürün Veren Bahçe 68

25-Meyvelerle Dolu Bahçenin Kasırga ile Yanması 69

26-Ateşin Yakıtları 70

27-Yeşeren Güzel Bir Bitki Gibi Büyüyen Kadın 71

28-Hz. İsa’nın ve Hz. Adem’in Doğumları 72

29-Allah’ın İpine Sarılanlar 72

30-Ekinleri Mahfeden Dondurucu Rüzgar 73

31-Ateş Yiyenler 74

32-Hurma Lifi kadar zulüm Görmeyecekler 74

33-Karga Kadar Bile Olamayanlar 75

34-Hayırda Yarış 76

35-Perdeli Kalpler 76

36-Oyuncaklar Dünyası 77

37-Karanlığa Gömülmüş Sağır ve dilsizler 78

38-Gaybın Anahtarları 78

39-Şaşkın Bir Halde Çöle Düşenler 79

40-Bataklıkta Oynayanlar 80

41-Işıklı Yolda Yürüyenler İle Karanlıkta Kalanlar 80

42-Göğe Çıkıyormuş Gibi Kalpleri Daralanlar 81

43-Takva Azığı ve Takva Libası 81

44-İğne Deliğinden Geçen Deve 82

45-Temiz Ve Pis Topraklar 82

46-Üzerlerinde Ağırlık ve Zincirler Olanlar 83

47-Ezeli Sözleşme 84

48-Dili Sarkık Köpekler Gibi Olanlar 84

49-Göz Göre Göre Ölüme Sevk Edilenler 85

50-Necis İnsanlar 86

51-Uçurumun Kenarındaki Bina 86

52-Dar Gelen Dünya 87

53-Süslü Gelin 87

54-Kör ve Sağır ile Gören ve İşiten 88

55-Kuyu Başındaki Şakın 88

56-Su VE Erimiş Maden Üzerine Çıkan Köpük ve Posalar 89

57-Savrulan Küller 90

58-Kökü Sabit Dalları Gökte Olan Ağaç ile Kopmuş Ağaç 90

59-Sultanın Hazineleri 91

60-Yedi Kapılı Zindan 92

61-Hiçbir Şeyi Beceremeyen Köle İle MARİFETLİ i Bir İnsan 92

62-İpliğini Sağlamca Büktükten Sonra Bozan Kadın 93

63-Açlık ve Korkuya Müptela Kalan Şehir. 94

64-Boyunlara Asılan Kaderler ve Ameller 94

65-Şefkat Kanatları 95

66-Kur’an’ın Büyüleyici Etkisi 95

67-Kemik Yığını ve Kokuşmuş Toprak 96

68-Sırt Sırta Vermiş İnsanlar ve Cinler 97

69-Gaybı Taşlayanlar 98

70-Bağ Sahibi İki Adam 98

71-Savrulan Çöp Kırıntıları 100

72-Mürekkep Dolu Deryalar 100

73-Alevlenen Saç 101

74-Arz Beşiği 101

75-Biçilmiş Ot ve Sönmüş Kül Yığını 101

76-Sarhoş Olmadıkları Halde Sarhoş Gibi Görünenler 102

77-İnsanın Yaratılışı ve Yeniden Dirilme 103

78-Ateşten Elbise ve Demir Kamçılar 103

79-Gökten Düşüp Parçalanan Kişi 104

80-Sineğin Kaptığı Şeyi Dahi Kurtaramayanlar 104

81-İçinde Lamba Bulunan Kristal Fanus 105

82-Issız Çöllerdeki Serap 106

83-Engin Denizde Boğulan Adam 107

84-Semada Asılı Dağlar 107

85-Saçılmış Toz Zerreleri 108

86-Pişmanlıktan Ellerini Isıranlar 108

87-Hayvandan Daha Aşağı Olanlar 108

88-Şaşkın Seyyahlar 109

89-Yürüyen Dağlar 109

90-Örümceğin Evi 109

91-Kölenin Mülk Sahibinde Ortaklık İddiası 110

92-Ölülere, Sağırlara ve Körlere Çağrı 111

93-Ölüm Baygınlığı 111

94-Işık Saçan Bir Kandil 112

95-Yüklenilen Mukaddes Emanet 113

96-Tatlı ve Tuzlu iki Deniz 113

97-Körle-Gören ile Aydınlıkla-Karanlık 114

98-Prangalı Mahkumlar 114

99-Ashab-ı Karye 115

100-Eğri Hurma Dalı 116

101-Dirilişi İnkar Eden Kimse 116

102-Gün Yüzü Görmemiş Bembeyaz Yumurta 117

103-Şeytanların Başları Gibi Tomurcuklar 117

104-Çok Efendili Köle ile Tek Efendili Köle 117

105-Kitap Gibi Dürülen Gökler 118

106-Kalplerinde Örtü, Kulaklarında ağırlık Olanlar 118

107-Boynu Bükük Kuru Toprak 119

108-Uzaktan Kendilerine Çağrılanlar 120

109-Boyunlarını Bükerek Göz Ucuyla Bakanlar 121

110-Yüzü Sim Siyah Kesilenler 121

111-Ön Yargılı İnsanların İnatçı Tutumları 122

112-Yerin ve Göğün Ağlaması 123

113-Örtülen Günahlar 123

114-Hayvanlar Gibi Yiyenler 124

115-Süzme ve Bağırsakları ParçaLAYAN Kaynar Su 124

116-Ölüm Baygınlığına Tutulmuş Bir Bakışla Bakanlar 125

117-Kilit Vurulmuş Kalpler 125

118-Kökleşerek Gövdesi Üzerine Duran Ekin 126

119-Ölü Eti Yiyenler 126

120-Su İle Can Verilen Ölü Toprak 127

121-Cehennemin Genişliği 127

122-Konuşmak Gibi Hak Olan Gerçekler 128

123-Yayılmış Çekirge Sürüsü 128

124-Sökülmüş ve İçi Boş Hurma Kütükleri 129

125-Hayvan Ağılının Kenarına Atılan Kırıntılar 129

126-Yüce Dağlar Gibi Gemiler 129

127-Saklı İnciler 130

128-Susamış Develerin Suya Saldırmaları 130

129-Sararıp Çer Çöp Olan Yeşillikler 130

130-Şeytan Gibi Olanlar 131

131-Korkudan Baş Eğerek Param Parça Olan Dağlar 132

132-Birbirine Kenetlenmiş Bir Bina Gibi Olanlar 133

133-Ağızlarıyla Allah’ın Nurunu Söndürmek İsteyenler 133

134-Kitap Yüklü Merkepler 133

135-Duvara Dayalı Keresteler 134

136-Yakıtı Taş ve İnsan Olan Ateş 134

137-Küfür ve İman Sembolü Kadınlar 135

138-Öfkeli Ateş 135

139-Yeryüzünün Omuzları 136

140-Yüz Üstü Sürünenler 136

141-Bağ Sahipleri 136

142-Kitabı Sağından ve Solundan verilenler 137

143-Dünya Evini Aydınlatan Güneş Lambası 138

144-Ak Saçlı İhtiyarlar Gibi Çocuklar 138

145-Cehennemin Bekçileri 138

146-Aslandan Ürkmüş Yaban Eşekleri 139

147-Ayakları Birbirine Dolaşanlar 140

148-Saray Gibi Kocaman Kıvılcımlar 141

149-Arz Döşeğine Dikilen Kazıklar 141

150-Dürülen Güneş ve Yürütülen Dağlar 142

151-Nefes Alan Sabah 142

152-Pas Bağlayan Kalpler 143

153-Ateşi Saran Kelebekler ve Savrulan Yün Gibi Dağlar 143

154-Yenilip Çiğnenmiş Ekin 143

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 145

BİBLİYOGRAFYA 147

1- Tâhir Ahmet ez-Zâvî et-Trablusî, Muhtasaru’l Kâmus, Dâru’l Arabiyyetü’l KitâbiyyeYay., Tunus 1977, 7. Baskı Mesel Maddesi, s. 566.

2- Muhammed Murteza Vâsıtî ez-Zebîbî, Tâcü’l Arûs Min Cevâhiri’l Kâmûs, Daru’l Fikir, Beyrut 1994, C.XV, s. 670-674.

3- İbni Manzur, Lisânu’l Arap, Dar Sader Yay., Beyrut 2000, C.XIV, s. 17-20.

4- Seyyid Şerif Cürcânî, Kitabu’t-Ta’rîfât, Dar-ı Kitab-ı İlmiyye, Beyrut 1995, s.201.

5- Muhammed ib. Yakup el-Fîrûzabâdi, Kâmusi’l Muhîd, Daru’l Fıkıh, 7. baskı, Beyrut 1997, s.901.

6- Celalettin Abdurrahman es-Süyûtî, el- İtkan fi Ulumi’l-Kur’an, Dar-i İbni Kesir Matbaası, Beyrut. 2000, C. II, s.1047,1048; el- Cürânî, s.60.

7- Mustafa Sâmi, Ahter-i Kebîr, Osmanlıca sözlük, İst. H.1356, s. 346; İbni Manzur, age. s. 18.

8- Süleyman Ateş, Kur’an Ansiklopedisi, KUDA Yay. Arş Mer., İstanbul 1977, s.281.

9- Serdar Mutçalı, el-Mu’cemu’l Arabi’yyi’l Hadîs, Dağarcık Yay. İstanbul 1995, Mesel Maddesi, s. 818

10- Şemseddin Sâmi, Kâmus-i Türkî, Çağrı Yay. 7. Baskı İstanbul 1996, s. 1289.

11- Meryem, 19/17.

12- Ateş, s.279.

13- Şûrâ, 42/11.

14- er-Rağıb el –İsfehânî, el –Müfretât fi Ğarîbi’l Kur’an, Beyrut ts., s.463.

15- Tâhâ, 20/104.

16- İbni Manzur, s.19.

17- Aynı yer.

18- Elmalılı M. Hamdi Yazır, Hak Dînî Kur’an Dili, Akçağ Yay. Ankara 1995, C.I, s.240.

19- er Rağıb, s. 463; el- Cürcânî, s.60; İbni Manzur, s.18.

20- Halil Altuntaş, Kur’an’da Temsili Anlatın, Diyanet İlmi Dergisi, C. XXVI, Sayı:4, Ekim Kasım-Aralık, Ankara 1990, s.53.

21- Yazır, s.214.

22- Zuhruf, 43/56.

23- Zuhruf, 43/59.

24- Rad, 13/35.

25- Şûrâ, 42/11.

26- Rum, 30/27.

27- Tâhâ, 20/104.

28- Tâcu’l A’rus, s. 74.

29- Altuntaş, s.60.

30- Aynı yer.

31- Muhammet Fethi, Târih-i Edebiyat-ı Arabiye Dergisi, İstanbul 1332, C. I-II, s.464.

32- Altuntaş, s.61.

33- Ulutürk, s. 20.

34- Altuntaş, s.56.

35- Numan Yazıcı, Atasözleri ve Deyimler, Rağbet Yayınları, İstanbul 2003, s.34.

36- Ulutürk, s. 12.

37- Ahmet Bulut, Emâlü’l-Kur’an, İslami Edebiyat, İstanbul 1991, C. II, s.15.

38- Nusreddin Bolelli, Belâgat, Rağbet Yayınları, İstanbul 2000, s. 34.

39- Nasrullah Hacı Müftüoğlu, İcaz ve Belâgat Terimleri, Ekev Yayınları, Erzurum 2001, s.160 .

40- İbrahim, 14/18.

41- Bolelli, s. 51.

42- Hacımüftüoğlu, s.162.

43- Bakara, 2/19.

44- Ali el-Cârim-Mustafa Emîn, el-Belâgatü’l- Vâzıha, Dimeşk 1999, s.137.

45- Ulutürk, s.19.

46- A’raf, 7/40.

47- Hacınmüftüoğlu, Belagat, s.170.

48 Aynı yer.

49 Bakara, 2/187.

50- Bolelli, s. 26.

51- Bolelli, s.15.

52- Nasrullah Hacımüftüoğlu, Kur’an’ın Belâgatı ve İ’cazı Üzerine, Ekev Yay., Erzurum 2001, s.20.

53- Bolelli, s.151.

54- Şadi Eren, Kur’an’da Teşbih ve Temsiller, Işık Yayınları, İstanbul 2002, s.14.

55- Ali el-Cârim-Mustafa Emîn, s.137.

56- Eren, s.14; Bolelli, s.15.

57- Bolelli, s.14.

58- Hacımüftüoğlu, Kur’an’ın belagatı, s.32.

59- İsrâ, 17/88.

60- Hûd, l l/13.

61- Yûnus, 10/38.

62- Bakara, 2/179.

63- Eren, s.21.

64-Şamil Ansiklopedisi, Kur’an’ın İ’cazı Maddesi, Yazan:Talat Sakallı,İst. 1990, s.C. I, s.355

65- Eren, s.21.

66- Hacımüftüoğlu, İcaz ve Belagat, s.136.

67- Şamil Ansiklopedisi, Kur’an’ın İ’cazı Maddesi.

68- Buhârî, İ'tisam, 1

69- Mustafa Öztürk, Kur’an Dili ve Rotariği, Kitabiyat Yayınları, Ankara 2002, s.125.

70- İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usûlü, T.D.V, Ankara 1992, s. 177,178.

71- Ali Bulaç, Kur’an’ı Kerim ve Türkçe Anlamı, Girişim Yayınları. İstanbul 1990, 9/60

72- Abdulcelil Bilgin,Kur’an’da Deyimler ve Kur’an’ın Anlaşılmasındaki Rolü, Pınar Yayınları, İstanbul 2003, s.19-20.

73- Hasan Basri Çantay, Kur’an-ı Hakim ve Meal-i Kerim, Naşiri:Mürşid Çantay İst.1991.

74- Bilgin, s.28,29.

75- Ahmet Varol, Kur’an’ı Kerim Meali, Madve Yayınları, İst. 1999.

76- Muhammed Esed, Kur’an Masajı, Terc:Cahit Koytak-Ahmet Ertürk, İşaret yayınları İst.1996.

77- Bilgin, s. 32-34.

78- Bilgin, s. 46-47.

79- Mustafa Hizmetli, Kur’an’ı Kerim’in Türkçe anlamı, Birleşik Yayıncılık,Ankara 1993.

80- Bilgin, s.55-56.

81- Bilgin, s.68-69.

82- age. s 78.

83- age. s.85.

84- Elmalılı Hamdi Yazır, Kur’an-ı Kerim Meali, İslamoğlu Yayınları, Hazırlayan: Döcane Cündioğlu, İstanbul1996.

85- Bilgin, s.97.

86- age. s.102.

87- Hüseyin Atay, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe anlamı, S/E/K Yayınları, Ankara 1995.

88- Bilgin, s 163-164.

89- age. s.167.

90- age. s.181.

91- age. s.195.

92- Sadık Kılıç, İslam’da Sembolik Dil , İnsan Yayınları, İst.1995, s.223.

93- Buhari ,İman: 1-2.

94- Enbiya, 21/47.

95- A’ raf, 7/9.

96- Yazır, C.I, s.240.

97- Şûra, 53/11.

98- Kılıç, s.71.

99- Ra’d, 13/17.

100-Cerrahoğlu, s.176.

101-A’raf , 7/58.

102- Cerrahoğlu, s. 176.

103- A’raf, 7/174.

104- A’raf, 7/40.

105- Bakara, 2/187.

106- Nahl, 16/112.

107- Altuntaş, s.63-64.

108-TDV Komisyon Meali, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Tercümesi, TDV Yayınları, Komisyon, Ankara 1993.

109- A’l-i İmran, 3/117.

110- Altuntaş, s.63.

111- Bakara, 2/17.

112- TDV. Meali.

113- Bakara, 2/264.

114- Ra’d, 13/35.

115- Altuntaş, s.64.

116- Bakara, 2/26.

117- Eren, s.67.

118- Ömer Özsoy ve İlhami Güler, Konularına Göre Kur’an, Fecr Yayınları, Ankara 2004, s.814.

119- age. s. 815

120- İhsan Şenocak, Tarihselcilik, İnkişaf Der., Kasım-Ocak, İstanbul 2005, Sayı.I, s.25.

121- Burhaneddin Muhammed ibn. Abdullah ez-Zerkeşi , el-Burhan fi Ulumu’l-Kur’an, Darı Fıkh Yay, C.I, Beyrut 2001, s. 578.

122- Muhammed Ahmed Halefullah, el-Fennu’l- Kısasî (Kur’an’da Anlatın Sanatı), Çev. Şaban Karataş, Ankara Okulu yayınları, Ankara 2002, s.196 .

123- Zerkeşi, C.I, s.486.

124- Altuntaş, s. 64-65.

125- Necmettin Şahinler, Kur’an’da Sembolik Anlatım, Beyan Yayınları, İstanbul 1995, s. 11.

126- Suat Yıldırım,Kur’an İlimlerine Giriş, Ensar Neşriyat İstanbul, 1993, s.45.

127- İdris Şengül, Kur’an Kıssaları Üzerine, Işık Yayınları,İzmir 1994, s. 309.

128- Seyyid Kutup, Kur’an’da Edebi Tasvir, Ravza Yayınları, İstanbul 1999, s. 174-185.

129- Mera Halih el Kattan, Mebahis fî Ulumu’l Kur’an, Resahih Yay, Betrut 2000, s. 288.

130- Hanifi Özcan,Türk Din Bilgini Mâturidi’ye Göre Kur’an’daki kıssa ve Mesellerin Epistemolojik Amaç ve Önemi, Kubbe Altı Akademi Mecmuası, 1995, III. Sayı, s. 8-35.

131-Süyûtî, s.1047-1048.

132- Nahl, 16/92.

133- Ulutürk, s. 28.

134- Kehf, 18/79.

135- Ulutürk, s.28.

136- Ra’d, 13/14.

137- Ulutürk, s.29.

138- Süyûtî, s.1041.

139- Suyûtî, s.1044-1045.

140- Ulutürk, s. 29.

141- En’am, 6/70.

142- Bakara, 2/68.

143- İsra, 17/29.

144- İsra, 17/110.

145- Yunus, 10/39.

146- Ahkaf, 46/11.

147- Tevbe, 9/74.

148- Bakara, 2/260 .

149- Nisa, 4/100.

150- Hac, 22/4.

151- Suyûtî, s. 1047.

152- Cerrahoğlu, s.176 ; Ulutürk, s. 33.

153- Nisa, 4/89.

154- Fatır, 35/43.

155- İsra, 17/84.

156- Maide, 5/101.

157- Duah, 93/4.

158- Enfal, 8/23.

159- Âl-i İmran, 3/120.

160- Bakara, 2/256.

161- Müddessir, 74/38.

162- Nur, 24/26.

163- Ulutürk, s.33,34.

164- İbni Mace, Zühd,22; Ebu Davud, Edeb,44.

165- Buhari , Deavat, 39-46.

166- Ahmet Bin Hambel, Müsned, 2/359.

167- Ahmet Bin Hambel, Müsned, 147.

168- Buhari,Mevakit, 6; Müslim, Mesacid,283; Tirmizi,Edeb,80.

169- İbn-i Mace, Kitâbu’z-Zuhd, 9 .

170- İbn-i Mace, Kitâbu’z-Zuhd, 12.

171- Eren, s. 125.

172- Hayretin Karaman, İ. Kafi Dönmez, Mustafa Çağrıcı, Sadrettin Gümüş, Kur’an Yolu, DİB.Yay., Ankara 2003, C. I, s.22.

173- Zemahşeri, el-Keşşaf an Hakâiku’t- Tenzil ve ‘Uyûni’l-Akavil fî Vucûhi’t-Tevil, Beyrut 1997, C.I, s. 290 ; Kur’an Yolu,C.I, s. 27.

174- Eren, s. 148 ; Elmalılı, C.I, s.213.

175- Ebu’l-Berakat, en-Nesefî,