Emirül-Mü'minin: 7 Emr-i Bi'l-Ma'ruf Ve'n-Neh-Yi Ani'l Münker: 7

Hayız: ²²³

Hayy: ²²⁴

Hazene-i Cehennem:

Hazene, muhafız, bekçi, koruma görevlisi an­lamlarına gelir. Hazin kelimesinin ço­ğuludur. Hazene-i Cehennem ise anla­şılacağı gibi cehennem bekçileri, ce­hennem muhafızları demektir.

Kur'an-ı Kerim'in bize bildirildiğine göre Hazene-i Cehennem 19 tane me­lektir. Yüce Allah şöyle buyuruyor: "Sen sakar (cehennem)'ın ne olduğun nereden bileceksin? O, ne bir şey geri bırakır, ne de yakmaktan vazgeçer. O, insan derisini yakıp kavurarak simsi­yah eder. Onun üzerinde ondokuz (görevli melek) vardır. Biz cehennem bekçilerini sadece meleklerden yaptık. Biz, onların sayısını kafirler için bir im­tihan vesilesi kıldık ki, kendilerine kitap verilenler kesin bilgi edinsinler, müminler imanlarını kuvvetlendirsin­ler. Kitap ehli ve müminler şüpheye düşmesinler, kalplerinde hastalık olan­lar ve kafirler de 'Allah bu misalle ne demek istedi?' desinler. ²²⁵Cehennem görevlilerine zebani de denilir. ²²⁶

Hazene-i Cennet:

Cennet muha­fızları ya da cennet kapısının bekçileri. Kur'an-ı Kerim'de Hazene-i Cennet hakkında fazla bilgi verilmemektedir. Cennet bekçileri yüce Allah tarafından siyle zikredilmektedir: "

Rablerinden korkanlar ise, bölük bölük cennete sevkedilirler. Cennete geldiklerinde kapı­lan açılır. Cennetin bekçileri onlara:

'Selam size. Tertemizsiniz. Artık ebediyyen kalmak üzere girin cennete' der­ler." ²²⁷

Hazr:

Yasaklamak, sakıncalı bul­mak, men etmek gibi anlamlara gelen hazr, ıstılahta şer'i olarak kötü ve sakıncalı görülen konulan, yani haram ve mekruh olan şeyleri ifade etmek için kullanılır. Kısaca söylemek gerekirse İslam'da yasak çeşitlerinin tamamı hazr kavramıyla ifade edilir. Bu kelime türkçede kullanılmamakla birlikte türe­vi olan mahzur ve mahzurat söz­cükleri günlük hayatımıza girmiştir. Hazr teriminin fıkıhtaki karşıtı, ibaha (yapılması hoş görülen, serbest bıra­kılan şeyler) dır. ²²⁸

Hazrec :

Medine'nin iki Arap kabi­lesinden biri. Hazrec kabilesi, Evs ile birlikte İslam'dan önce Yemen'den gelip Medine'ye yerleşmişlerdir.

Hazrec ve Evs kabileleri birbirlerine dost olmakla birlikte, özellikle Medi­ne'de bulunan yahudi kabilelerinin kışkırtmasıyla İslam'dan önceki tarih­lerde birbirleriyle sık sık çatışmışlar­dır. Bu çatışmalar sırasında yahudi kabilelerle ittifak kurmaktan da çekinme­mişlerdir. Hazrecliler yahudi Kaynu kaoğullanyla, Evsliler de Nadir ve Kurayzaoğullanyla müttefik idiler. Müs­lüman olmadan önce Menat putuna tapan Hazrecliler, Neccaroğulları diye isimlendirilen dört ana kola ayrılır. Bunlar aralarında kız alıp verme yoluy­la Hz. Peygamber'in kabilesi Haşim oğullarıyla da akrabalık kurmuşlardı.

Hz. Muhammed (sav)'e peygamber­lik geldikten sonra, Mekke'ye giderek I. ve II. Akabe biatlarında bulunan Medineliler arasında çoğunluğu Hazrecli­ler oluşturmaktaydı. Hicretten sonra da verdikleri söz gereği, Evs kabilesi gibi Hazrecliler de Resulullah'a ve hicret eden Mekkeli müslümanlara her türlü yardımda bulunmuş, müşriklerle yapı­lan bütün savaşlara katılmışlardır. Bu yüzden Medine'nin bu iki kabilesine, Evs'e ve Hazrec'e mensup müslümanlar Kur'an-ı Kerim tarafından ensar diye isimlendirilmiş ve övülmüşlerdir.²²⁹

Hazret:

Asıl anlamı huzurda bulu­nan, ön, huzur olmakla birlikte, zaman içinde bu anlamından tamamen uzak­laşarak onun yerine bir saygı ve yücelt­me ifadesi şeklini almıştır. Cenab keli­mesiyle aym anlamdadır, fakat kuvvet­li bir saygı ifade eder ve daha yaygın bir kullanılışa sahiptir. Bir de türkçenin son dönemlerinde cenab neredeyse yalnızca yüce Allah için kullanılır du­ruma gelmiş, buna karşılık hazret saygı duyulan her şey için kullanılmıştır.

Hediye:

Herhangi bir karşılık bekle­meden, ikram için, sevgi ve yakınlığı artırmak için, birine verilen şey, arma­ğan.

İslam alimlerine göre hediye hibe ile sadaka arasında birşeydir. Bilindiği gibi sadaka ve hibede de karşılık yoktur. Ancak karşılığı verilirse hediye olmaz diye bir şey de yoktur. Aksine karşılıklı hediyeleşmek daha güzeldir. Dinimiz insanlar arasında sevgiyi artı­rıcı bu tür davranışları hoş karşılamış ve teşvik etmiştir.

Hediye kelimesi halk arasında aynı zamanda Kur'an-ı Kerim alırken öde­nen ücret için de söylenir. Bunun sebe­bi Kur'an'ın parayla alınıp satılmama-sını belirten hadis-i şeriftir. Bu yüzden Kur'an-ı Kerim için ödenen bedele hediye denilmiştir. Bu kelimenin başka kitaplar için kullanılması uygun değildir.

Hedy:

Mekke ve çevresindeki Harem bölgesine hediye edilen kurbanlıklara verilen ad. Kurbanlık hayvan için ara­nan bütün şartlar hedy için de aranır. Yalnız, hedy kurbanı, müslümanların Kurban bayramında belli şartlar içinde kestikleri kurbanlardan farklıdır. Hedy üç kısma ayrılır:

1) Şükür kurbanı deni­len ve hac ve umre yapmaktan dolayı kesilen kurban. Bu, temmettü ve kıran haclarına niyet edenlerin kestikleri kur­bandır. Haccın vaciplerini terk etmek­ten dolayı kesilen keffaret kurbanları da bu kısma girer.

2) Haremde kesil­mek üzere adanmış olan kurbanlar.

3) Nafile olarak Harem'e hediye edilen kurbanlar. Bunlara tatavvu kurbanı denir. Hacdan geri kalmanın karşılığı olarak kesilen kurbana ise ihsar kur­banı denilir. İhrama girdikten sonra hastalık, hapis, düşman korkusu gibi sebeplerden dolayı ihramın gereklerini yerine getirmeyen kimse (muhsar) de hedy kurbanı kesmeksizin ihramdan çıkamaz. Ceza, adak ve ihsar kurbanı­nın etinden sahipleri yiyemez. Şayet yemişlerse, yedikleri kadar etin kıymetini fakirelere sadaka olarak dağıtma­ları gerekir. ²³⁰

Helak:

Mahvolma, yok olma, har­canma, ölme anlamlarına gelir. Kur'an-ı Kerim'de ise daha çok Allah'ı, peygamberlerini ve onların getirdiklerini yalanlayan toplulukların çeşitli şekil­lerde yok edilerek cezalandırılmaları, mahvedilmleri hakkında kullanılır. Ayrıca Allah'ın bütün yarattıklarını yok etmesi, şeklinde de geçmektedir: "Allah ile birlikte, başka birini ilah edinme. Ondan başka hiç bir ilah yok­tur. Ondan başka her şey helak (yok) olacaktır. Hüküm sadece O'nundur. O'na döndürüleceksiniz.²³¹