Ex doctrina doctissimi patris magistri fra



Yüklə 2,25 Mb.
səhifə6/27
tarix02.08.2018
ölçüsü2,25 Mb.
#66406
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27

sic legi. Ad. 2. dicendum ꝙ oculus cor

poralis Christi videt se in sacramẽto,

non tamen potest videre ipsum mo-

dum existendi quo est sub sacramen-

to quod pertinet ad intellectum. Ter

tiò dico quód oculus corporalis, tā via

toris, quàm beati, per miraculum po-

test Christum videre in eucharistia.

Hoc sanct. Tho. & conuenit etiā Sco

tus. Et hæc de oculo corporali. Vtrũ

verò per intellectum possit Christus

videri, & eius modus existẽdi in hoc

sacramento? Dico cum sanct. Thom.

loco citato nunc quód naturaliter lo-

quendo nullus intellectus humanus,

aut angelicus coniunctus, aut separa-

tus potest cognoscere Christũ in hoc<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 45

<-P>sacramento secundũ quòd est sub spe

ciebus. Patet quia iste modus existen

di est supernaturalis excedens totā na

turæ facultatem. Secundò dico ꝙ bea

ti vident hoc mysterium, sed in verbo

nā cùm hoc sacramẽtum sit vnũ præ

cipuum de substantia fidei, & vissio

correspōdeat fidei, & spei, bcati vidẽt

illud: sicut audiuimus em̃ sic vidimus

in ciuitate dñi Dei nostri spalm. 47.

¶ QV Æritur, an quando in hostia62|An in|miracu|Iosis ap|paritio|nibus|euchari|stiæ sit|Christꝰ

apparet puerulus, vel aliquid aliud (si

cut sępè apparuit Grego. & Pascha-

sio) sit ibi realiter Christus? S. Tho.

3. p. q. 76. arti. 8. dicit quòd dupliciter

potest fieri huiusmodi apparitio. Pri-

mò per modum transeuntis, ita quòd

subito redit hostia ad suam propriam

formā, & tunc à parte rei nulla est fa-

cta mutatio, sed solúm ex parte oculo

rum, & sensuum nostrorum: sicut ꝓ-

phetis apparebant vissiones animaliũ<-P>



@@0@

@@1@De eucharistia.



<-P>& bestiarum, quæ tamen non erant a

parte rei. Fit autẽ hoc in eucharistia

aliquandò vt sciamus ibi esse corpus

Christi. Secundo modo potest fieri ta

lis aparitio perseueranter, & tunc à

parte rei facta est vera mutatio specie

rum. Et si in forma carnis, aut sangui-

nis appareat non sunt sumendæ pro-

pter horrorem species illæ, & quia hu

manis carnibus vesci illicitum vide-

tur. Essent tamen prædictæ speciesa-

dorandæ sicut anteà.

¶ QVÆRITVR, an accidentia63|An ac-|cidẽtia|maneāt|sine sub|iecto in|euchar.

maneāt sine subiecto in hoc sacramẽ-

to, vel an species quæ sunt in hoc sa-

cramento habeant aliquod subiectũ?

Sanctus Thomas. 3. p. q. 77. artic. 1. &

omnes concorditer dicunt, quòd acci

dentia manent sine subiecto in hoc sa

cramento. Quia non sunt in pane, cũ

ille iam desierit esse. Nec sũt in corpo

re Christi, quia accidens migrare non<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 49

<-P>potest de subiecto in subiectũ. Et etiā

quia Xp̃us habet iam alia accidentia,

nec ista cōueniunt illi. Et sic est deter

minatũ in ca. firmiter de sum. Trinit.

& fide catholica. Quantitas autem est

sine subiecto miraculose à Deo sub-

stentata. Aliæ verò qualitates, vt albe

do, caliditas, frigiditas, & aliæ similes

sunt in quantitate sine miraculo, & si

ne speciali Dei concursu. Sicut enim

in actibꝰ naturalibus principale agẽs

est substantia, tñ non mediante se, sed

mediante accidente, sic in causalitate

causæ materialis, principale subiectũ

accidẽtiũ ẽsubstātia corporea, sed nō

immediate sed quātitate mediāte. Et

tales q̃litates sine miraculo nouo, ha-

bẽt suas oꝑationes: nā speciesvini cōse

crati frigefaciunt naturalitèr si vinũ

erat frigidũ: nā frigefacere nō cōuenit

substātię nisi frigiditatisratiōe, cũ ergo

ibi sit frigiditas naturalitèr frigefacit.<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>Sic igitur species consecratæ faciunt,

& producunt quicquid agere, & pro

ducere possent, si manerent cum sub-

stantia panis, & vini.

¶ QV Æritur, vtrum vino consecra-64|An vi|no cōse|cratopo|sit mis-|ceri a|lĩus li|quor.

to possit misceri aliquis liquor non cō

secratus? & si talis mixtio fiat, an sit to

tum consecratum? vel pars, aut nihil,

vel pars sic, & pars non? Hæc est gra-

uis difficultas. Sanct. Tho. 3. p. q. 77. a.

8. ponit aliquas propositiones. Prima,

si misceantur duo liquores diuerssarũ

specierum, si sint in quantitate suffi-

ciẽti, & fiat perfecta mixtio, vtrum

corrumpitur & fit vnum tertium. Se

cunda, si misceātur duo liquores eius

dem speciei, & in quantitate sufficien

ti, vtrum corrumpitur, & fit vnum

tertiũ. Tertia, si vino consecrato ap-

ponatur tantũdem aquæ, vel alterius

liquoris, non manet ibi corpus Chri-

sti: iam enim non est vinum. Quarta si<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 47

<-P>vino consecrato misceatur aliudvinũ

non consecratũ eiusdẽ speciei in quā-

titate sufficienti, nō manet ibi corpus

Christi. Sed hoc vltimũ intellige quā

dò per multum tempus, & per motũ

magnum (quod rarocontinget) fieret

perfecta mixtio. Tunc enim non ma-

nerent partes vini consecrati, quia es-

sent diuisæ subintrantibus alijs vinisu

peradditi. Vnde post sumptionẽ san-

guinis ecclesia consueuit accipere bis

vinum, vt si manserit aliquid sangui-

nis assumatur. Dico ergo sine metu

quod etiam addito multo vino nō cō

secrato, manet ibi corpus Christi, &

sanguis eius, et consequentèr quòd in

secũda ablutione, melius erit assume-

re plus aquæ quam vini: quia tunc cor

rumpẽtur species vini.

¶ QV Æritur, quæ sit forma huius sa65|Forma|cōsecra|tiōis pa

cramenti? Respon. secundùm omnes

et est determinatio ecclesiæ in cap. cũ<-P>

@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>Marthe de celebratione missarũ, et innis & vi|ni.

concilio Florentino, forma consecra-

tionis panis est hæc. Hoc est enim cor

pus meum. Et forma consecrationis

vini hęc. Hic est enim calix sanguinis

mei, noui & æterni testamenti myste

rium fidei, qui pro vobis, & pro mul-

tis effundetur in remissionem pecca-

torum. Et oppositum dicere est pessi-

mus error. Et malè de hoc dubitat E-

rasmus in annotationi. 1. Chorint. 11.

vbi ait. Vtinam Paulus nobis traderet

quibus verbis sacer ille panis cōsecra

ri deberet. Verè miror, non de errori

bus horum grāmatistarum, sed de eo

rum superbia maxima, qui non habẽ

tes auctoritatem pro se, reuocant hoc

in dubium. Sed illis dimissis, dicimus

hanc esse formā consecrationis eucha

ristiæ, qua vsus est Xp̃us in vltima cę-

na. Hoc est em̃ corpus meũ. Et ita etiā

apertè dicit. S. Cypria. de cęna dñi in<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 48

<-P>principio, & Ambro. li. de sacramẽtis,

& habetur de conse. d. 2. ca. conse. &c.

Illa aũt verba quæ præcedunt formā

consecrationis, scilicet, qui pridiè quā

patere{t$}. &c. Licet Sco. dicat esse itane

cessaria, vt sine ipsis esset dubia conse

cratio: melius tñ. S. Tho. 3. p. q. 78. a. 1.

4. & Durā. d. 8. dicunt non esse neces-

saria, necessitate sacramẽti, cũ nō sint

forma, propter ordinationẽtñ eccle-

siæ nō liceret ea prætermittere. In cō

secratione verò sanguinis, calicis for-

ma est. Hic est em̃ calix sanguinis mei

Hæc sola verba secundũ cōmunẽ opi

nionẽ sunt sufficiẽtia ad cōsecrationẽ

sanguinis. Reliqua verò quæ sequun{t$}

scilicet noui, & æterni testamẽti, &c.

sunt de ꝑfectione formæ, & nō de es-

sentia sacramẽti: sicut ly ego in forma

baptismi. Hoc patet, ꝗa Gręci ita cōse

crāt sāguinẽ, nec ob hoc sũt dānati ab

ecclesia, & in missalib. Basilijilla sola<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>verba tanquā forma erant rubeis lite

ris scripta. Scotus tamen admonet ꝙ

sacerdos non debet intendere conse-

crare per ista, vel illa verba: sed debet

absolutè consecrare, dicens omnia il-

la verba quæ sunt in forma qua nunc

ecclesia nr̃a vtitur. Ly enim, in vtra

forma, non est de essentia sacramenti.

Nullus enim euangelista ponit illud,

male tamen faceret qui omitteret il-

lud. Potest etiam forma dici quacũ

lingua, sed tamẽ variare illam, & alia

lingua dicere, peccatum esset, licet sa-

cramentum teneret.

¶ QV Æritur, quid demonstretur in66|Quid|demon|stretpro|nomen|hoc in|cōsecra|tionepa|nis.

forma eucharistię per illud pronomẽ

hoc? Respon. ꝙ licet de hoc sint varię

opiniones, tenẽdum tñ est cum sanct.

Tho. 3. p. q. 78. art. 5. & super episto. 1.

Cho. 11. vbi ponit aliquas propositio.

Prima tā Christus  sacerdos aliquid

demonstrant perly hoc, quia aliâsver<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 49

<-P>ba non applicarentur materiæ. Secun

da, per ly hoc non demonstratur ali-

quid singulare, & discrete: sed dicitur

in generali & distinctè, & sensus est,

contentum sub his speciebus est cor-

pus meum. Sicut cùm dicimus. Hic est

calix. &c, intelligitur contentũ in hoc

calice, est sanguis meus. Sicut quandò

demonstro marsupium & dico, hoc

est aurum: sensus est, quod continetur

hic est aurum. Sic etiam in forma sig-

nificatur, quod continetur, vel conti-

nebitur, Hic est corpus meum. Itemte

net Ricard. 4. d. 8. q. 1. art. 3. & Duran.

di. 8. q. 2. ad primũ argumentum prin

cipale, & Capreo. d. 8. &. 9. q. vnica ad

argumenta con{t$}ra. 5. conclusionẽ. &

Altisiod. & Glos. super Matth. 26. &

Marsi. 4. q. 6. Et est manifestum, nam

illa forma Hoc est corpus meum, ni-

hil aliud facit nisi ꝙ corpus Christicō

tineatur sub his speciebus, ergo hocip<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>sum significatur per formam.

QVÆRITVR, qui sint effectus67|Effectus|euchar.

huius sacramenti? Respō. sanct. Tho.

3. p. q. 79. a. 1. ꝙ primus effectus est col

latio gr̃ę: hęcautem gr̃a confertur in

sumptione, vt patet Ioan. 6. qui mādu

cat meā carnẽ, & bibit meum sangui-

nẽ in me manet & ego in eo. Gratias

quas promittit Christus in hoc sacra-

mento promittit ratione sumptionis

ergo ante sumptionem non conferũ-

tur: & de hoc non est dubitādum. Da

tur autem prędicta gr̃a immediate in

ipsa sumptione. Et oibus sumentibus

eucharistiam confertur ęqualis gr̃a ra

tione sacramẽti ex opere operato, nō

tamen ideò datur maior gr̃a, quia reci

pitur sub vtra specie: nam aliâs qui

maiorem hostiam sumeret, maiorem

perciperet gratiam ratione quātitatis

continuę, quod est falsum, ac proinde

nec ratione quātitatis discretę: cũ sub<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 50

<-P>specie panis & vini sit vnicũ sacramẽ

tũ. Et aliâs fraudare{t$} populus magna

gr̃a sacrificij: cũ ꝓfecto pia mr̃ecclesia

nō negaret illud sub vtra specie, si

dare{t$} maior gr̃a. Iste autẽ effectus gr̃ę

non impeditur per peccatũ veniale: li

cet em̃ quis recipiat eucharistiam ina

ctuali peccato veniali, nō ideò impedi

tur augmẽtum gr̃ę in eo, vt ait sanct.

Tho. 3. p. q. 79. a. 8. quia aliâs esset ma

gnũ periculũ. Quis enim sine peccato

veniali accederet sępe? per peccatũ au

tẽ veniale impedi{t$} actualis sensus gu-

stus, & delectatio spũalis. Nec etiā re-

quiri{t$} tũc motus liberi arbitrij actuali

ter concōmitans sumptionẽ euchari-

stię: sufficit enim motus liberi arbitrij

pręcedens, vt etiā dicit sanct. Tho. 4.

d. 15. q. 1. ar. 3. quęstiuncula. 2. ad. 2.
68|Per eu-|charis.|remitti|tur

¶ QVÆR Itur, an per hoc sacramẽ

tũ remittatur peccatũ mortale, anscili

cet possit quis accedere ad eucharistiā<-P>



@@0@

@@1@De eucharistia.



<-P>in peccato mortali, ita ꝙ non peccetpeccatũ|mortale

mortalitèr de nouo Respōd. ꝙ dupli

citer potest quis accedere cũ mortali.

Vno modo scientèr, & talis semper

peccat mortalitêr de nouo, non diiu-

dicans corpus dñi iudicinm sibi man

ducat & bibit. Secundo modo ignorā

ter, quia scilicet doluit, & credidit se

habuisse sufficientem dolorem: cũ ta-

men in rei veritate talis dolor non

fuerit sufficiens, & talis nō accedit in-

digne, nec peccat mortalitèr, quini-

mo virtute sacramenti remittitur præ

cedens peccatum. Hoc sanct. Thom.

3. p. q. 79. ar. 3. et. q. 80. ar. 4. et Alexan.

de Ales. 4. p. q. 46. memb. 3. ad secun-

dũ, et Bonauentura. 4. di. 9. q. 7. et Ga

briel in canone lectione. 8. et Marsil.

4. q. 6. art. 4. conclusione. 1. et Gerson

in multis locis, et super Magistrũ, tra-

cta. 9. p. 3. et Adrianus. q. 1. de euchari

stia, et omnes præter vnum Maio. Pa<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 51

<-P>tet autem hoc, nam aliâs cùm nō pos-

sit homo scire vtrum hodio, vel amo-

re sit dignus, iuxta illud, nihil mihi cō

scius sum, sed non in hoc iustificatus

sum, prima Chorint. 4. & Iob. 9. vere

bar omnia oꝑa mea. & ibi si simplex

fuero hoc ipsũ ignorabit anima mea,

& de propitiato peccato noli esse sine

metu, Ecclesiasti. 5. Periculosissimũ

esset accedere ad eucharistiam & ta-

lis exponeret se periculo peccati mor

talis, cúm nemo sciat se sine peccato

accedere. Item Ioannis. 6. dicit Chri-

stus panis verus est qui de cęlo descen

dit, & dat vitam mundo: cùm igitur ac

cedens in gratia iam habeat vitam: si

aliquando existenti in mortali incul-

pabilitèr ignorato non daret gratiam

nunquám esset verum ꝙ hic panis vi-

tam daret mundo. Satis est igitur, ad

hoc vt quilibet securus accedat ad eu-

charistiam, ꝙ doleat depræteritis, &<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>proponat cauere futura, licet aliquan

do non sint remissa peccata: & tuncre

missionem eorum accipiet, non ratio

ne contitionis, quæ perficietur: sed ra-

tione sacramenti, quod secũdum Au-

gustinũ, & sanctos, viuificat mortuos,

& semper sic accedẽs habebit gratiā.

Et licet de hoc aliqui dubitent, ego ta

men nullum dubium habeo.69|Antesũ|ptionẽ|euchari|stiæ præ|requiri|tur con|fessio.

¶ QV Æritur, an ante sumptionẽ eu

charistię sit necessaria confessio, vel

an sufficiat sola contritio cum propo-

sito cōfitendi peccata semel in anno?

Respon. sententia omnium theologo

rum, sanct. Tho. Duran. Scoti, Palu.

Alexan. Bonauen. Gabriel. Ocha. &

aliorum est, quòd necessarium est cō-

fiteri omnia peccata mortalia ante

accedamus ad eucharistiam. Hoc au-

tem non solum dicunt iure possitiuo

tantum, sed etiam iure diuino: & hoc

habitum est semper pro certo, & ab<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 52

<-P>antiquo. Vnde Hugo de sancto Victo

re, vir magnę auctoritatis in lib. de ec

clesiastica potestate dicit, audacter di

cosi ante sacerdotis confessionẽ, quis

accesserit ad corpus, & sanguinẽ Chri

sti, reus erit corporis, & sanguinis dni

quātumuis poeniteat, & vehementer

doleat, & ingemiscat. Hoc autẽ dixit,

60. annis ante Innocen. 3. qui instituit

cap. omnis vtriusq:$unclear sexus. Ex quo pa-

tet quód non de nouo in prędicto ca.

fuit positum pręceptum de confessio

ne ante eucharistiam pręmittenda. Et

Cypria. in epistola ad fratres consistẽ

tes in plebe, reprehendit episcopos sui

episcopatus Carthaginensis, eo quòd

non memores euangelij, & suę aucto

ritatis, lapsis dabant eucharistiam an-

te confessionem. Idẽ dicit (& adhuc a

crius) in libello ad lapsos, & in alijs lo

cis multis & lib. 6. ecclesiasticę histo-

rię refert Eusebiꝰ đ Philipo im ꝑatore<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>quòd cùm in die paschæ cōmunicare

vellet, non fuit permissus ab episcopis

nisi prius confiteretur peccata, omni-

no igitur tenendum est contra Caiet.

necessariam esse confessionem sacra-

mentalem ante sumptionem euchari

stiæ. Quod etiam probatur ex consue

tudine ecclesiæ, quā frangentes putāt

se grauiter errare. Item eucharistia

est sacramentum vnitatis ecclesiasti-

cæ, ergo recipiens illam oportet, non

solum vt reconcilietur Deo per con-

tritionem, sed etiam ministris ecclesię

per confessionem. Item Matthæi. 6.

Christus dicit si ofers munus tuuman

te altare, et ibi recordatus fueris, quòd

frater tuus habet aliquid aduersum te

relinque ibi munus ante altare, & va

de reconciliari fratri tuo. Hæc igitur

sententia tenenda est, quanuis

non putem hæreticũ quod

Caietanus dicit.

@@0@

@@1@De eucharistia. 53

¶ QVÆRITVR, an liceat aliqñ1. Casus|Aliqn lĩ|cet su-|mere eu|charist.|sinepræ|uia con|fessiōe.

sumere eucharistiam ante confessio-

nem? Respō. secundũ oẽs, ꝙ sic, primo

quādo quis tempore necessitatis, quo

tenetur sumere eucharistiam non ha

bet copiam confessoris. Cùm em̃ præ

cepta dñi suauia sint, nec pręcepta pos

sitiua militent conra ius naturale, nō

tenemur ea implere cum infamia no-

stra: ac proinde si parrochus ruranus,

non habet confessorem, & si non ce-

lebrat se diffamat, celebrare potest si-

ne præuia confessione. Et eodem mo

do si ego habeam casus reseruatos, &

non est episcopus præsens, & si nō ce

lebro infamor, possum celebrare sine

confessione peccati reseruati. Item ꝓ-Secũd.$unclear

pter reuerentiam sacramenti, putâ si

coepi celebrare, & in ipsa celebratio

ne meminero alicuius peccati morta

lis, non oportet vt relinquam missam

quia facerem irreuerentiam euchari-<-P>

@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>& hoc etiam si sim in ipso principio

missę: licet solum introitum dixerim.

Ita tenet Ricard. Palu. & alij, quod

credo verum quanuis archiepiscopus

florentinus dicat, quòd si ante cōsecra

tionem recordetur, & possit sine scan

dalo quærere confessorem: debet illũ

quærere. Sed non credo hoc esse verũ

Idem dicendum est de his qui sunt ibi

parati ad recipiendam eucharistiam,

qui si ibi recordati fuerint alicuiꝰ mor

talis, secure possunt cōmunicare, etiā

ante confessionem propter reuerẽtiā

sacramenti. Nec de hoc dubito.

¶ QVÆRITVR, vtrum sacer-71|An eu-|charist.|sit dan-|da pec-|catori-|bus.

dos debeat dare eucharistiam peccato

ri perseueranti in peccato, & petenti

eam? Respond. primó secundùm om-

nes, quòd publico peccatori, concubi-

nario, vsurario, meretrici, & similibus

non debet dari eucharistia: quia esset

mittere margaritas ante porcos, et san<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia. 54

<-P>ctum dare canibus. Item, quia talis pu

blicus peccator, non habet ius ad petẽ

dum sacramentum, quia est sibi pro-

hibitum. 1. Cho. 11. probet autem se-

ipsum homo, & sic de pane illo ædat,

ergo qui negat ei sacramentum, nō fa

cit ei iniuriam. Per publicum autem

peccatorem, intelligimus cum sanct.

Tho. 3. p. q. 80. ar. 6. & 4. d. 9. q. 1. art. 1.

eum qui damnatur à iudice propter

euidentiam facti cuius populus est te

stis: vt dicitur in cap. cùm dilectus de

purgatione canonica, & ca. euidentia

de accusatione, & ca. tua nos, de coha

bitatione clericorũ, et muli. talibus igi

tur negāda est eucharistia. Verũ est ꝙ

si is ꝗ est publicus peccator in vno lo-

co, accedat ad me in alio loco distāti,

in quo reputa{t$} bonꝰ, nec pōt fama faci

le ad hũc locũ ꝑuenire & petat eucha

ristiā: ꝓbabile vide{t$} mihi, ꝙ teneor illi

dare, quia aliás offenderẽ eũ grauiter.<-P>


@@0@

@@1@De eucharistia.

<-P>Si autem publicus peccator, secretè

poenituit, & petit eucharistiam in pu

blico, nō debeo illi dare quous ostẽ

dat poenitẽtiam suam exterius. Si ve-

rò secretè poenituit, & secretè petit,

debeo illi dare eucharistiam: nisi exi-

stimetur, ꝙ hoc factum veniet in pu-

blicum. Si autem peccator occultus,

quem ego, & aliqui alij scimus pecca


Yüklə 2,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin