KirkçEŞme tesisleri

815 Konsili: V. Leon (hd 813-820) tarafından 815 baharında Ayasofya'da toplanan bu yerel konsilin amacı, V. Konstan-tinos döneminden sonra hızını yitirmiş cilan tasvirkırıcı harekete yeni bir ivme kazandırmaktı. Konsilin toplanmasından kısa süre önce tasvirsever patrik I. Nikeforos görevinden azledilmiş yerine tasvir düşmanı I. Teodotos atanmıştı. Konsilde 754 Konsili'nin kararlan biraz yumuşatılarak tekrarlandı ve İmparatoriçe Eirene'nin(->) tasvirler kültünü canlandırmak amacıyla topladığı II. İznik Konsili'nin kararları reddedildi.

843 Konsili: İmparatoriçe Teodora tarafından 11 Mart 843'te Ayasofya'da toplanan yerel konsilde, İkonoklazma hareketine kesin olarak son verilerek, II. İznik Konsili'nin (787) amentüleri tekrarlandı, tasvirkırıcı patrik VII. İoannes Gramma-tikos azledilerek yerine I. Methodios atandı. Konsil, tasvirseverlerin kalesi Blahernai Kilisesi'nden başlayan ve daha önce tas-virkmcıların elinde bulunan Ayasofya'ya doğru yapılan sembolik bir zafer yürüyüşünden sonra açılmıştı. Konsilin toplandığı gün, 9. yy'm sonlarından itibaren "En-kainia" diye anılan bayram günü ilan edildi ve yüzyıllar boyunca bugün panayır ve seremonilerle kutlandı.

869-870 Konsili: I. Basileios(->) tarafından 5 Ekim 869-28 Şubat 870 arasında toplanan konsilin amacı Patrik Fotios'un(->) hizipçiliğini mahkûm ederek, Roma kilisesi ile ilişkileri düzeltmekti. Üç papalık temsilcisinin katılımı ile yapılan oturumlarda Fotios aforoz edildi ve papalığın desteklediği İgnatios(->) patrik olarak atandı, fakat konsil Roma'ya tümüyle teslim olmayarak papalığın itirazlarına karşın Bulgaristan kilisesini, Konstantinopolis Patrik-liği'ne bağladı. Ayrıca tasvirlere tapınma konularında bazı düzenlemeler yapıldı. 877'de Fotios'un yeniden patrik olmasından sonra, bu konsil, Katolik (Latin) kilisesinin ökümenik konsiller listesinden çı-

karıldı, ancak 11. yy'ın ikinci yarısında, Patrik MihaelKerulariosC-») ile papalık temsilcisi Umberto arasındaki çatışmadan sonra listeye dahil edildi.

879-880Konsili: I. Basileios döneminde, 383 piskoposun katılımıyla toplanan yerel konsil, Fotios'u tekrar patriklik makamına getirmek ve 869-870 Konsili kararlarını ilga etmek için toplandı. Konsil Roma ile Bizans kiliseleri arasındaki birliği sağlamak yolunda önemli bir adını sayıldı ve Papa VII. Gregorios'un (1073-1085) reform hareketine kadar ökümenik konsil olarak kabul edildi.

920 Konsili: Bu yerel konsil. VII. Kons-tantinos Porfirogennetos(->) döneminde (913-959) Temmuz 920'de toplandı. Konsilin gündemini, VI. Leon'un(-0 (hd 886-912) iki kereden fazla evlenmeyi yasaklayan kilise yasalarım zorlayarak, Zoe Karbonop-sina ile dördüncü evliliğini yapması yüzünden 20 yıldır süren tartışmalar oluşturuyordu. İlk iki karısı erken ölen Leon, üçüncü evliliğini kilisenin özel izniyle yapmış, bu eşinin de ölümü üzerine Zoe ile evlenmeye kalkıştığında ise Bizans kilisesini tümüyle karşısında bulmuştu. Leon'un, Konstantinopolis patriğini atlayıp, Papa III. Ser-gios'tan özel evlenme izni çıkartarak Ro-ma'nın üstünlüğünü kabul etmesi ve evlenmeye karşı çıkan Patrik I. Nikolas Mis-tikos'u azlederek (907) yerine Euthimios'u geçirmesi, kilisede yıllarca süren yeni bir bölünmeyi başlatmış oldu. Leon, konsilin toplandığı tarihten 8 yıl önce öldüğünden, konsilin temel nedeni Leon'un dördüncü evliliğinden doğan sorunları halletmek değil, 912'de tekrar patrikliğe getirilen Mistikos ve Eutimios'un atanmalarının geçerliliği hakkında karar vermekti.

9 Temmuz 920'de yayımlanan "tomos" ta (sonuç bildirgesi), çocuksuz ve 40 yaşın altındaki dullar ayrı tutulmak kaydıyla üçüncü evlilikler lanetleniyor, dördüncü evliliğe ise hiçbir biçimde izin verilmiyordu. Konsilde ayrıca bu bölünme sırasında makamlarını kaybeden Nikolas Mistikos' un görevine iadesi kararlaştırıldı ve sorun aşıldı. Konsil yalnızca Bizans kilisesinin birliğini tekrar sağlamakla kalmadı, aynı zamanda Roma ile ilişkilerin düzenlenmesine yardımcı oldu.

1094 Konsili: I. Aleksios Komnenos (hd 1081-1118) tarafından 1094'ün sonlarında (bazılarına göre 1095'in başında), Blahernai Kilisesi'nde(-») toplanan yerel konsil, imparatorun Bulgarlarla savaş halindeki devletin ihtiyaçlarını bahane ederek kiliselerin mallarına ve değerli eşyalarına el koymasına karşı çıkan Halkedonlu (Kadıköy) Leon sorununu halletmek için toplandı. Leon'un tepkisi üzerine, Aleksios bir süre için geri çekilmişti. Fakat müsaderenin tekrar başlaması ve kilise çevrelerinin uzlaşıcı tavırlarını protesto için 1084'te kiliseden ayrılan Leon, 1086'da kiliseden atılmıştı. 1094 Konsili, Leon'un kilise ile barışmasını sağlamak için toplanmıştı. Leon materyallere değil, fikrin kendisine tapınıldı-ğını kabul ederek, değerli eşyaların devletin ihtiyacı için kullanılmasını onayladı ve barış sağlandı.