Mit dünden bugüne gizli dünyanin bilinmeyenleri tuncay özkan
Yüklə 3,49 Mb.
|
|
nedenle Ankara'ya çekilen bu MİT görevlisi daha sonra Cumhurbaşkanı Demirel'in de bastırması sonucu emekliye sevkedilmiştir. Bakü'den MİT uçağıyla çıkartılan ve ülkücü olarak tanınan Ferman Demirkol'un da MİT adına görev yapanlardan birisi olduğu ileri sürülmektedir. İSTİHBARATA PARA ÇOK , AMA YA DENETİM MİT yöneticilerinin deyimiyle özel koşullar yüzünden teşkilatın parasal sorunları hiç kalmamış gibidir. Aslında Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik darboğaz düşünülürse PKK'nın yarattığı terör ortamı nedeniyle yaşanan bu para bolluğu, kavgaları azaltmamıştır. Yine de MİT kurumlar arasında devlete karşı mali yükümlülüklerini titizlikle yerine getiren yapıların başında yeralmaktadır. MİT'in belediyelere su, elektirik, maliyeye vergi borcunun olmadığı belirtilmektedir. MİT, çalışanlarının istihbarat amaçlı kullandıkları paraların takibini de geliştirdiği otokontrol mekanizmaları ile yapmaktadır. Örneğin bir istihbarata ödenen paranın karşılığında alınan bilgi ve sonrasında verilecek para merkezi ve bölgesel denetim raporlarıyla izlenmektedir. Ancak genelde farklı istihbarat kurumlarının ortaya çıkardığı istihbarat harcamaları konusundaki dağınıklık ve boşluk hemen her uzmanın yakındığı bir konu olarak aktarılmaktadır. İstihbarat için harcanan paraların iyi kontrolü de malesef yeterince ve zamanında yapılamamaktadır. Örneğin Diyarbakır'daki bir MİT elemanı PKK konusunda kendisine bilgi getiren A kaynağına bunun karşılığı para ödemektedir. Oysa aynı kaynak aynı haber için Emniyet İstihbaratından, JİTEM ( Jandarma İstihbaratından ) ve bölgede görev yapan diğer istihbarat birimlerinden de para alabilmektedir. A kaynağı bu istihbarat karışıklığı ve dağınıklığı sayesinde paralarını cebe indirirken, istihbarat teyidini de tekil olmasına karşın çoğul gibi göstererek sağlamaktadır. Sonuçta bütün istihbarat elemanlarımız atlatılmakla ve paralarını kaybetmekle kalmayıp büyük yanlışlara da yolaçabilmektedirler. Bu denetimi zor ama kesin kez yapılmasında büyük fayda bulunan bir olaydır. Bunun sağlanması için istihbarat birimleri arasında sıkı koordinasyonun bulunması gerekmektedir. Bu istihbarat birimleri arasındaki en büyük eksiktir. MİT'in parasal kaynaklarının denetimi şimdilerde daha önemli bulunmaktadır. Çünkü MİT bütçesini desteklemek üzere şirketleşme ve vakıflar oluşturma yoluyla ek kazanımlar yaratmaya çabalamaktadır. Bu yasal şirket oluşturma ve para kazanma yolları çok önemlidir. Bu sonradan oluşturulan şirketlerin denetimi Amerika'da bile büyük sorunlara yolaçmaktadır. Bu nedenle şirketlerin denetiminin çok iyi, hem de çok çok iyi yapılması gerekmektedir. MİT halen personel ve dayanışma olarak bir vakıf kurmuştur. Bu vakfa bağlı olarak faaliyet gösteren MİTAN adlı bir sigortacılık şirketi ile Birleşik İnşaat A.Ş adında iki bilinen şirket işletilmektedir. Bunların da sıkı denetimleri gelecekte karşılaşılabilecek sorunların çözümünde şimdiden önemli olacaktır. MİT ekonomik istihbarat alanında da henüz hiç bir şey yapabilmiş değildir. Oysa bu alandaki istihbarat çalışmaları yeni gelişen bir olgu değildir. Dünyada ilk istihbarat çalışmalarının temelinde ekonomik kaygılar yatmıştır. Örneğin 19 uncu yüzyılın iyi istihbarat servislerinden biri de hayret edilecektir; Nathan Rotschild özel bankacılık firmasıdır. Bu firma kredi açarken ve diğer hizmetlerinde müşteri hakkında iyi bilgi sahibi olmaya çok dikkat etmiş ve istihbarat sistemi sayesinde başarıya ulaşmıştır. 1815 Waterloo savaşının sonucu henüz Avrupada öğrenilmemişken, N. Rotschild, Prusyalılarla, İngilizlerin Napolyan Bonapart'a galip geldiklerini haber almış, bu haberi değerlendirmesini bilmiş, elindeki resmi hisse senetlerini piyasaya sürmüştür. N. Rotschild'in iyi haber aldığını bilen diğer banka ve müesseseler, İngilizlerin savaşı kaybettiğine, hisse senetlerinin daha da düşeceğine hükmederek, derhal ellerindeki resmi senetleri düşük fiyatla elden çıkarmışlardır. Kısa bir zaman sonra N. Rotschild bütün senetleri çok düşük fiyatla toplamış ve muazzam bir servet sahibi olmuştur. Bu olaydan 60 yıl sonra yani 1875 de, Nathan Rotschild'in akrabasından Lionel Rotschild, tanınmış ingiliz devlet adamı Disraeli ile yemek yerken, kendisine gizli bir mesaj getirilmiştir. Bunda, Mısır Hıdivinin Süveyş kanalı hisse senetlerinin satılık olduğu bildirilmiştir. Lionel, Disraeli'yi haberdar etmiştir. Hisse senetlerini satın almak için 44 milyon dolara ihtiyaç bulunduğunu buna karşın Parlamento tatilde olduğu için Disraeli'nin bu parayı derhal bulması mümkün olamamıştır. Lionel, hisse senetlerini İngiliz hükümeti adına satın almış ve Kıbrıs adasını da İngiltereye katan, Disraeli'nin başarısını sağlamıştır. İngilterenin Mısır üzerindeki nüfuzu da bu tarihte başlamıştır. Lord Beaconsfield Benjamin Disraeli (1804 - 1881) Londrada doğmuş bir romancı ve devlet adamıdır.Rotschild'lerin istihbarat işinde güvercin ve balon kullandıkları da bilinmektedir. Ayrıca bu dönem içinde gazeteler ve ekonomik bültenlerin hazırlanmasında da güvercin ile daha sonra da telgraf hızından son derece yararlanılmıştır. EKONOMİK İSTİHBARATIN ÖNEMİ Ekonomik istihbarat konusunda önemli bir örnek de Türkiye'de Amerikan Büyekelçiliği de yapan Hupe'nin İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon tarımını yoketmek konusundaki başarısıdır Ancak o dönem istihbarat alanındaki Amerikan yetersizliği de dikkate değerdir. Amerikan yönetimlerinin istihbarat konusundaki bilgileri toplayıp analiz ettikleri bir büroları dahi yoktur. Çünkü Amerika'lılar İkinci Dünya Savaşına kadar istihbarata gereken önemi vermemişlerdir. Nitekim Amerikan Dışişleri Bakanı Stimson 1929 yılında Amerikan kriptanaliz bürosunu kapatmış, "centilmenler, başkalarının mektuplarını okumayın" demiştir. Fakat 2 nci Dünya Savaşında Savunma Bakanı olan aynı şahıs, kapattırdığı büroyu açtırmakla kalmamış Amerikan gizli servisini geliştirme konusunda çabalamıştır.. 1945 Şubatında Deniz Kuvveütleri Komutanı James Forrestal, istihbaratı bir kurum haline getirmeye ve bu teşkilatın başına, otuz yıllık istihbaratçı Zacharias'ı oturtmaya karar verir. Zacharias, Japonya hakkında çeşitli kaynaklardan derlenen bilgileri inceler ve bir tablo çizer. On iki maddeden oluşan bu tablodan çıkardığı siyasi sonuca göre Roosevelt'e sunulmak üzere bir rapor hazırlar. Raporda şu tavsiyeler vardır: "Japon anavatanına büyük sayıda kuvvetle taarruza geçip ağır zayiat vermektense, japon yüksek komutanlığının savaş gücünü kırmak, düşmanı kayıtsız şartsız teslime mecbur etmek lazım ve mümkündür." İşte tam bu sırada , Japon halkı hakkında araştırma yapmak üzere Pensilvanya Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden Dr. Robert Strausz Hupe görevlendirilir. Japon halkının yiyecek konusunda sıkıntı çektiğini dikkate alan Dr. Hupe, gübre konusu üzerinde durur.Bunun Japonya'ya kuzey Afrika'dan ithal edildiğini, fakat müttefiklerin Cezayir ve Fas'a asker çıkarmaları üzerine, buralardan gübre ithalinin durduğunu, bununla beraber Japonya'da ztarımsal alanda bir buhran görülmediğini saptar. Japon'ların nereden gübre bulduğunu araştıran, kitaplar, ansiklopediler karıştıran Hupe, Pasifik Okyanusunda Nauru adında küçük bir adada fosfat bulunduğunu öğrenir. Japonların gübre ihtiyaçlarını buradan karşıladıkları sonucuna varır. Hupe, çıkardığı sonucu askeri makamlara ulaştırır ve adanın bombalanmasını teklif eder. Yapılan hava keşifleri, Hupe'nin çıkardığı sonucun doğru olduğunu gösterir, bunun üzerine ada bombalanır, Japonya'da tarımsal üretim felç olur. Bunlar günümüzde ekonomik ve teknolojik casusuluk kuralları içinde en saf örnekler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ruslar teknolojik casusluk sayesinde her yıl bütçelerine milyarlarca dolarlık katkı yapmaktadırlar. Bu landaki savaşbilim adamlarını ve profesyonel şirket yöneticilerini istihbarat elemanı haline getirmiştir. Artık dünyada tenloji casusları etkindir. CIA 2000 yılının istihbaratının ekonomik alanda olacağını açıklamış ve bu alanda çalışmalara yöneldiklerini ve hedeflerinin de kendilerini bu alanda zorlayan, ekonomik alanda büyük bir savaş verdikleri pasifik kuşağı olduğunu açıklamıştır. Yeni yüzyılın casusları arasında daha çok bilimadamı ve ekonomik analizci bulunacaktır. Türkiye ise buna bugüne kadar hiç hazırlıklı değildir. O kadar ki MİT yeterli elemanı bulunmadığı için PKK kaynaklı kara para aklama olayları ile yurtdışı kökenli islami ekonomik suçlar karşısında etkisiz kalmaktadır. Bu tür suçlarda denetim dışardan sağlanan elemanlar aracılığıyla yaptırılmaya çalışılmaktadır. bunlara bir örnek Faisal Finans konusundaki yüzlerce ihbara rağmen gerçekleştirilemeyen soruşturmalardır. MİT'İ PARLAMENTO DENETLEMELİ Ayrıca MİT bu düzenlemeler arasında artık öncelikle parlamenter denetime açık bir kuruluş haline getirilmek zorundadır. TBMM tarafından bütçesi denetlenecek, yaptığı çalışmalar hakkında bilgi istenebilecek bir MİT, daha sağlıklı işleyecektir. Bununla gizliliğin önlenmediği ve operasyonların tehlikeye girmediği bu şekilde çalışan diğer teşkilatların yaptığı çalışmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Dünyanın önde gelen istihbarat teşkilatları parlamenter denetimlere açık olarak çalışmaktadırlar. Bu onların zararına değil, aksine yararına sonuçları ortaya çıkarmaktadır. Şimdi hiç kimsenin CIA'nın Amerikan parlamentosu tarafından denetlendiği için kötü çalıştığını idda edecek durumu yoktur. MİT için yeni bir yasal düzenlemenin yapılması ve mensuplarının tanımından, çalışma alanlarına ve en önemlisi de kime bağlı olarak çalışacağının net bir şekilde ortaya konması gerekmektedir. MİT'in TBMM ce denetlenir bir kurum haline gelmesi de bu yasal düzenlemeyle sağlanmalıdır. Burada TBMM denetiminden kastedilen CIA'da olduğu gibi parlamentoda oluşturulacak özel komisyondur. Yoksa bugün çok iyi bilinmektedir ki yeraltı dünyası, hatta düşman ülkelerin sempatizanları ile uyuşturucu kaçakçıları, kara para aklayıcıları, ekonomik baskı gruplarının temsilcileri de parlemantolara sıza bilmektedirler. Parlamentolar içinde gizli servisleri sıkıntıya sokabilecek örnekler de yaşanmaktadır. Örneğin MİT daha sonra bakanlık yapan bazı DYP milletvekilleri hakkında 1987'de yeraltı dünyasının ünlü adları arasında bulunmaları nedeniyle bir rapor düzenlemiş, ama o kişilerin ne milletvekili ne de bakan olmaları engellenebilmiştir. Bu handikaplar da gözardı edilmemektedir. MİT'in dünyanın gereklerine ve içinde bulunduğumuz bölgenin koşullarına uygun yapılandırılması bu düzenlemelere bağlıdır. MİT toplumda veya parlamentoda devletin ulaşılmaz kurum veya kişilerinin aracı gibi görülmemelidir. MİT ulusal bir yapı haline gelmeli ve toplumun mozaiklerine karşı savaş-savunma stratejileri üretmekten vazgeçmelidir. Burada tehdit değerlendirmelerinde ele alınan kıstasların yeniden gözden geçirilmesi üzerinde durmak gerekmektedir. Tehdidin kökeni veya yöneldiği etnik, siyasal, kültürel kaynaklar topyekün suçlanmak yerine içlerindeki hastalıklı unsurlarla mücadele edilmesinin sağlanması gerekmektedir. Alevileri, islamcıları, solcuları veya diğer grupları tehdit unsuru olarak görüp mücadele etmek MİT'in görevi olmamalıdır. MİT hastalığı ve hastalıklı unsurları sosyolojik, pisikolojik, ekonomik açılardan tahlil eden ve uyaran birim olmalıdır. MİT siyasileri, yötenleri ve özellikle parlamentoyu atlatılması, yenilmesi gereken bir yapılar zinciri olarak görmemelidir. Kaynağını parlamentodan, halktan almayan hiç bir yapının MİT üzerinde denetimi olmamalıdır. MİT iktidar maşası olarak görülmemelidir. DEMOKRATİK MİT DIŞINDA ÇÖZÜM YOK Bugün için MİT teknik olanaklar açısından bölgedeki pek çok ülke istihbarat servisinden daha da iyi koşullara sahiptir. Türkiye'nin en büyük bilgisayar ağı MİT tarafından işlerlik kazandırılmak üzeredir. İnsanları izlemek , dinlemek için gerekli teknik olanak MİT'e getirilmiş durumdadır. MİT dinleme konusunda uzman teknisyenlere ve aletlere sahiptir. Ancak MİT için çizilecek ufuk, bölgenin istihbarat birimlerinin üzerine çıkarılmalıdır. MİT'in hiyerarşik yapılanması demokratikleştirilmelidir. Bu da parlamentoya düşen bir görevdir. Sadece Başbakana ya da askerlerin oluşturduğu kurullara brifing ve bilgi veren bir MİT, içindeki hasatalıkları söküp atamaz. Onlara yenilir. MİT'in ilacı demokratikleşmedir. MİT gölgedekilerin değil, halkın ve onu aydınlatan çağdaş güçlerin kurumu olmalıdır. MİT için demokratikleşme demek eğitimli, bilgili ve üreten insanların içinde yer alabilecekleri bir yapı demektir. Toplumun özlemi de bu olsa gerektir. Bugün eleman alımında çok yabancı dil bilen, Türkiye'nin önde gelen üniversitelerinin mezunlarıın tercih ettiği bir MİT ile dünün MİT'i arasındaki fark açıktır. MİT başkanının seçiminden, atanmasına, içindeki terfi ve görev allanlarının saptanmasından yeni alanlara yönelmeye kadar baştan sona revizyona tabi tutulması gerken bir kurumdur. Örneğin MİT Müsteşarı'nın içerden birkişi olması gelişimini hızlandıracaktır. Çünkü istihbaratı bilen insanlarla bilmeyenler arasındaki farkı kapatmak uzunca bir süre istemektedir. Ama buna iç dinamiklerinin de izin vermesi gerekmektedir. MİT munsuplarına birbirlerinin yaptığı muhalefet kadar hiç kimse muhalefet yapamamaktadır. Oysa Alman ekolünde gizli servisin başındaki kuşu bugün olduğu gibi muhalefet partisinin bir mensubu olabilmektedir. Amerika'da istihbarat ile uğraşmış veya ona bulaşmış üst düzey bürokratlar veya özel sektörün yetenekli temsilcileri bu koltuklara oturmaktadır. İngiltere'de içerden seçim yoluyla gizli servisin başı belirlenirken özellikle az gelişmiş ülkelerde askerler gizli servislerin patronu olmaktadırlar. MİT'in demokratikleşmesi için yeni bir yasal düzenleme ile istihbaratı bilen ve ona yön çizebilecek; içerden yetişmiş bir kişinin Müsteşar olması kaçınılmazdır. Ama bunun için mutlaka parlamenter denetimin oluşturulması şarttır. Hepsinden önemlisi siyasi otorite ne istediğini bilmeli ve gizli servisinin önüne hedefler koymalıdır. bunlar ekonomik ağırlıklı ve bilgi ile teknolojiye dönük unsurları içermelidir. Gizli servise hırsız, polis oyunu oynatmaktan vazgeçilmelidir. MİT ile ilgili olarak toplumdaki yanlış bilgilendirmeden kaynaklanan beklentiler ve bunların sonuçta gerçekleşmediğinin görülmesi de içte MİT'e bakış açısında ciddi sorunlar yaratmıştır. Halk her cinayet olayını, hatta hırsızlık olaylarının çözümünü dahi MİT'den beklemekte, bu gerçekleşmeyince de MİT hakkında karamsar inançların içine girmektedir. Halkının güvenini yitiren bir istihbarat örgütünün ayakta kalması ancak dikta rejimlerinde yaratılan korkularla sağlanabilir. Demokrasilerde halkın sevgisi ve güveni şarttır. Bu sevgi ve güvenin karşılıklı olması kaçınılmazdır. Halkına karşı kullanılan örgütler güdük ve çağdışı aile şirketleri olarak kalmaya mahkumdurlar. MİT halkı için çalıştığını artık kanıtlamak zorundadır. ASKER MİT'İ NEDEN BIRAKTI Askeri disiplinlerin günümüz gizli servislerinin çalışmalarında başarı sağlamadığı ortadadır. Türkiye'de MİT askeri yaklaşımlar nedeniyle pek çok yetenekli elemanını kaçırmıştır. Bir istihbarat uzmanı Askeri Akademide istihbaret dersi verdiği bir subayı bir kaç ay sonra kendisinin üstünde bir makamda amir konumunda görebilmektedir. Bunun yarattığı sakıncaları MİT hep yaşayan bir kurum olagelmiştir. Bugün MİT'in en önce kurtulması gereken şey askerlerden miras kalan idari yapısı ve çalışma tarzıdır. Bilginin ve aklın her silahtan daha da üstün bir değer olduğunun kesinleştiği çağımızı yakalayamayan bir MİT, sorunları çözemeyeceği gibi, kendisi bir bataklık haline gelir. Bu bataklık içine kimin ne zaman düşeceği ise hiç belli olmaz. Bugün MİT istihbarat alanında kendi içinde askeri ağırlığı giderek azalan bir kuruluş olarak gözükmektedir. Burada şu sorunun yanıtını vermek gerekir. Askerler MİT'i neden bırakmışlardır. Evet MİT'i askerler bırakmıştır. Neden mi? Çünkü MİT ile işleri bitmiştir. Kendilerine yeni bir istihbarat birimi oluşturmuşlardır da ondan. Bugün devlet istihbaratında askerlerin ağırlığı en üst düzeydedir. Askerlerin yeni oluşturdukları istihbarat birimleri teknik açıdan MİT ten bile ilerdedir. Dış istihbaratta olsun iç istihbaratta olsun bu yeni birimler etkili olmaktadırlar. MİT dışlanmakta ve büyük bir hatanın içinde illegalize olmuş yeni bir istihbarat yapılanmasıyla sorunların üzerine gidilmesine çalışılmaktadır. Bugün telefon dinlemeden, pek çok kontrgerilla faaliyetine kadar hemen her olayda bu yeni askeri istihbarat birimlerinin etkinliği vardır. MİT bu yeni birimin gölgesinde kalmaktadır. Bu yeni birim de çalışırken diğer Türk istihbarat servisleri gibi MİT'in adanı kullanmaktadır. Örneğin Mardin'de MİT tarafından öldürüldüğü ileri sürülen 5 vatandaşın ölümününün ardından yapılan soruşturmada, öldürme olayını MİT reddetmiş ve kişilerin bu yeni askeri istihbarat oluşumuna teslim edildiğini anlatmışlardır. Olayla ilgili dosya Diyarbakır DGM'de bulunmaktadır ve soruşturma devam etmektedir. Bugün askeri örgütlenme içinde yapılan yeni istihbarat oluşumu büyük hatalar içermekte ve gelişmesine izin verilmeyen Türk haberalma servislerinin tarihi gelenekleri dahi yokedilmektedir. Askerler özellikle Güneydoğu konusunda MİT'i inisiyatifsiz bırakmışlardır. Zaten yeni servise ihtiyacın nedeni de PKK ve Kürt sorunu karşısında, MİT'in askerlerin istediği oranda başarılı olamaması gösterilmektedir. ASKERİ İSTİHBARAT BİLGİ TOPLAMAYA DEĞİL CEZALANDIRMAYA YÖNELİK Ancak burada askerlerin istihbarat ile cezalandırıcı yapıları birbirine karıştırdıklarını da söylemek gerekmektedir. Bugünkü yeni askeri istihbarat yapısının komuta kademesini Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği'nin oluşturduğu iddia edilmektedir.. Bu kurul kendi iç yapılanmasında MİT'den kopardığı kadroların yanı sıra özellikle son 5 yılda büyük atak yapan JİTEM yani Jandarma İstihbarat servisini de yurt içinde ve dışında kendi belirlediği etkinlik içinde kullanmaktadır. Bu kullanımın direkt olarak Kuvvet Komutanlıklarına bağlı olmaması da dikket çekicidir. JİTEM'in faaliyetleri konusunda son derece endişe verici Yüklə 3,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|