Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
posteriorem, quia actio dicta est per modum conservationis, & ita tendit in ipsum secun- dùm præcedentem existentiam, quam protra- hit. Si dicas actionem juxta proprium concep- tum esse priorem origine; respondetur id esse verum quando aliàs non præcedit terminus, & naturaliter loquendo. Deinde, Actio præ- dicta nequit concipi nisi denominando corpus Christi agens in seipsum, & ita tribuens ple- nam suam denominationem. Ergo si quid- quam valet exemplum ab eadem petitum, si- militer est in casu quæstionis affirmandum,<-P>
@@0@ @@1@ re: unde potest exemplum retorqueri. Pro quo hæc satis.
batũ Sect. 24. Problemat. 6 ubi de prio- ribus. Et Problem. 9. ubi de possibilibus. Circa quod P. Quiros Disput. 37. Sect. 3. ubi statuit Verbum ex suo conceptu formali non proce- dere ex cognitione Spiritus sancti, nec crea- turarum omnium possibilium. Primum pro- bat, quia processio Verbi stat formaliter per se, etiamsi Spiritus sanctus non procederet à Ver- bo, ut olim putabant Græci, & modò Catho- lici in hypothesi formali: Ergo stat conceptus formalis Verbi non intellecto, vel etiam nega- to Spiritu sancto, vel ejus cognitione. Patet Consequentia: quia Spiritus sanctus non est, qui à Verbo non est: tum etiam quia non mi- nùs objectivè loquendo est idem cum Deitate spiratio activa Filij, quàm passiva Spiritus sancti. Tunc sic. Sed ea cognitio per se for- maliter non requiritur ad processionem Ver- bi, sine qua stat formaliter conceptus proces- sionis Verbi: sicut ea cognitio non requiritur realiter, sine qua stat realiter Verbum. Ergo processio Verbi formaliter non est ex cogni- tione Spiritus sancti. Sic ille arguit: cujus ar- gumenti vim non assequor. Ex sinistro enim Græcorum cognoscendi modo, ineptè tantùm argui potest. Ex hypothesi autem illa, quòd si Spiritus sanctus non procederet à Filio, non distingueretur ab illo, nullo modo habetur in- tentum, quia illi ipsi Doctores, qui affirmant, plurimi inquā, tenent nihilominùs Verbũ pro- cedere ex cognitione Spiritus sancti sine citati Auctoris distinctione: alij autem negantes quomodo concipiant non est facile explorare: Ergo valde infirmum est inde petitum argu- mentum. Additur confirmatio, ex eo quod Verbum primariò & formalius procedit ex cognitione Patris, & sui ipsius. Sed hoc est jam admittere formalem processionem, de qua
adæquatè acceptum, etiam formaliter proce- dere per se ex cognitione omnium Persona- rum. Probat quia Verbum completè sumptum est expressivum omnium Personarum: ergo ex illarum cognitione dicto modo proce- dit: pro quo addit & alia. Iuxta quæ sine ullo utilitatis fructu videtur distinctio illa fun- data. les spectat; sic enim pro illis Sect. 3. citata. Nam qui negat aliquam creaturam possibilem, v. g. Substantiam supernaturalem, licet con- sequenter neget Verbum procedere ex ejus cognitione, adhuc Verbum ut infinitum for- maliter non negat: ergo per se formaliter non procedit Verbum ex cognitione possibilium. Consequentia patet ex §. 8. ubi probat effe-<-P>@@ <-P>ctum non respondere secundùm se totum for- malitati, sine qua cognosci potest, ut in ex- emplo de amore simul Petri & Pauli, qui po- test cognosci, ut est tantùm amor Petri, & ita esse formaliter sine cognitione Pauli. Et An- tecedens probatur, quia Verbum ut teneatur expressivum alicujus objecti, solùm exigit procedere ex cognitione talis objecti, quid- quid sit, quòd objectivè ex alia cognitione procedat: sicut amor de Petro per se non pro- cedit à cognitione de Paulo. Ergo Verbum ut expressivum essentiæ, ex quo habet infinita- tem, solùm dependet à cognitione essentiæ, quæ non negatur, ex eo quòd negatur sub- stantia supernaturalis: Stat namque conceptus formalis Deitatis, nulla attentione habita ad substantiam supernaturalem: ergo &c. Addit saltem notitiam aliquarum creaturarum imbi- bendam formaliter, quia ipsa essentia divina formaliter affert titulo suarum perfectionum possibilitatem plurium creaturarum. Sic dis- currit Auctor; sed quidem ut absolutè profe- ratur non procedere Verbum formaliter ex cognitione creaturarum possibilium, quæ, ut vidimus, admittitur, & Sect. 5. sicut & divina- rum Personarum, infirma satis ratio ab eodem- adducitur, inducto exemplo substantiæ super- naturalis; quid enim si negetur ex illa proce- dere, & ita sine illa cognoscatur, quandoqui- dem illam impossibilem arbitratur? Non video equidem qualem habere efficaciam possit iste modus arguendi, sicut & præcedens circa Spi- ritum sanctum. Deinde, extra dubium est Ver- bum, cùm sit tale respectu multorum, quæ per illud dicuntur, posse concipi secundùm diver- sas terminationes, ita ut quibusdam considera- tis, aliæ non expressè concipiantur. Ex eo au- tem dici nequit Verbum non procedere for- maliter ex illorum cognitione, quia modus ille loquendi indicat Verbum secundùm formalem suam & propriam rationem, non procedere ex talium cognitione. Discursus ergo præfatus non est ad rem, neque mysterium explicat, sed obscurat. Scriptor subtile paradoxum, dum statuit Ver- bum ex parte objecti procedere ex cognitione creaturarum possibilium, licet cum illis non connectatur: è contra verò formaliter lo- quendo ex conceptu suo, licet connectatur, non procedit. Circa primum diximus Proble-
que opus est quidquam addidisse. Secundum probat. Nam licet Deus connectatur cum possi- bilibus, adhuc stat formaliter loquendo cogni- tionem divinæ essentiæ concipi ut infinitam & comprehensivam præciso, vel etiam negato uno possibili: quo pacto non foret infinita, si essentia aut Paternitas negaretur. Si autem objiciatur idem dici posse negatis omnibus pos- sibilibus: id negat, quia nulla est perfectio Dei, quæ probè intellecta non sit nobis argumen- tum non repugnantiæ alicujus creaturæ, qua posita manifestè convincitur deficere ab infi- nitate cognitio, quæ illam creaturam non pe- netrat; quod secus accidit in aliquo possibili determinato; sic negatur substantia superna-<-P> @@0@ @@1@ cursus facile potest elidi, cùm enim de creatu- ra determinata loquatur, exemplum non con- gruit, qui enim substantiam supernaturalem negat, id negat, quod judicat impossibile, ut paulò superiùs dicebamus. Quid ergo ad rem, ubi de possibilibus agimus, etiamsi substantia dicta possibilis sit? Exemplum ergo in re aper- tè possibili constituatur, & tunc id stabit, quod ab eo dicitur, scilicet cognitionem ab infini- tate deficere, quæ illam non penetrat. Ex eo autem quod res possibilis ut impossibilis appre- hendatur, & sic Verbum sine respectu ad ip- sam, non sequitur formaliter ab illa, aut ex illa non procedere, cùm sit erratica præcisio: sic enim ipsum constitutivum Dei alij hoc modo, alij aliter concipiunt, nec tamen proptereà in illo sunt formales diversitates, juxta diversas perscrutantium sensationes. Deinde urget quod diximus nu. præced. de inadæquato cog- noscendi modo ab omnibus admisso, ex quo nequit contra propriam ipsius & formalissi- mam rationem solidum argumentum efforma- ri. Et pro his satis, quæ impugnationem non exigunt ampliorem ut sit
Contra quod tamen insurgit Herincx Disput. 2. Quæst. 12. qui nihil objicit, quod non sit in Problemate solutum. Solùm ex nu. 99. elici aliquid potest, quod dictis videatur obstare. Sic enim ibi ex Concilio Florentino in Formula Confeßionis fidei Seßione ultima à Deputatis Latinorum: Nam credentes Sanctum Spiritum ex Filio nequaquàm procedere, necesse est ut intelligant Spiritum ex solo Patre procedere, ac consequenter non esse Filium. Sic juxta lectionem, communiter receptam; cùm tamen aliqui ita legant: At consequenter eum esse Filium. Quod Smising ita exponit. Ac consequenter, id est adhuc non sit Filius: ergo sine processione à Filio stat illius à Filio distinctio. Sic ille juxta priorem lectionem. Sed, ut ait Herincx ibi- dem, id non videtur quadrare contextui: ne- que verosimile ullo modo est ut Theologi Concilij pro adstruenda processione à Filio acriter decertantes, & fundamentum distin- ctionis in processione, ut vidimus, constituen- tes, oppositæ sententiæ ita favere videantur. Unde ipse Herincx aliam adhibet expositio- nem, ut sit sensus non dari consequenter Fi- lium, quia illi deest virtus spirativa. Sed qui- dem sententiæ nostræ, & verissimæ, nihil in- commodant, quomodocumque Auctores præ- fati explicanda concedant dicta verba. Iuxta primam enim lectionem sensus esse potest con- sequenter non esse Filium, juxta eorum qui- dem errorem, qui stare cum Spiritu sancto Fi- lium asserunt, qui non sit alter Filius, etiamsi non procedat ab illo. Iuxta aliam verò lectio- nem sensus est pro nobis, ut sit quidem Filius,<-P>@@
formaliter non talis, juxta datam explicatio- nem. Schola Scoti sit, non est mirum, si suum fuerit secutus ducem: quod secus accidit in P. Bonæ- Spei qui Disputationem ultimam de Trinitate peculiari hoc placito terminavit contra Tho- mistas & Patres Societatis, ut ipse loquitur n. 68. ubi ex suis adducit Bachonum, Perusinum, Bononiensem, Silvestranum, sed nullum ex Recentioribus habuit, cùm sint multi, & val- de docti, quem fautorem potuerit compellare. Et ibidem confidenter asserit sententiam op- positam ex stabilitis ab ipso duabus præmissis Resolutionibus omnino corruere. Et in Primo quidem difficultas nulla, dum ait, quòd si de facto loquamur, in SS. Trinitate adæquata ra- tio distinctionis est oppositio relativa produ- centis & producti, ex recepto axiomate, Om- nia sunt unum &c. Ex hac ergo Resolutione nostra sententia non corruit. In 2. pro casu hypothesis affirmat adæquatam radicem distin- ctionis non esse oppositionem relativam pro- ducentis & producti, sed relationum contradi- ctionem. Probat, quia tunc esset processio Filij per intellectum, ratione cujus distingue- retur à processione per voluntatem: nam Filius ideò negat formaliter identitatem cum Spiritu sancto, quia non procedit per voluntatem. Nec dici potest unam realiter futuram perso- nam: quia non stat identitas ubi est realis con- tradictio, esse scilicet & non esse. Et ex eo solo fundamento Lezanam & P. Derkennis censet sufficienter impugnatos, dum unam perso- nam statuunt. Sed quidem juxta dicta in Problemate n. 899. illius patescit infirmitas. Et quidem cùm in quæstione præsenti id unum evincere contendant Theologi, unde ratio di- stinctionis personarum formaliter deducatur, & non circa inutilia figmenta divagari: fatea- turq́ue præfatus Scriptor reipsa solam esse pro- cessionem, hac mentaliter præcisa, distinctio tollitur; unde Auctores alij aliquid in divinis Personis agnoscunt, per quod, oppositione ex processionibus resultante seclusa, distinguan- tur, ut videri potest n. 886. & seqq. jicit, de quo satis à Nobis dictum. Addit ra- tionem aliam cum tribus Confirmationibus, in quibus vix quidquam considerabilis mo- menti, circa quod immorari oporteat, occurrit. Et ratio quidem inculcatio est fundamenti prædicti, de neganda identitate ubi contradi- ctio adest, & Confirmatio quidem tertia, in qua aliquid specialius, facillimè dilui potest, dum objicit, quod nulla ratio afferri possit cur potiùs Spiritus sanctus, quàm spiratio activa distingueretur realiter à Filio: quia scilicet ut
cedentis ut Quid, quomodo Spiritus sanctus procedit, præcisè quolibet alio distinctivo for- mali, eadem est ratio; nam si dicatur inter caussam & effectum realem ut Quod interce- dere debere distinctionem realem, statim re- plicari potest: nam illa non judicatur necessa- ria inter effectum realem ut Quo, unde neque<-P> @@0@ @@1@ quod quidem negatur & assumptum & proba- tio, quòd scilicet principium Quo distingui debeat, de quo suis locis. Stat ergo Filium di- stingui realiter à Spiritu sancto, & non distin- gui spirationem: neque præsentis quæstionis decisio ab illa dependet, unde nec apparet in quo sita sit vis præfati argumenti. tentiam esse Divi Thomæ, communem inter Theologos, & SS. Patrum doctrinæ magis con- formem, quia omnes hi uno ore proclamant in Divinis omnia esse unum, ubi non obviat re- lationis oppositio: quod & clarè habetur in Concilio Florentino, & Concilio Toletano 11. Et sic cùm objiciat, adhibet statim respon- sionem Scotistarum asserentium sufficere rela- tiones disparatas, quales tunc essent Filiatio & Spiratio. Quam responsionem impugnat & auctoritate ejusdem Florentini Concilij, & bo- nis rationibus, licet statim aliqua de suo, aut de suis adjiciat. Sic autem ad responden- dum accedens, tres adhibet responsiones, in quarum postrema recognoscit duas priores mi- nimè verbis Bessarionis ab ipso nu. 77. adducto satisfacere, additq́ue Florentini sensum esse solùm secundùm esse Ad, & non secundùm esse
Gregorij Nysseni ibidem allegati, eo distingui- tur Spiritus sanctus à Filio, quia per ipsum est, sic exponendum, id est, Per spirationem, non per essentiam. Tandem ad Bessarionis expositio- nem juxta Latinos Patres, elici ex illa conclu- dit solùm excludi distinctionem in essentia & existentia. Sed ubi hic congrua explicatio prę- fati Axiomatis Omnia sunt unum &c. Et quidem explicatio illa prior de esse Ad; & esse In con- trà sic exponentem militat: nam secundùm esse Ad relationes in esse talium constituun- tur, & Ad hujusmodi non est disparatum ut contra Scotistas vidimus comprobasse: ergo ut fundatum in processione. Secunda autem circa D. Gregorij Nysseni sententiam, id est, per Spirationem, & non per essentiam, no- strum intentum constat promovere, spiratione enim volumus cum Ecclesiæ sensu Spiritum sanctum procedere, & per eamdem consequen- ter opponi. Iam quod ad tertiam attinet, satis quidem frivola apparet. Postrema Bessarionis verba sunt: Caussa & caussato tantùm ad invi-
distinctio essentiæ & existentiæ removetur, sed propria, & formalis ratione processionis stabilitur juxta modum loquendi Græcorum, qui caussam vocant, quod Latini Principium, minimè à Concilio reprobatum. Non ergo suis responsionibus satisfacit Auctor, sicut neque explicatione illa axiomatis de oppositione re- lationis, non præcisè ut talis, sed ut importat negationem possibilis identificationis cum al- tera, quo pacto id etiam convenire ait relatio- nibus disparatis, & non absolutè sumptis, ut sic salvetur distinctio in casu hypothesis. Hoc enim revera est nihil dicere, cùm manifestum sit ea, quæ identificari non possunt, eam di- cere negationem. Unde perinde est dicere non esse identificabiles, ac esse realiter distinctas;<-P>@@
fert, cùm idem sit distingui unum ab alio, ac non esse aliud, sive propria negatio sit, sive positiva ratio per negationem in- dicata.
dè firmatum Sectione 17. Problem. 5. Contra quod insurgit P. Quiros Disputat. 40.
pro 2. sententia nu. 6. scilicet principium esse id, à quo effluit actio, quod naturæ nequit convenire, quia est realiter idem cum termino. Et pro effluxu præmittitur auctoritas D. Cy- rilli Alexandrini Lib. 1. in Ioannem Cap. 2. ubi ait: Quod enim ut splendor emanat ab alio,
ex Concilio Lateranensi Cap. Damnamus de summa Trinitate, ubi statuitur non posse dici essentiam generare, si autem esset principium Quo diceretur generare, sicut & creare: deno- minatio enim producentis maximè cadit suprà potentiam: quòd si indistinctio non tollit ra- tionem potentiæ, neque rationem generantis. Secundò, ut principium spirandi sit unicum additur relatio Spiratoris: ergo formalitas ab- soluta non est principium spirandi: hæc enim unica per se est. Confirmatur. Si sola natura esset principium spirandi, superflueret relatio Spiratoris, satis enim à se haberet veritatem, & ut terminatur personalitate Patris & Filij di- stinctionem. Ad quæ quidem dici potest efflu- xum ratione naturæ stare convenienter modo in Problemate explicato. Ad Cap. Damnamus, id ipsum à Nobis probatum in Problem. §. 6. sed nihilominùs posse stare ut sit principium Quo generationis, ut ibidem explicatum. Ubi & addere possemus opera Christi esse infinitè meritoria ratione unionis hypostaticæ; & ta- men Persona divina secundùm se non meretur. Et quædam alia exempla, quibus nonnulli utuntur; sed quia de principio activo agitur, non inde solutionem petimus, sed effluxum naturæ tribuimus media relatione, quæ imme- ritò ab Auctore adæquatum principium asse- ritur, & naturæ sola tribuitur ratio conditio- nis, cùm sit id, quod est in Persona producente præcipuum, & constituens formaliter in ratio- ne viventis perfectissimi. Quis autem cùm in definitione generationis dicitur, Origo viventis à vivente &c. ita hallucinatus est, ut rationem vitæ diceret esse conditionem? Iam ad id, quod de Spiratione dicitur, in quo juxta dicta à Nobis Sect. 25. Problem. 2. præter originem activam in Patre & Filio nihil est aliud, quod ad rationem principij spectet, essentia per ab- solutam perfectionem ratione principij Quo conveniente. Non ergo advenit spiratio ut principium, sed ut actio, qua principium actue-<-P> @@0@ @@1@ 17. Problem. 10. de quo & suprà. purus actus, maximè ad intra (nam ad extra cùm actus sit finitus & limitatus, nec ab illo perficitur essentia, nullius æstimationis est) si autem essentia esset potentia, non imbiberet ta- lis potentia actum, ut patet in Filio, in quo est essentia sine actu generandi. Secundò, essentia ratione sui ob indistinctionem à Filio non est Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|