Şevki koca
II. BÖLÜM BEKTAŞİ DERGAHLARI
Yüklə 1,17 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KABİR TAŞINDAKİ MEVDUA
II. BÖLÜMBEKTAŞİ DERGAHLARIKaterin Bektaşi DergahıYunanistan’da Bir Erenler OcağıŞevki KocaDeğerli okurlarım, bu yazımızda Osmanlı İmparatorluğunun görkemli devirlerinden yadigar bir Bektaşi Tekye’sinden bilgiler aktarmak arzusundayım. Söz konusu dergah, Selanik şehrini Atina’ya bağlayan otoyolun kıyısında ve Selanik’e 65 km. mesafede bulunan ünlü Katerin Dergahı’dır. Dergahın halk arasında bilinen ismi Sarı Abdullah Baba Tekye’sidir. Dergah II. Murad dönemi Selanik yöresinin fethi sonrası Miladi 1430 yılında bir Ahi zaviyesi olarak kurulmuş olup, ünlü Epir (Teselya) Valisi; Tepedelen’li Mehmet Ali Paşa dönemi Bektaşi Tekye’sine çevrilmiştir. Mehmet Ali Paşa’nın icraat seneleri M. 1790 ile M.1822 yılları arası olduğuna göre, Tekye’nin Bektaşiliğe devir tarihi bu dönem de olsa gerektir. Katerin Dergahı ismini o yörenin bu isimle anılmasından dolayı almıştır. Tekye Yeniçeriliğin ve Bektaşiliğin yasaklandığı M. 1826 yılında kapatılsa da M. 1861 yılında Sultan Abdülaziz iradesi ile yeniden açılmış ve irşad hizmetine başlamıştır. Dergahın bilinen ilk postnişini bugün hala mevcüd olan Türbesinde medfün, Mücerred Halife Adni Sarı Abdullah Baba’dır. Abdullah Baba aslen Epir’li (Teselyalı) olup, Arnavut Dokakin zade’ler sülalesinden gelmektedir. Hicri 1309 (M. 1892) tarihinde Hakk’a yürüyen Abdullah Baba’ya müntesibleri tarafından klasik uslüpta yedigen bir türbe inşa edilerek cesedi mübarekesi buraya defnolunmuştur. Kabri ve türbesi elan koruma altındadır. Derviş’i Süzi efendi tarafından yazılan kabir şahidesinde mevtine tarih düşürülmüş olup, nefes aşağıdaki gibidir. KABİR TAŞINDAKİ MEVDUAHÜ Gel bu kabr-i evliya’ya sür yüzün ey talibaKıl niyaz, eyle ziyaret derde istersen deva Feyz ihsan eyler ehl-i aşka rühaniyyeti Türbesinden enf-i irfana gelir buy-i vefa Varis-i al-i abadır dahi kutb-ül arifiyn Hem rical-i hanedangah-ı Ali el-Mürteza Dilde evrad-ı müdama çarnde-i masum idi Zikrederdi on iki şehzadeyi subh-u mesa Hacı Bektaş-ı Veli’den, hüsn-ü himmet ahz’edib Bu kaza-i ali’de bu tekyeyi etti bina Zevk-i tecridde bitip geçti Mücerred fani’den Seyyidü’s-sa’data kıldı Hü deyip canın feda Suzi’ya bir er gelip menkul-i tarihin dedi Cay-ı gah etti niyaz-ı Adni Abdullah Baba
Söz konusu Türbe’nin kuzeyinde ve hemen yanında kendisinden sonra kısa bir süre postnişinlik yapan Jirokastro’lu (Ergiri’li) Cafer Tayyar Baba’nın kabri bulunmaktadır. Bir işgüzar tarafından hatıra olmak üzere çalınan kabir taşının yerinde, bugün üzeri yazısız bir silindirik kesme mermer bulunmaktadır. Cafer baba M. 1895 yılında Hakk’a yürümüştür. Yine Dergahın hazeresinde (Kabristanında) bir Kabir daha bulunmaktadır. Burada medfün Bektaşi azizinin ismi Elmalı’lı Ramazan (Ramadan) Baba’dır. Ramadan Baba; Antalya / Finike’sinde bulunan Kafi Baba Tekkesinin son postnişinidir. Ziyaret maksadı ile geldiği Katerin Dergahında H. 1326 (M.1911) Hak’ka yürümüştür. Tarihte geçen bir başka Ramazan Baba’da, Bursa vilayetinde adına Bektaşi Dergahı kurulan azizdir ki, ışıklar semtindedir. Daha sonraları bu dergah Işıklar Askeri Mektebi olarak kullanılmıştır. Bizim Ramazan (Ramadan) Babamız ise 1911 yılında irtihal eylemiş olup, kabir taşındaki kitabe aşağıdaki gibi olup, kabri elan sapasağlam durmaktadır. Hü...
Bu merkad’dir cihanı can penahı bütün ehl-i tarikat dedhahı urüc eyler bu yerden fikr-i ilahi olunca cephe say-ı sıdkı ihlas gider elbette rü-i siyahı ulüvv-i halkı seyret bu yerde açıp bir kerre çeşm-i intibahı olur aşk-ı ilahiy’e müberhan açan varsa hicab-ı iştibahı Tarik-i Aliyye-i Nazeninden Finike Dergahı Postnişini mübdi-i Ramazan Baba Hicri 1326 (1911) fi-22 Teşrin-i sani Rüh-u revan-ı şad-ı handan ola Katerin Dergahı’nın sondan bir evvelki postnişini, Mücerred Halife Veli Marendi Baba’dır. Aslen Epir’li bir Arnavut’tur. 1960 yılına kadar meşihatte bulunmuş olup, 10 Ocak 1949 yılında Mısır, Kaygusuz Abdal (Mağaravi) Dergahı’nda gerçekleştirilen Dedebaba seçimine, Yunanistan Reni Dergahı Postnişini Mücerred Halife Sadi Seyfi Baba ile birlikte katılarak, ünlü Mücerred Halife Ahmed Sırrı Baba’nın Dedebaba seçilmesini sağlamışlardır. Veli Baba’nın Kabri Katerin Dergahı hazeresinde bulunmamaktadır. Vasiyeti gereği yine Yunanistan’da; Teselya’nın Pharsala kasabasında mevcüd Durbali (Torbalı) veya bilinen ismiyle Reni Dergahına defnedilmiştir. Hakk’a yürüme tarihi 1961 yılıdır. Veli Marendi Baba, merhum pederim Halife Turgut Baba ile de yazışmış olup, mektuplar fakir’de mahfuzdur. Veli Baba Arnavutluk Derviş Koleji mezunu olup iyi derecede Türkçe ve Fransızca bilmekteydi. Veli Babanın Hak’ka yürümesi üzerine Katerin Tekyesi Postnişinliğine mücerred Halife Tahir Baba nasbedilmiştir. Ancak Tahir Baba Dergahta ikamet etmemiş ve İstanbul’a göç etmiştir. 20 Eylül 1965 yılında Hak’ka yürümüş olup, kabri İstanbul, Şahkulu Sultan Dergahı, Mansur Baba hazeresindedir. Yine Dervişlerinden Vezire Bacı erenler hemen yanında medfün’dur. Bugün dahi ziyaretçileri çokçadır. Bugün Katerin Dergahında arazileri yunan hükümetince kamulaştırılmış olsa da; Abdullah Baba türbesi, mezarlık ve kabirler ve Mürşıdevi resmi koruma altındadır. İki taraflı (Müslüman- Hristiyan ) ziyaret mekanlarındandır. Dergahta 1987 yılına kadar bir yunanlı Bektaşı olan Yorgo MEVCUDİ dervişin fiilen Türbedarlıkta bulunduğuna dair istihbaratımız olmuştur. Dergahın Kırılan Arslanlı çeşme mermeri ve post, çerağ, Levha gibi emanetleri mürşit evinde muhafaza altındadır. Dergah Balkan savaşları dönemi büyük tahribata uğramış olup; Atevi, mehman evi, kilerevi, aşevi gibi reyonlar maalesef artık bulunmamaktadır. Katerin Dergahı’na ait mimari bilgiler Sn. Dr. Baha Tanman tarafından “Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi’nin Aralık 1990 sayısında yayımlanmıştır. Öte yandan Dergaha ilişkin Teknik Bilgiler Von Hasluck’un “Bektaşilik Tetkikleri” isimli çalışmasında mevcüddur. Emeği geçenlerin hizmetleri, Hak katında kabul ve makbül ola... Çaker-i Al-i aba El-fakiyr derviş-i mücerred Fecri Şevki KOCA Cem Dergisi, Eylül 2001 Kıbrıs Bektaşi Dergahları Şevki Koca Değerli okurlarım; bu çalışmamızda hakkında oldukça az bilgi sahibi olduğumuz, Kıbrıs Bektaşi dergahlarını tespit arzusundayız. Çalışmamıza; maddi ve güncel veriler sağlayan değerli dostum Sn. Mimar Mehmet Suat Bergil Bey’e teberrüken şükranlarımı bilvesile arz ederek başlamak istiyorum. Kıbrıs’ın Osmanlı Devleti tarafından fethedilmesi 1570 M. yılına denk düşmektedir. II. Sultan Selim dönemi Osmanlı topraklarına katılan Kıbrıs adası, bu tarihe değin dokuz adet dükalık şeklinde, Ceneviz’liler tarafından yönetilmekteydi. Fetih sonrası, bir çok Bektaşi azizinin, peş peşe irfan ve hizmet ocağı uyandırdığını görmekteyiz. Bunlardan, evkaf kayıtlarına geçenler şunlardır:
Yüklə 1,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|