A I, taacüp haykırması; taaccüp veya memnuniyetsizlik edasiyle sual; 3

kunar : kunarı çok : 1 ) az süt veren ( hayvan hakkında ) ; 2 ) mec. çirkin , suratsız.

kunas : kara kunası : leylek ; laçın – kuştun uçkunu , bir tepkende ödtüröt kara kunas buttunuunu folk .: doğan kuşların en hızlı uçanıdır , o , bir darbeyle uzun bacaklı leyleği öldürüyor ; kara kunas tanbağay folk. kanatlarını geren leylek ; kara kunastay tarbalanğdap : biçimsizce yürüyerek ( sırık gibi uzun kimse hakkında) .

kuncur : kuncrday bol- : yırtık pırtık olmak , elbisesi olmamak ; kuncurday bolğon kiyim cok : hiç elbisesi yoktur.

kundak , 1. çocuk beşiği ; 2. kundak (tüfeğin) , dipçik.

kunduz, 1. su samuru : lutra ; 2. atın tırnağının üstünde dar tüy çizgisi, iklili; kunduzunan kan alıptır: atın ) tırnak iklilinden kan almış: 3. dostara kunduz : yıldız adıdır, ( ki tefeüllerde uğursuz sayılır ).

kunduzda- , elbisenin kenarlarını su samuru kürkiyle çevirmek (süslemek).

kunduzdat-, su samuru derisiyle çevirtmek.

kunkor , 1. tar. kan pahasına ödemeye mahkûm olmuş:

kunsuz, 1. tar. öldürüldüğü takdirde onun için kan pahası ödenmiyen kimse; cezaya çarpmaksızın öldürülmesi yahut sakatlanması caiz olan adam; 2. paha biçilmiyen, kıymetli.

kunt, 1. dikkat, özen, ilgi, kunt koyup oturat : oturuyor ve dikkatla okuyor ; 2. adet ; kunt al- : alışmak.

kunttuu, çalışkan, dikkatli, ilgilenen, alakayı gösteren.

kunuk, f. çirkin, menfur.

kunuşta-, yan çizmek; ketûmlük taslamak.

kup ı, <> hecesiyle başlıyan sözlere takviye için katılır: kup- kuu: büsbütün benzi atmış.

kup ıı , f. iyi, hup, olur pek; gayet; kup döölötkö coluktuk: büyük devlete nail olduk; kup bolot: iyi, olur! güzel!

kupa, ( folklorda ) bir nevi ziynet; kümüştön kupa ornotup, sürötün alğan cıldızdan folk.: kalpağına, örneğini yıldızdan aldığı bir ziynet taktı; kupasın çapkan dildeden ( folk.: ziynetini altından yaptırdı.)

kupala-: kupalap kümüş koydurup folk. : gümüşten ziynet takarak.

kupon, r. kupon.

kupşunğda- , sinsi- sinsi hareket etmek; kupşunğdap murutunan küldü: yavaşça bıyık altından güldü.

kuptan, f. yatsı namazı ( namazı huften ).

kupul: kupulama toldu: ben tamamile tatmin edildim; arzularımın en yüksek derecesine erdim; kupuluna tolboğondoy, sakalın sılağıladı: memnuniyetsizliğin, onamadığını anlatır gibi sakalını sıvazladı; kupulğa toltur-: bütün umudunu bağlamak; abışka kupuluna tolturup, cakış körüp kele catkan caş abdiş kim?: ihtiyar adamın sevdiği ve bütün umutlarını ona bağladığı genç abdiş kimdir?

kupuya, a. sır, saklı, hafi, gizli, mahrem; gizlice, mahremce; kupuya sır: en mahrem sır; kupuyada ayt- : gizlice, mahrem olarak söylemek.

kur ı, 1. yağlı, semiz, besili; kur at: semiz, besili at; 2. sırtına eğer konulmamış; neçen semiz kur beeni soyuşuna berdi ele folk.: kesmek için nice-nice semiz ve binilmemiş olan kısraklar verdi.

kur ıı == kurul; kur alakan bk. alakan ; kur tekke: büsbütün boşuna; kur kaldım: nail olamadım; muvaffık olamadım; kur kol kaldı: eli boş kaldı; enğ kur degende, bk. enğ ı.

kur ııı, a. yahut kur kızı mit. : cennet kızı hûrî.

kur ıv, 1. kuşak, kuşak yerine kullanılan büyük mendil; cazı kur : geniş kuşak; moyunğa kur saltam bir teslimiyet göstermek ( harf. : boyuna kuşak salmak ) ; 2.vakit, defa bir kur baldar: yaşıt çocuklar; üç kur keldim: üç defa geldim.

kur v == karakur.

kur – vı , kurmak, dikmek, tanzim eylemek; çarba kur- : ev- bark ( iktisadiyatı ) kurmak; anğeme kur- : sohbet etmek, tatlı- tatlı görüşmek, muhabbet etmek.

kura- , 1.ufak parçalardan düzmek, eklemek yoliyle yapmak; 2. toplamak, biriktirmek; mal kura-: hayvan biriktirmek, zengin olmak; başın kura-: bir şeyi birleştirmek, tanzim etmek, yoluna komak; maldın başın kuradı: hayvan topladı, servet kazandı; kol kura- : asker toplamak.

kurağış, ( rad. ) takallus. adelenin çekilmesi.

kurak ı, 1. kumaş parçası; cöntögündö ar türdüü kurak, cip, kiyimdin ööndörü cürüçü: onun cebinde her zaman türlü kumaş parçaları, iplikler, kesintiler bulunuyordu: 2. ayrı- ayrı parçalardan terkip edilen; kurak cuurgan: parçalardan dikilen yorğan.

kurak ıı, zaman ; yaş; kurağı cıyırmağa cetpey: yaşı henüz yirmiyi bulmamışken; men cıyırma beştegi kurağımda: ben yirmi beş yaşımada iken; men kurağında öldü: benim yaşımda öldü; kay kuraktağı kişi ?: bu adam kaç yaşında?

kural ı, silâh, teçhizat, alet, cihaz.

kural- ıı, pas. kura- ‘ dan.

kuraldan-, silâhlanmak; tacriyba cana bilimder menen kuraldanğan kişiler: tecrübe ve bilgiler ile silâhlanmış olan adamlar.

kuraldandır- , silâhlandırmak.

kuraldadıruu, silâhlandırma, silâhla teçhiz etme.

kuraldant- == kuraldandır- .

kuraldanuu işs. kuraldan- ‘ dan.

kuraldaş, silâh arkadaş.

kuralduu, silâhlı.

kuralszdan- , silâhsızlandırmak, silâhtan tecrit etmek, silâhı bıraktırmak.

kuralsızdaduruu, ( birisini ) silâhsızlandırma.

kurama, 1. ufak parçalardan toplanarak yapılan, mürekkep,halita; kurama söz gram. : müştak kelime; kurama etiş: müştak fiil; 2. tar. muhtelif boyların mümessillerinden kurulmuş birlik; türlü türlü unsurlardan terekküp eden kalabalık; kullaalı bağıp, kuş kıldım, kurama cıyıp, curt kıldım folk.: çaylağı besliyerek onu alıcı kuş yaptım, muhtelif kabilelere mensûp kimseleri toplayıp onlardan bir millet yaptım; 3. tar. yabancı kabileye katılan, intisap eden adam; kulaalı keter cerine, kurama keter eline folk.: çaylak kendi yerine uçar, yabancı da kendi halkına gider.

kuramçı, kombinezon, takım- takım tertip etme.

kuran ı, a. kur’an; kuran tüsür es. kur’an hatmetmek ( bir ölünün ruhuna bağışlıyarak ).

kuran ıı, 1. bir vahşi hayvanın adıdır; 2. kırgız halk takviminde bir ayın adıdır (ki bunlar iki tanedir: calğan kuran ve çın kuran ) .

kurandı, 1. mürekkep; ufak parçalardan teşekkül etmiş olan; kırk kurandı muhtelif renklerden olan kırk parçadan teşkil edilmiş olan; kurandı eer ( destanda) bir nevi eğer; 2. gram. kelime düzme affiksı; canduu kurandı: canlı affiks; cansız kurandı: ölü affiks; teris kurandı: nefiy affiksi

kurandıla- , ufak parçalardan düzmek.

kurandıluu 1. == kurak 1, 2; 2. gram. kelime düzmeye yarayan affikse malik olan; kurandıluu söz: affikse malik olan kelime.

kuranğ, karanğ sözünün tekidir.

kuraştır- 1. toplamak, birleştirmek; mal kuraştır-: hayvan toplamak; hayvan cihetinden zengin olmak; 2. tanzim eylemek.

kurbal, kurbaldaş == kurbu ıı.

kurbu ıı, çıkıntı, korniş, pervaz; (dağ) çıkıntısı (terrasse); basamak, kenar ( meselâ şapkanın ), oyuk, yaka; borda ( mes. : bilyardonun ): kazandın kurbusu: kazanın etrafındaki oyuk, çizgi; kurbusu biyik too: çıkıntıları yüksek olan dağ.

kurbu ıı , 1. yaşıt; 2. denk, aynı içtimaî durumda bulunan adamlar; 3. mec. koca; karı.

kurbulaş == kurbu ıı.

kurbuluu, çıkıntılı, etrafında çizgisi olan, kornişi bulunan.

kurcun, heybe, hurç; kurcun közü, bk. köz; iş kurcun: iş berbat.

kurç, 1. çelik: 2. keskin bıçak; kulaktın kurçun kandır- : kulağa tatlı gelmek; közdün kurçu kanat: gözler hoşlanır.

kurça- , kuşatmak, çevirmek; belin kurçadı: kuşak kuşadı; anı tegerete coo kurçadı: düşmalar onu her yandan sardılar.

kurçal- , kuşatmak, kuşak bağlamak; belimi kurçalğan cip: belime sardığım ip.

kurçalın-, kuşak kuşanmak.

kurçalt- . et. kurçal- ‘dan:

kurçan- , kuşak kuşanmak; uzun kötörmönü kurçanıp: uzun iple kuşanarak.

kurçant- , kuşanmayı emretmek.

kurçat-, et. kurça- ‘dan.

kurçoo-, kuşatma ; alar kurçoodo kaldı: onlar kuşatıldılar.

kurçtuk, 1. kurç 1’ den mücerret isimdir; kurçtuğu bar – sınğan cok folk.: çelikten olduğu için kırılmadı; 2. (kılıcın, bıçağın ) keskinliği.

kurçu-, 1. keskinleşmek, bilenmek; 2. mec. kuvvetlenmek, muhkemleşmek, pişmek.

kurçut- , 1.keskinleştirmek, bilemek; 2. (içkiyi) alkolleştirmek, sertleştirmek.

kurçutuu, işs. kurçut- ‘tan.

kurdaş, yaşıt, çocukluk arkadaşı.

kurdaştık, kurdaş sözünün mücerret isimdir.

kurday == kur ıv, 2; eçen kurday : 1) kaç defa ; 2) birkaç defa.

kurdur- , kurdurmak, diktirmek.

kurduu: çonğduğu sen kurduu: boyu (yaşı) seninki kadar.

kurğa- , kurumak.

kurğak, kuru, kurumuş olan; kurğak kişi mec. boş adam.

kurğakçıl, kuru yerleri seven.

kurğakçılık, yağmursuzluk, kuraklık.

kurğan-, kurulanmak.

kurğant- , kurumaya zorlamak.

kurğat-, kurutmak: kurulamak.

kurğur, mahvolası, kahrolası.

kurk: kurk-kurk: çaylak ve kuzgun sesini taklittir.

kurkulda- == = korkulda- .

kurkuldat, et. kurkulda- ‘dan.

kurkulday, paridae cinsinden bir kuş: parus pendulinus.

kurkura-, gurlamak, guruldamak ( mes. karın ) .

kurkurat-, gurlatmak, guruldamayı mucip olmak.

kurkuy- : uzanmak, dışarıya doğru uzanmak, çıkık durmak ( uzun ince nesne hakkında ) ; kurkuyğan uzun boyluu: kurumuş uzun boylu kimse ; moynu içke kurguyğan neme: ince boyunlu ve kurumuş.

kurkuyt- , et. kurkuy- ‘dan ; moynun kurkuytup çöğüp catkan kaz : ( ince) boynunu uzatarak yatan kaz.

kurma, f. hurma.

kurman, a. kurban, kurban kesme; kurman kıl-: kurban etmek; kurman çal- : kurban kesmek.

kurmandık, kurbanlık hayvan.

kurmat == urmat.

kuroo, işs. kura- ‘dan.

kurort, r. kür yeri, kaplica.

kurp, karp sözünün tekidir.

kurs, r. ‘ 1. borsa fiatı: 2: kurslar, dersler.

kursak, karın, kursak, iç; kursağı çığa toydu karnı şişinceye kadar doydu; catar kursak carmadan aylansın ats.: yatacak ( uyumaya hazırlanan ) karın kavutu bile hakketmez; atasınan kursakta kalğan: babası ölürken annesinin karnında idi; kursak açır- : acıktırmak (acıkmaya zorlamak) ; kalınğ kursak : şişman karınlı; kara kursak: 1) coro toplantısında tufeylî ( bk. coro 1) ; coro azasından olmadığı halde, coro toplantısına boza içmek için gelen kimse; kara kursaktı coroğo colotpo: tufeylîleri coro’ya yaklaştırma; 2) kışlıktan yaylaya (bk. cayloo ) kımız içmek için gelen adam; kursaktan urğan, bk. ur- ııı, 2.

kursaktaş, karındaş, ayni anadan doğmuş.

kursaktuu, gebe kadın.

kursant, r. talebe, askerî mektep talebesi.

kursant, f. sevinen, memnun, şen (hursend) .

kurt ı, kurt, solucan; kızıl kurt: atın makadında bulunan solucan; kıl kurt: solucan envaından birinin adıdır; ala kurt : bir koyun hastalığının adıdır; kara kurt = = kara kurt; kuş-kurt = = kuşkurt; kurttu kandırdık: ekşi yiyip doyduk (hrf.: kurdu tatmin ettik) ; murdunğan eşek kurtunğ tüşö eleksinğ: daha senin görmediklerin çoktur, sen henüz toysun.

kurt ıı == kurut ı.

kurtta, 1. kurtlanmak, kurt tutmak; 2. kurtlardan ayıklamak.

kurttuu, 1. kurtlu; 2. mec: cinsî heyecanı yüksek olan ( kadın hakkıda) .

kuru ı, 1. kuru ( yaşın karşıtı ) ; 2. boş, hiçbir şeysiz ; kuru söz: ( işle birlikte yürümiyen ) kuru lâf; kuru çay: boş (yiyeceksiz ) çay; kuru kal- : boş elle kalmak, hiçbir şeye nail olmamak; kuru bar-: boş elle gitmek; kuru kol kaldı: boş elle kaldı ( hiç bir şeye nail olmadı) ; kuru degende: en fena takdirde, en azı; kün kuru emes: gün geçmiyor, ki … - masın … ; kuru ayakka bata cürböyt ats.: “ kuru kaşık ağız yırtar ” ( harfiyen : boş çanağa dua edilmez) .

kuru- ıı, 1. kurumak; 2. ortadan kalkmak, yok olmak; lâşe haline dönmek: atım kurusun ! : adım ortadan kalksın (eğer… !) ; kuruğan söv.: mahvolası! ; 3. kuruğanda == kuru degende (bk. kuru ı, 2 ).

kuruçul, karada yaşamaya tercih eden, karada yaşayan ( kuşlar hakkında ) .

kuruğur == kurğur.

kurul- ı mut. kuru- ıı ’ den ; kaçar ceri kuruldu: kaçacak yeri kalmadı; bütün kaçmak imkânlarından mahrum oldu.

kurul- ıı, dikilmek, tesis edilmek, inşa edilmek, teşkilâtlanmak.

kurulay, boşuna, beyhude.

kurulda-, guruldamak, gurlamak; içi kuruldayt: karnı gurluyor.

kuruluş, kurulma, yapıcılık, tertip; es. konstrüksiyon, formasyon; söz kuruluşu gram. söz (kelime) teşekkülü; koom kuruluşu, bk. koom; kuruluş materyaldarı: yapı malzemeleri.

kurumşu, eski, kirli ve yırtık keçe.

kurup, karıp ıı sözünün tekidir.

kuruş- , kurumak, kısılmak, büzülmek, kırışmak, buruşmak, yüzü buruşturmak.

kuruştur-, et. kuruş- ‘tan.

kurut ı , suyu sıkılmış ve kurutulmuş kesmikten yapılan kürecikler, kurut.

kurut- ıı, 1. kurutmak; 2. imha etmek, yok etmek.

kurutap, k-f. ılık suda ezilmiş kurutla (bk. kurut ı ) yapılan yemek.

kurutuu, imha etmek yok etmek ( yer yüzünden kaldırma ).

kuruu ı , inşa, yapma, kurma; kuruu materyaldarı: yapı malzemeleri; kayra kuruu : yeniden inşa: rekonstruksiyon; parovoz kuruu zavodu: lokomotif yapan fabrika.

kuruu ıı , ortadan kaybolma, ortadan kalkma, kökü kuruma.

kuruuçu, kurucu.

kusa, a. 1. gussa, hasret, tasa; özünö kusa kılat: kendini özletiyor, kendinin hasretini çektiriyor; 2. şiddetli arzu; atka kusa boldu: atı özledi ( can ve yürekten atlı olmayı istedi ).

kusadar, a-f = = kusaluu; kösömbü dep cürgömün, kusadar bolup özünğö folk.: hasretini çekerek, seni nasıl göreceğimi düşündüm.

kusalan- , özlemek, tasalamak.

kusalandır-, tasalandırmak.

kusaluu, kederli, küskün, özliyen gussalı.

kusmat, a. husumet, düşmanlık.

kustur-, kusturmak, kusmaya sebep olmak; kan kustur- mec.: “ canını çıkarmak” ; adamakıllı tedip etmek.

kusuk, kusma.

kusul, kusuldaarat, a. dn. bütün vücudu yıkamak; gusül; kusuldaarat alasınğ : gusül edeceksin; gusül aptesi alacaksın.

kusundu, kusmuk, kusuntu ( kusulan nesne).

kusur, a. ( kendi başına kullanılmaz ): eksiklik, kusur; kusuruna kal-: (birisine karşı) mücrim, suçlu olmak; seni kusurum urar: sana gözyaşım düşer; kusur ursun! : kahrol !

kuş ı, ( karş. çımçık, ilbeesin) 1. yırtıcı kuş, alıcı kuş; et cebegen kuş bolboyt ats.: et yemiyen yırtıcı kuş yoktur; kuş sal-: alıcı kuşu bırakmak salıvermek, alıcı kuşla avlanmak; kuştun alğanınan salğanı kızık ats.: kuşun avı yakalamasından ziyade, kuşla avlanmak zevklidir; kara kuşu : 1) step kartalı; kara kuş kardına karayt, şumkar çabıtına karayt ats.: kartal kendinin karnına bakar; songur (falco candicans denilen ak doğan ) ise avına bakar; 2) ense kemiği; (başın) tepesi; it kuş bk. it ı; kuş-kurt == == kuşkurt; 2. atmacanın astur palumbaius denilen nevi ( dişisi ) ; 3. kuş; töö kuş: devekuşu; alp kara kuş: bir kuşun adıdır; ala kuş: bir kuşun adıdır; kuş atar: saçma tüfeği; kuş uykusu; kuş tilindey kabar:( kuş dili gibi haber) habercik; kuş tilindey kağaz caz!: ( kuş dili gibi kâğıt yaz!) küçücük olsa da, bir mektup yaz!.

kuş ıı, f.: kuş-kat: güzel yazış, hoş hat, temiz yazı, calligraphie; kuş ubak = = kuşubak.

kuşkana, f. salhane.

kuşkat == kuş-kat (bk. kuş ıı ).

kuşkurt, hayvanlar,hayvanlar âlemi; diri varlıklar ( insan ve evcil hayvanlardan başka); cersuu, kuşkurt: toprak, su ve hayvanlar (yani canlı cansız tabiat).

kuşmaş == kuşbaş (bk.eer).

kuştar, f. müptelâ, âşık, vurgun.

kuşubak, f-a. şen, neşeli, memnun; könğülü kuşbak boldu: sevindi; hoşbaht oldu.

kut ı, 1. mit. koyu- kırmızı renkte peltemsi bir nesne parçasıdır, ki gûya tündük’ ten (bk.) geçerekkolomto (bk.) ya düşer ve bu nesneyi yakalayabilene talih getirir ( ancak onu yalnız iyi, temiz adam yakalayabilir; kötü adamın elinden ise, o bir gait parçasına döner); 2. hayatî kuvvet, ruh, can; kutum uçtu: fena halde korktum, ödüm koptu; kutu ketti: pek fazla arıkladı; kut ursun!: kahrol!; 3. talih, baht; 4. gûya hayvanları koruyan muska (içinde bir kurşun parçası bulunan keseye dikilen yedi tane sedef düğme ) ; 5. == kuttuu; taksır kanım amanbı! kut bolsun altın tağınğız folk.: han hazretleri afiyetteler mi?! kutlu olsun altın tahtınız; coruğan tüşüm kut bolsun folk. (iyiliğe) yorduğum düş kutlu olsun!

kut ıı == kutpa ı; kut cılbız (= temir kazık): kutup yıldızı.

kutan ı, es. (mutat olduğu üzre kul söziyle çift olarak) hademe; kulkutan: köleler ve hademeler, birine tâbi olan fakir kimseler, başkalarının bakımı altında yaşayan kimseler.

kutan ıı == kıtan.

kutba == kutpa ıı.

kutkar-, kurtarmak, halâs etmek, yardımına yetişmek; başımdı baleketten kuthar!: beni felâketten kurtar!.

kutkargıç, kurtarıcı, halâskâr.

kutkarın-, kurtulmak, yakayı kurtarmak, hürriyete kavuşmak.

kutkart-, et. kutkar-‘ dan:

kutkaruu, kurtarma, halâs etme.

kutkaruuçu, kurtarıcı.

kutkaz- == kutkar-.

kutku, fesat, münazaa, nifak; kutku sal: fesat karıştırmak, ihtilâf salmak; el arasına kutku sal-: halk arasına fesat karıştırmak.

kutkun, 1. üzerlerinde celtik’in (bk.) durduğu dört bağ (ip) ; 2. kuskunu eyere pekitmeye yarayan şerit.

kutmaarek, k-a. = = maarek; sen kutmaarek aytıp turğanday folk.: sen tebrk eder gibi duruyorsun; kutmaarek bolsun! folk. kutlu- mübarek olsun!

kutman == kutmanduu.

kutmanduu, uğurlu (uğur getiren).

kutpa ı, a.: kutpa cıldız (= = temir kazık ): kutup yıldızı; kutpacak: şimal.

kutpa ıı, a. dn. hutpe( cuma namazı sırasında imam tarafından okunan hususî dua).

kuttukta-, kutlamak, kutlulamak, selâmlamak.

kuttuktaş-, hep beraber kutlamak, birbirini tebrik etmek, selâmlaşmak.

kuttuktoo, 1. kutlama, tebrik; orun kuttuktoo: yeni vazifeye tayin münasebetile kutlama; 2. es. bu kutlama sırasında sunulan hediye.

kuttuu, uğurlu, bereketli; at kuttuu bolsun; at kutlu olsun! (yeni) atın kutlu olsun!; kunaydın kuttuu künü: kuttuu üydön kuru çıkpa! : eve girince bir şey ye! (hrfn.: uğurlu evden boş elle çıkma!).

kutu, f. kutu, çekmece, şişecik.

kutuçu, kutu yapan marangoz.

kutul-, kurtulmak.

kutuldur-, kurtulmak, halâs etmek, salıvermek.

kutult-, kurtulmaya yardım etmek veya kurtulma imkânını vermek.

kutur-, 1. kudurmak, taşkınlık etmek, kuduz olmak; 2. azmak, heyecan ve tehevvüre gelmek, zaptolunmaz bir hale gelmek; 3. alkolleşmek ( içkiler hakkında)

kuturt-, kudurtmak, azdırmak, heyecan ve tehevvüre getirmek; balanı kuturpa!: çocuğu hırslandırma!; arak kuturt-: rakıyı pek fazla sert, alkollü yapmak.

kuturun-, müş. kutur-‘dan.

kutuş, canlı ve dim-dik duruş ( alıcı kuş hakkında).

kuu ı, kurnaz, sokulgan, her yere burnunu sokan; çıçkanğa kebek aldırbağan kuu: fareye kepek çaldırmayan kurnaz.

kuu ıı, yahut ak kuu: kuğu kuşu; ala kuu yahut alağuu: bir çeşit güvercin: columbidae palumbus.

kuu ııı, ak, beyaz ( köpek ve bazan da başka hayvanlar hakkında) ; soluk, soluk sarı; kuu ingen: beyaz dişi deve; kuu murut: ak bıyıklı; sakalı kuuday: sakalı büsbütün aktır; samandan sarı, çöptön kuu bolup ketti: benzi uçtu (korkudan, hiddetten hastalıktan benzi soldu).

kuu ıv, 1. kuru, kurumuş; kuu söök: kuru kemik; kuu karağay: kabuğu iğneleri dökülmüş köknar ağacı; kuu tezek: kurumuş at tezeği; kuu kuuray bk. kuuray; kuu talaa: büsbütün ıssız çöl (ki orada ot ta bulunmaz, hayvanlar da bulunmaz) ; kuu şıyrak: kuru bacak, ince bacak; kuu turmuş: mel’un hayat, sefalet hayatı; kuu baş yahut kuubaş: 1) kurumuş kafatası; 2) çocuksuz ihtiyar, ihtiyar ve kimsesiz adam; kuu baş bolçu ciğitke tuubas katın coluğat ats.: çocuksuz kalmak mukadder olan delikanlıya kısır karı rastgelir; düynödön kuu baş örttü: hayatını çocuksuz geçirdi; kanattın kuusu: kanatların kurumuş kemikleri; kuu kulak: sövüp-saymakla yola gelmiyen kimse ( her türlü nâhoş şeyleri işitmeye alışık olan kulak), vurdum duymaz; kuu tüz: ıssız ova; kuu kötön bk. kötön 2; kuu çiren bk. çiren ı; 2. felce uğramış meflüç; kuu dalı 1) meflüç kürek kemiği; 2) mec. kart kız: 3. kav.

kuu! v, yahut kuu- kuu! falco laniarus denilen doğanı çağırma nidası.

kuu- vıı, 1. kovalamak, takip etmek, kovmak; kaytıp kuu-: geleneği yerine kovmak; kuup cet-; kovalayıp yetişmek; tukum (yahut söök) kuup ketti: akrabasına çekmiş; tukum kuuğan ooru: irsî hastalık; ata colun kuu-: baba yolundan yürümek; kuuru cok: zarureti yok; kun kuu bk. kun ı; 2.ilkah etmek; dişiye aşmak (başlıca çatal tırnaklı hayvanlar hakkında).

kuubaş, bk. kuu ıv.

kuucunğda-, mazlûm ve zavallı bir adam intibaı vermek.

kuucunğdoo, işs. kuucunğda- ‘dan.

kuuçu, 1. kovalayıcı; 2. es. gûya loğusadan şerir ruhları koğmak istidadına malik olan sahte tabip.

kudul, mukallit, taklit etmeye mistait olan komedyacı; kuudul söz: lâtife, şaka söz, şakaya alma.

kuudulduk, komiklik, şakacılık istidadı.

kuudur- ı, kurumuş, buruşuk; kuudur bon: eski ve buruşuk kürk.

kuudur- ıı, et. kuu- vıı ‘den; kız kuudur-, bk. kız

kuudura-, kabalaşmak, katılaşmak,sertleşmek; teri kuudurap katıp kalğan: deri büsbütün buruşmuş ve sertleşmiş.

kuudurat-, et. kuudura-‘dan; cenğderin kuuduratıp: (buruşuk) yenlerini hışırdatarak.

kuudurt-, et. kuudur- ıı’ den; bukağa kuudurt-: (ineği) boğaya çekmek.

kuudurul-, erkeğe çekilmek ( çatal tırnaklı hayvanların dişleri hakkında); koy kuudurulup bütkön: koyunların çiftleştirilmesi bitmiştir; koy asıl tuukum koçkordon kuudurulat: koyunları cins koçlarla çiftleştiriyorlar; kulcadan kuudurulğan koy: dağ koçu ile çiftleşmiş olan koyun; kuuduruluçu koylor : koça çekilecek olan koyunlar; koydun köbü casalma col menen kuudurulğan: koyunların çoğu sun’î döl ile döllendirilirmiştir.