Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
trum auctoritas, qui ad justificationem Bap tismum reipsa susceptum videntur necessarium reputare. D. Ambrosius Libro de his, qui ini-
alij Patres significant. Sed hoc equidem piè exponendum est, cùm veritas constantissima sit, & Patrum auctoritate firmata, Baptismum flaminis ad justificationem sufficere, quam Concilium Tridentinum juxta eorum est do- ctrinam amplexus, Seßione 6. Cap. 4. ibi: Quæ @@0@ @@1@ Ambrosius Oratione in obitu Valentiniani id lu- culenter exequitur sic locutus: Sed audio vos (Germanas alloquitur) dolere quòd non accepe- rit Sacramenta baptismatis. Dicite mihi, quid aliud in nobis est, nisi voluntas, nisi petitio? Atqui etiam dudum hoc voti habuit, ut & antequàm in Italiam venisset, initiaretur, & proximè baptizari se à me velle significavit, & ideò præ cæteris caußis me ac- cersiendum putavit. Non habet ergo gratiam, quam desideravit? Non habet gratiam, quam poposcit? Certè quia poposcit, accepit. Hæc ille, & alia. Cùm ergo ait Catechumenum, etsi credat, non posse peccatorum remissionem, nisi bapti- zetur, accipere, de sola tantùm fide loquitur, quæ ad prædictum non sufficit effectum; cùm tamen votum non excludat, ut à Theologis communiter exponitur, ne sibi apertè con- tradicat. qui Lib. 4. contra Donatistas Cap. 22. ita scribit: Baptismi sanè vicem aliquando implere paßionem, de latrone illo, cui non baptizato dictum est: Ho- die mecum eris in paradiso &c. Sed tunc imple- tur invisibiliter, cùm mysterium Baptismi, non contemptus religionis, sed articulus neceßitatis ex- cludit. Sic ille. Ubi quod ad latronem attinet specialem habet quæstionem, de qua nos ali- bi; unde ex eo non arguimus, sed ex genera- liori S. Doctoris doctrina: qui tamen cùm ca- sum tantùm necessitatis admittat, non videtur D. Martino favere, in quo casus necessitatis non occurrit. Sed verò nobilissimo vitæ Scrip- tore consulto, necessitatem, & quidem ma- gnam inveniemus. Sic enim ille: Sed cùm edi- meni professionem, in qua ad Baptismum an- helabat, quod illis differebatur temporibus, ut in Valentiniano dictum nuper, & in eo ipso, qui de illo locutus, divo inquam Ambrosio, Gregorio, Nazianzeno, Basilio, & alijs, est manifestum. Id quod Capite præcedenti in Cornelio Centurione D. Augustinus expresse- rat, ante Baptismum justificato, & repleto Spiritu sancto: quod & extendit ad quemcum- que Catechumenum Catholicum divina charitate divinam charitatem flagrasse dici potest, quàm in divo Martino, de quo qui suprà: Multa illi
meritatem dici potest eum ante Baptismum non fuisse justificationis gratiam & peccati originalis remissionem assecutum. Unde He- therodoxus asserens veteres Baptismum abso- lutè necessarium putasse ad regenerationem & salutem, prolatis aliquorum testimonijs, in eo videtur asseruisse sensu, qui est ipsis veteribus Patribus injurius, cùm necessitatis modum ipsi declaraverint. @@ gratia & gloria loquamur, extra dubium est, stante doctrina Concilij Tridentini, Seßione 6. Cap. 10. ubi de gratiæ per bona opera incre- mento. Et Cap. 16. ubi de merito gloriæ, cir- ca quod esse difficultas inter Catholicos ne- quit, licet D. Augustinus citato Cap. 21. asserat Catechumenos etiam justificatos non posse sine Baptismo regnum cælorum introire, unde neq; respectu illius videtur condignum meritum ad- mittendum. Sed quidem cùm S. Doctor Cap. 22. id tradat, quod jam vidimus, minimè est cẽ- sendus adversari, scilicet id intelligi, quando intercedit Baptismi contemptus, quod in eo non accidit, qui ob rationabilem caussam differt receptionem, ut in magnis illis vidimus luminaribus sanctitatis. Illud autem quæstio- nem habere potest, an divus Martinus de con- gruo meruerit favorem illum adeò peregrinũ, de quo suprà. Et supponitur de condigno non fuisse, nam actui tali ut sic meritorio gratia & gloria respondit, sicut alijs in gratiæ statu fa- ctis, & circumstantias habentibus, quæ com- muniter à Theologis requiruntur. De possibili autem, quæstio est non multùm utilis, neque in eo casu verosimiliter admittenda, si quis cum Deo pactum iniret, eo annuente: ut loco gratiæ & gloriæ favor hujusmodi conferretur, vel si D. Franciscus pro impressione sacrorum stigmatum, aut D. Franciscus Xaverius pro Corporis incorruptione, & sic alij. Gratia enim & gloria tantæ æstimationis sunt, ut irra- tionabilis commutatio talis videatur. Si autem simul pro gratia & gloria cum additamento dicto: dici potest tunc meritũ in genere justi- tię futurum, sed non in rigore condignum, quia præmio non æquivalet, cùm æquivalens pror- sus sit gratia & gloria, cum quibus habet ex- actam proportionem, & Arithmeticam æqua- litatem. Secluso autem respectu ad illam, quem minimè rationabilem diximus, dici posset ferè condignum, quia minus æstimationis habet quàm gratia & gloria, pro quibus esse condi- gnitas potest. attinet juxta ordinariam providentiam, vide- tur equidem negandum, quia meritum de con- gruo aliquale est meritum, quod cum præmio habeat aliqualem proportionem, ita ut in or- dine ad illud possit ordinari. Sicut in bonis ope- ribus accidit, quæ ab eo fiunt, qui est in statu mortalis peccati, & in Orationibus Sanctorum Patrum pro Incarnationis executione, & mul- tò potiùs Beatissimæ Virginis, in qua etiam esse pro Maternitate potuit: licet enim ipsa non oraverit, aut quidquam aliud egerit, ut esset Dei Mater: Orare tamen potuit, & opera alia offerre, pro matre futura, ex quo factum ut erga ipsam meritum & præmium redunda- rit. Nihil autẽ tale in merito pro favore illo, & rarissimis alijs, quæ in cogita tionẽ rationabili- ter venire nequeunt, invenitur. Deus ergo quā- do sic cũ specialibus se gerit amicis, supra eo- rũ operatur merita, ut ostendat, quāti eos faciat. majoris sanctitatis, neque enim Apostoli, neque Deipara, sacra stigmata habuerunt,<-P> @@0@ @@1@ non ampliùs morituri, Sanctiores debent D. Joanne Baptista censeri. Deus ergo juxta be- neplacitum ordinatissimæ suæ providentiæ, sed non semper nobis perspectè laudabiliter ope- ratur. Quod quidem ex eo declarari, & con- firmari potest, quod in Beatis accidit, qui in statu sibi merendi non sunt, & tamen multa Deus erga illos agit supra communis terminos admirationis, quia sibi in eis complacuit. Quod & in ipso D. Martino posset, juxta quæ vete- res de illo Auctores narrant, abundè compro- bari. Licet autem non desint, qui meritum in Beatis admittant, communis tamen sententia contrarium statuit: & ut probabile illud sit, nihilominùs quod diximus potest ritè subsi- stere; multa enim ultra meritum Deus erga Sanctos peragit, pro quibus illi Deo nullum peculiare obsequium exhibent. tis verosimiliter ostẽdunt, probanda autem illa urgentiùs ex ratione & quidditate propria meriti hujusmodi, quam quidem P. Suarez
fundat Cap. 32. & seqq. & quidem illud pro- prium meritum est, unde & consequenter ex parte Dei aliquod debitum respondet suppo- nens etiam jus in eo, qui exhibito meretur ob- sequio, licet sine obligatione justitiæ, unde absolutè potest non acceptari ad præmium, li- cet in se retineat semper vim illam ex se mo- tricem divinæ voluntatis, imperfectam tamen. Licet autem P. Suarez citato Cap. 22. n. 12. do- ceat ratione hujus meriti eo quòd imperfe- ctum sit, & non fundet jus, quod absolutè lo- quendo tantùm ad justitiam pertinet, Deum fieri debitorem, non tam alijs, quàm sibi; id certè pro negotio præsenti non est curandum, quomodocumque enim statuatur debitum, procedet argumentum, cùm non metaphori- cum, sed proprium, licet non exactum; quod P. Suarez vocat imperfectum. Quem loquendi modum ego non assumerem, cùm in Deo nihil sit imperfectum admittendum. Est autem il- lius notanda doctrina ex Cap. 26. nu. 3. ubi ait ad hoc ut opus aliquod sit meritorium peculia- ris præmij non esse necessarium, ut ex inten- tione operantis ad illud referatur; sed stante illo Deum propter ipsum posse hoc vel illud præmium designare, ratione peculiaris accep- tationis. Unde licet actus dici possit ex se me- ritorius ante acceptationem, in esse tamen actualis meriti efficacis per acceptationem consummari: cùm tamen Deus ad acceptatio- nem absolutè non teneatur: quia retributio non est ita debita, ut sit contra rationem, vel contra aliquod Dei attributum, non acceptare tale meritum, unde retributio semper est gra- tuita simpliciter, etiam supposito tali merito. Et de acceptatione similiter censet P. Arriaga
mat retributionem dictam ad justitiam simul & liberalitatem pertinere, non approbans, quod P. Suarez de justitia legali tradit, nec pe- nitus improbans, quod P. Vasquez de gratitu- dine. <-P>derari potest, quod decisionem videtur præ- senti congruam instituto postulare: An scili- cet quamvis Deus ad retributioncm dictam ab- solutè non teneatur, semper tamen illam exer- ceat, nullum relinquens congruum opus irre- muneratum. Videntur autem id supponere. Videtur autem P. Suarez irremunerationem quandoque admittere, citato Cap. 36. n. 6. Ubi ait infallibilitatem non esse ad meritum con- gruum necessariam; quia operi inest hoc meri- tum, sive retributio sequatur sive non sequatur, & sive infallibiliter futura sit, sive non. Pro quo & P. Arriaga citato n. 15. promissionem non esse necessariam probat, quia alioquin semper omne
ret: nam si retributio ad gratitudinem spectat, non videtur conveniens illum ipsi deesse existi- mare: quod in homine minùs decens videre- tur. Si ad justitiam legalem, de qua P. Suarez nu. 11. etiam inconveniens apparet, illam in hoc negotio desiderari, in quo posset, & debe- ret suo modo, pariter exerceri. Unde cùm exi- mius ipse Doctor, ut vidimus, asserat neque contra rationem, neque contra aliquod attri- butum esse retributionem negare: occurri po- test esse contra justitiam legalem, & conse- quenter contra rationem. Si verò ad propriam justitiam admixta liberalitate, idem dicendum, quia etiamsi liberalitas interveniat, non ex- tinguit rationem debiti, & inconveniens est Deum non esse sui debiti exactissimum reddi- torem. Et quid ad hæc? Videtur equidem in primis dicendum Deum absolutè non teneri, quod videntur præfata contendere, dum con- tra Dei attributa irremunerationem futuram esse prætenditur: quod quidem ita non eve- nit: nam etiamsi in eo sit gratitudo, non erit tamen ingratus, si obsequia sine remuneratio- ne relinquat, propter summam excellentiam potentiæ ipsius, ex qua habetur, ut disponere de rebus omnibus sine impedimento aliquo posset, & ita sine injuria, ut sic loquamur, cujus- vis attributi. Id quod etiam de justitia legali dicendum, quæ propria justitia non est, & con- venientem distributionem bonorum concernit, juxta cujusque indigentiam, quæ cum supremo dominio potest absolutè componi. Et licet de- bitum aliquod ratione exigentię in rebus reper- tæ resultet, contra justitiam dictam non fiet, quia tale debitum supremo dominio subest: est enim obsequium præstitum à servo, quod licet movere ad gratitudinem quandoque possit, dominativæ potentiæ jura non minuit, & re- spectu Dei planissimum est homines servitu- tem omnium maximam, quantum ad jus do- minij spectat, exercere. Jam quod ad justitiam cum liberalitate connexam attinet, difficile quidem est, quia propriæ justitiæ obligatio in Deo sine illius promissione sub conditione onerosa, stare nequit, ut alibi ostendi. Sed ut sit ut vult, sic sentiens cùm asserat ferè esse li- beralem retributionem, illud parùm justitiæ, quod subest, nequit dominio abesse plenissi- mo, sicut de alijs dictum est divinis virtutibus aut attributis. Quod & in liberalitate ipsa vi-<-P> @@0@ @@1@ si tamen Deus nihil liberaliter tribuat, non ideò contra illam facit, neque vitio avaritiæ laborat, quia liberalitas in illo summo domi- nio substat, sicut & misericordia, unde neque immisericors esset, si miserijs humanis minimè subveniret. Et sic de alijs. Quomodo autem obligatio absoluta justitiæ dominio non præ- judicet, alibi ostendi, & facilè apparet ex eo quòd id provenit ex divina promissione sub pacto oneroso, unde à Deo ipso fundamentum trahit obligatio in vigore talis, sed gratuita in sua origine, sicut obligatio simplex ex fide- litate, quam nequit Deus non penitus adim- plere. mile Deum nulli operi congruè meritorio re- tributionem denegare: quod quidem rationes adductæ cum debita temperantia intellectæ vi- dentur indicare. Nam Deus summè est libe- ralis, licet liberalitas obligationẽ nullam fun- datam in humanis operibus præsupponat, & ita omni secluso debito, aut jure ex parte crea- turarum: ergo existimandum rationabili dis- cursu est, non cessare ejus benignissimam in- clinationem, quo minùs merita congrua mu- nerentur, quandoquidẽ respectu illorum & jus & debitum reciproca corresponsione concur- runt. Et id quidem videntur Doctores de me- rito congruo agentes arbitrari, dum tradunt ea, respectu quorum meritum congruum in- tervenit; de illis enim sic decernunt, ut, de ijs, quæ habeant reipsa effectum, ut videri in prę- fatis possunt. Neque adducta ex ipsis opposi- tum evincunt, loquuntur enim de merito con- gruo, cui ex se effectus non est annexus se- cundùm se, neque ex divina promissione: cùm tamen hîc nos solùm de annexo sine infallibi- litate ex natura meriti, aut lege aliqua, quam sibi Deus præfixerit, decernamus. Ad eum mo- dum, quo plures Theologi philosophantur de faciente quod in se est viribus naturæ, ubi ta- men meritum nullum est, ex quo pro merito congruo sumi etiam argumentum potest. rationem advocantes, dicimus D. Martinum favorem illum eximium Christi ob dimidiam pauperi erogatam chlamydem de congruo non meruisse. Ubi quidem ex eo non arguendum quod gratiæ & gloriæ collatione, illius operis fuerit vis meritoria exhausta, quia id non im- pedit quo minùs de congruo mereri aliquid heroico aliquo præsertim opere queat. Quam difficultatem cùm proponat P. Arriaga citato nu. 15. ita scribit: solùm restat objectio difficilis contra dicta &c. Et cùm difficilem recognoscat, paucissimis illam absolvit negando consequen- tiam, & reddendo rationem ex eo quòd cùm meritum congruum in quadam quasi decentia consistat, ob quam Deus liberè movetur: non est inconveniens, si supra totum præmium æquale debitum operi acceptet etiam inde oc- casionem ad dandum aliquid aliud ferè (ut sic dicam, ita enim ille) liberaliter. Non est ergo talis objectio difficilis, quæ adeò paucis potuit enodari: vel nobis ea resolutione innuitur paucis posse multas difficiles quæstiones ab-<-P>@@ <-P>solvi: quod utique omnium non est. Utinam multos sic suis in decisionibus felices habea- mus. Probatio ergo ex eo desumenda quod jā vidimus: scilicet meritum congruum pro- prium licet non perfectum jus fundare, cui in Deo suum respondeat debitum: Atqui dici non potest D. Martinum meruisse ut Christus dimidia chlamyde indutus appareret, & glorio- sum illud facinus adeò celebri pompa publi- caret: si enim debuit, non fuit profectò adeò mirum, & omnem creatum discursum exupe- rans. Unde id asserere non solùm absurdum, sed & ridiculum videretur. Quod & in simi- libus, juxta superiùs dicta sentiendum. Nisi fortè sic placeat loqui, ut P. Arriaga insinuat, ut occasionaliter meruerit, quatenus Christus inde occasionem sumpsit liberalis glorificatio- nis, quod cùm meritum congruum intercedit, ferè liberale est. Quod quidem non est novum meriti genus introducere, cùm revera meritum sit, sed conveniens explicatio pro additamen- to liberali, quod tamen in merito fundamen- tum habet, in opere inquam, in quo sibi Deus bene complacuit. Et ita explicandum meritum D. Francisci pro sacris stigmatibus, D. Fran- cisci Xaverij & quorumdam aliorum, quorum sancta corpora non dedit Deus videre corrup- tionem, S. Ianuarij bullientis sanguinis, & qui- dem cùm merita congrua irremunerata non relinquat Dominus, vel saltem ex illis quam- plurima, multa hujusmodi portenta in Ecclesia viderentur, cùm tamen non ita esse habeamus manifesta experientia comprobatum. De quo hæc satis occasione erroris præfati, ubi & di- cere possumus ex occasione D. Martinum hoc etiam aliquale laudis præmium meruisse. Præceptiones utiles correctioni errorum adnexæ. expugnandum misericordiam Dei omnia peccatorum immanium genere, quasi omni telorum genere pugnamus. Ubi in voce Omnia comper- tus error, cùm sit dicendum Omni, ut constat, & est præclara Salviani sententia Lib. 4. de Pro-
Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|