118
Hindistanda Brahmanın adına az sayda mə'bəd var. Eyni halda hinduslar Brahmaya
hörmətlə yanaşır və onun üzü vedalar oxumağa məşğul olan dörd başlı bir padşah
kimi təsvir olunur. Bu şəkillərdə o əksər hallarda ağ
bir qaza minmiş halda əks
olunmuşdur ki, bu da onun yüksək məqamını, şan-şöhrətinin simvolu sayılır.
2. Vişnu: Vişnu, yaxud qoruyub saxlayan mə'budun öhdəsinə yaradılış sisteminin
keşiyini çəkmək düşür. O kainatı fırladır və ilin 360 günlük dövrünü hərəkətə gətirir.
Bütün kainat onun zatına bağlıdır və həyatın bütün sahələrinə yayılmışdır. Eyni
zamanda, həyatın əsası və yaşayışın davam etməsinin amili sayılır. Vişnu sonsuzluğa
qədər genişlənib və heç kəs böyüklükdə və genişlikdə onun qarşısına çıxa bilməz.
O, kainatın mehvəridir, ulduzlar və səma cisimləri onun ətrafına fırlanır. Şivanın
ölüm və məhvetmə, Vişnonun isə həyatın yeniləşdirilməsi mə'budu olmalarına
baxmayaraq, bunlar birlikdə olan və bir-birilərini tələb edəndir.
Ölüm olmadan
həyatın, yoxluq olmadan varlığın mə'nası yoxdur. Hinduslar Vişnunu xeyir-
bərəkətin mənşəyi, mehr-məhəbbət və səmavi mərhəmətlərin kamil simvolu hesab
edirlər. O, səmanın ənginliklərindən varlıqların əməllərinə nəzarət edir,
əziz bir
varlıq ölüm təhlükəsi ilə üzləşdikdə ona köməyə tələsər və onu xilas edər. Hindus
dini mənbələrinə əsasən, Vişnu doqquz dəfə müxtəlif surətlərdə təcəlli edərək
bəşəriyyətin köməyinə çatmışdır. O, ilk dəfə ilahi
şəriət və sünnətləri gətirən,
hindusların Nuhu sayılan qanunverici Manoya kiçik bir balıq surətində təcəlli etmiş
və bundan sonra tədricən böyüyərək nəhəng bir balığa çevrilmişdir. Bu halda Mano
onu tanıyır və Vişnu ona dəhşətli bir tufanın, selin olacağını xəbər verir. Sonra ona
əmr edir ki, böyük bir gəmi düzəltsin və batmaqdan xilas olmaq üçün ona hər bir
varlıqdan, bitkilərdən və insanlardan mindirsin. Vişnu bir daha tısbağa surətində
zahir olur. Bu da aləmin süd okeanı formasında olduğu bir vaxtda baş verir. Digər
mə'budlar dənizin dibində tısbağa kimi üzərkən Vişnudan okeanı hərəkətə gətirməyi
və beləliklə də camaatı lazım olan kərə və yağla əbədi olaraq tə'min
etməsini
istəyirlər.
Üçüncü dəfə Vişnu qaban surətində təcəlli edir. Bu da yerin tərk edilmiş okeanın
dibinə batdığı vaxtda baş verir. Vişnu öz dişləri ilə yeri qaldıraraq nur aləminə və
işıqlığa doğru yönəldir. Vişnu dördüncü dəfə yarısı insan, yarısı yırtıcı şir surətində
zahir olur. Bu vaxt Vişnuya e'tiqad bəsləyib, pərəstiş etdiyinə görə öz övladına
əziyyət verib onu öldürmək niyyətində olan şeytanlardan biri Vişnunun güclü
caynaqları ilə öldürülür və onun övladı da azad edilir. Beşinci dəfə cırtdanboy bir
insan surətində zahir olan Vişnu ruhi məşğələlər sayəsində fövqəladə qüdrət sahibi
olan və nəticədə özünü üç aləmin hökmdarı hesab edən Bali adlı əhriməni
cəhənnəmin dərin qatlarına göndərir və bununla
da əhrimənin gücündən bərk
qorxuya düşmüş digər mə'budlar rahatlıq tapırlar. Vişnu altıncı dəfə əlində balta olan
“Rama” surətində və brahmanın bir övladı olaraq zahir olur. O zaman kşatrya
təbəqəsinin döyüşçüləri brahman təbəqəsinin əleyhinə qiyam qaldırmışdılar. Vişnu
brahmanların xeyrinə meydana daxil olaraq, 21
dəfə baş
119
verən güclü müharibələrdən sonra kşatryaları məğlub edir və brahmanların
hakimiyyətini möhkəmləndirir. Yeddinci dəfə o, yenə Rama surətində zahir olaraq
vəzifə, kamal, şəriət və haqq simvoluna çevrilir. Səkkizinci dəfə isə Krişna surətində
zahir olur. Krişna məhəbbət, xoşbəxtlik simvolu, qəm-qüssəni məhv edəndir.
Nəhayət, Vişnu doqquzuncu dəfə zühur etdikdə “Qautama-Budda” formasında zahir
olur. Vişnunun doqquzuncu dəfə Budda şəklində zahir olmasına e'tiqad
bəlkə də
buddistlərin hinduizmdən ayrılmasının qarşısını almaq və bu iki ayin arasında bir
növ dinc yanaşı yaşayış və sülh yaratmağa xidmət etmişdir. Əvvəlki dərslərdə qeyd
olunduğu kimi, Hindistanda buddizm tədricən hinduizmlə qaynayıb-qarışmış ancaq,
hinduizmin yayılmadığı və ya ümumiyyətlə mövcud olmadığı bir sıra ölkələrdə bu
ayin müstəqil şəkildə inkişaf edib genişlənmişdir.
Hinduslar Vişnunun “kalki” surətindəki başqa bir təcəlli və zühurun olmasına və
bu zühurun hələ baş vermədiyinə inanırlar. Vişnu hazırkı dövrümüz olan zülmət
dövrünün sonunda “Kalki” surətində zahir olacaqdır. O ağ ata minəcək, əlində parlaq
qılınc olacaq. Öz zühuru ilə dünyadakı pis əməl və din sahiblərini cəzalandıracaq,
yaxşı əməl, din sahiblərini axirət ne'mətlərindən bəhrələndirəcəkdir. O, zühur edən
zaman bütün varlıq məhv olacaq, yeni bəşər və yeni bir dünyanın bünövrəsi
qoyulacaqdır. Gözəl adət-ən'ənələr
yaranacaq, qızıl əsr yenidən başlanacaqdır.
Bhaqavata-porana kitabında bu barədə oxuyuruq:
Dostları ilə paylaş: